Actualitats
Crimèa redigís sa nòva constitucion mentre que los tatars cèrcan lo camin de l’autodeterminacion
La carta magna crimeana prevei pas cap d’autonomia territoriala pels sieus pòbles mas manten la tripla oficialitat de las lengas russa, ucraïnesa e tatara. Las organizacions representativas del pòble tatar an anonciat que menaràn a tèrme “de proceduras politicas e legalas” per aténher una “autonomia nacionala-territoriala” en Crimèa e estúdian coma convocar un referendum.
En tot definir lo sieu territòri coma “unitari e indivisible”, lo Parlament de Crimèa apròva uèi divendres la nòva constitucion crimeana, ja adaptada a l’encastre legal de la Federacion Russa, après l’annexion de Crimèa dins Russia lo mes passat. Segon çò qu’a raportat lo jornal Kommersant, lo nombre de parlamentaris se retalharà dels 100 actuals a 50. Se prevei pas cap d’autonomia territoriala pels pòbles de Crimèa, çò a dich lo jornal moscovita. Pasmens, se mantendrà la tripla oficialitat lingüistica del rus, de l’ucraïnés e del tatar.
La situacion que dessenha la nòva constitucion de Crimèa agrada pas brica a las institucions representativas del pòble tatar de Crimèa. Lo Qurultay (assemblada dels tatars) aprovèt lo 29 de març una decision sus “l’implementacion del drech del pòble tatar crimean a l’autodeterminacion dins lo sieu territòri istoric”. Dins lo tèxt de la decision, los representants tatars anóncian que començaràn las “proceduras politicas e legalas” per aténher una “autonomia nacionala-territoriala” tatara en Crimèa. Justament, çò que la nòva constitucion de Crimèa prevei pas.
La decision del Qurultay se referís la Declaracion dels Dreches dels Pòbles Indigènas de 2007 e a la Declaracion sus la Sobeiranetat del Pòble Tatar de 1991 coma basas per reclamar l’autogovèrn. Al delà de la disposicion (per ara, non exprimida) de Russia a admetre una autonomia territoriala tatara, lo principal problèma que se pausa es que los tatars son pas concentrats dins una region especifica de Crimèa, mas que se tròban dispersats per tot lo territòri de la peninsula. Aquela dispersion dificulta la creacion d’una “autonomia nacionala-territoriala” que foguèsse majoritàriament tatara o que comprenguèsse la majoritat dels tatars.
Egalament, lo Meclisi (govèrn tatar) a anonciat que lo 15 d’abril, estudiarà las possibilitats per convocar un referendum sul futur del pòble crimean ont vòten solament los tatars. Segon lo president del Meclisi, Refat Çubarov, aquò dependrà de se las institucions tataras obtenon “pro de sosten internacional”.
Aqueste article es adaptat de Nationalia, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Adieu a totes,
La primièra causa es que sabi pas, e pensi pas que se pòsca considerar que lo Mejlis siá un govèrn, es puslèu una mena de conselh, e mai en sus i a lo Qurultai, que benlèu es la causa que se sarra mai d'un govèrn per çò qu'es dels tatars, mas bon ne debatrai pas mai que ne sabi pas pro.
Senon, vist que los tatars se veson d'un costat abandonats pel govèrn ucraïnian e de l'autre en paur d'èsser secutats pels russes, decidiguèron malgrat son oposicion de dintrar dins lo govèrn crimean. Doncas se las informacions (http://qha.com.ua/lenur-islyamov-appointed-vice-premier-of-crimea-131081en.html) son corrèctas i auriá dos tatars dins lo govèrn d'Aksiònov, lo primièr es l'entrepreneire e proprietari del canal de television ATR (veire wiki occitana per mai d'info) Lenor Isliàmov (internacionalament Lenur Islyamov) e lo segond es Zaur Smirnov que foguèt un dels membres mai nauts del Mejlis (http://qha.com.ua/islyamov-smirnov-worth-representing-crimean-tatars-temirgaliev-131084en.html). Cal indicar tanben qu'aparentament una porcion menuda dels tatars escaissada "kazany", admirativa de la situacion dels tatars de Vòlga, es favorabla a la politica actuala e podriá arribar a èsser plaçada dins lo Mejlis (http://www.theguardian.com/world/2014/mar/05/tartar-ukraine-sunni-muslims-threat-russian-rule-crimea)
Pr'aquò, la situacion dels tatars es encara precària (e o deuriá demorar per encausa dels antagonismes, rivalitats anteriors e lo racisme devèrs sa condicion e religion, per la "marginalitat" relativa de la populacion qu'es dins l'alegalitat territoriala e per sa posicion pro-ucraïniana) e se la politica de Potin los favorizèsse (sembla que dins qualques cases privilégia las populacions localas mas generalament se son majoritàrias...) creariá de tensions (i aviá un article aquí dessús mas bon sabi pas ont es ara...).
Cronologicament i aguèt un activista (dels dreches de l'òme), Reshat Amétov (veire wiki), mòrt gaireben tre la debuta coma o mençonèri dins un article anterior, una migracion aparentament importanta cap a l'Ucraïna interiora (i a de refugiats a Lviv e probablament a Kyiv e d'autras vilas importantas del país), que benlèu (cal prendre las informacions amb prudéncia) los ostals foguèron marcats coma dins las epòcas mai foscas de l'umanitat (http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2014/03/who-will-protect-the-crimean-tatars.html) e qu'un enfant foguèt victima de discriminacion (çò que deviá ja existir abans pr'aquò...): https://twitter.com/RealCrimea/status/454389801207099392/photo/1
Aqueste darrièr compte Twitter es interessant de seguir que balha de nòvas (benlèu un pauc parcialas, es de mal saber...) de çò que se passa en Crimèa coma una possibla penuria d'aliments e de benzina.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari