Gaireben tres cents dròllas rèstan raubadas pel grop jihadista Boko Haram. Lo jornal catalan Vilaweb a publicat qualques questions clau, tiradas del jornal estatsunidenc Vox.com, per comprene çò que s’es passat e qual pòt èsser l’avenidor de las dròllas.

Lo raubament de dos cents setanta sièis dròllas, fa tres setmanas, dins una escòla del nòrd-èst de Nigèria, a esmogut tot lo Mond. Aquel fach a mes lo ponch de mira sus aquel país, sul grop radical Boko Haram —que s’es atribuit l’accion en disent que tractariá las dròllas coma esclavas— e sus un govèrn nigerian que sembla pas capable d’afrontar l’afar. Diluns passat, aquel meteis grop raubèt encara uèch dròllas de mai e l’endeman los Estats Units s’ofrissián a Nigèria per ne coordenar la recèrca e lo salvament. Mas perqué aquel grop a sequestrat tantas dròllas? Perqué lo govèrn sembla totalament inoperant? E perqué los Estats Units s’i son engatjats? Lo jornalista Zack Beauchamp, del jornal numeric estatsunidenc Vox.com, a ensajat de respondre a qualques unas d’aquelas questions dins un vast reportatge entitolat “Everything you need to know about Nigeria’s kidnapped girls” (Tot çò que cal saber sus las dròllas raubadas de Nigèria”). Sus la basa d’aquel reportatge e en i apondent qualques contribucions, Vilaweb ofrís una seguida de questions e de responsas per comprene melhor aqueles faches, e Jornalet o publica en occitan.
 
 
1. Qual es darrièr la milícia nigeriana?
 
Se responsabiliza del raubatòri lo grop jihadista armat Boko Haram, que vòl dire “la cultura occidentala es enebida per l’islam”. Las motivacions d’aquel grop pòdon respondre a doas intencions: d’un costat, far una demostracion de fòrça; e de l’autre se finançar en vendent las dròllas coma esclavas al mercat negre o en recebent un recapte del govèrn nigerian. De fach, la sequestracion es venguda un chepic mondial, çò qu’èra, fòrça probable, tanben un dels objectius dels raubaires. Ferran Iniesta, professor d’istòria d’Africa de l’Universitat de Barcelona, metèt dins un contèxt istoric lo raubament e lo grop Boko Haram. Ne parlava dimècres dins una entrevista sus Catalonha Ràdio. La podètz escotar tota ací:
 

 

2. Cossí va que Boko Haram raube aperaquí tres cents dròllas e fuja sens que cap de raubaire siá detengut?
 
Es pas lo primièr còp que lo govèrn nigerian s’es mostrat completament incapable de combatre Boko Haram. Aquel grop opèra sustot al nòrd-èst, dins los estats de Borno, Yobe, Adamawa e Bauchi, en mai d’aver de basas establas en Cameron, en Chad e en Nigèr, païses qu’an de frontièra amb Nigèria al nòrd-èst. Aquela partida de Nigèria es estada istoricament una de las zònas mens contrarotladas pel govèrn, coma tanben una de las qu’a mens de servicis publics e que sas frontièras son mai desassistidas. La sensacion d’abandon de mantas gents que demòran ailà es estada aprofechada per Boko Haram per aténher d’adesions e captar de membres amb de messatges opausats al govèrn. Ça que la, darrièrament lo grop aviá perdut una bona partida del sosten popular perque èra vengut de mai en mai violent. Lo govèrn nigerian a intensificat amb las annadas la lucha militara contra aquel grop, mas a pas res capitat.
 
De mai, la manca de contraròtle de las frontièras amb los estats vesins, que facilita que lo grop saute aisidament d’un estat a l’autre, a mes mai de dificultats a la lucha.
 
 
3. Que ne farà Boko Haram, de las dròllas?
 
Basicament, i a doas ipotèsis sus çò que se pòt passar amb las dròllas raubadas. La primièra: que sián liberadas en escambi d’un recapte pel govèrn nigerian; la segonda: que sián vendudas coma esclavas al mercat negre. Es pas lo primièr còp que Boko Haram rauba de dròllas, e mai se jamai n’aviá raubadas tantas. Dins los raubatòris dels ans 2011 e 2012, l’estrategia del govèrn nigerian, que foguèt pas capable de los localizar, consistiguèt a deténer las femnas dels membres reconeguts de Boko Haram, e mai se cap d’elas èra femna d’un cap de reng naut. La responsa del grop foguèt de menaçar de prene de represalhas contra mai de femnas, e compliguèron la menaça en 2013. Mas dins la majoritat de las sequestracions, lo grop demandava un recapte en escambi de la desliurança; un recapte que podiá èsser d’argent o de presonièrs del grop liberats. Per contra, aqueste còp lo cap del grop, Abubakar Shekau, susprenentament, a pas encara fach cap de demanda de recapte, solament a dich que vendriá las dròllas al mercat negre coma esclavas “per Dieu”. De rapòrts non oficials mençonats per Vox.com indican que qualques dròllas son ja estadas vendudas per dotze dolars. Lo trafec d’esclaus es una practica encara viva dins qualques airals de l’Africa occidentala e la majoritat de las rotas d’esclaus passan per Cameron e Nigèr, de païses que Boko Haram i accedís aisidament. Una granda partida dels esclaus amb los quals trafegan las bandas criminalas son d’enfants.
 
Las doas ipotèsis (la desliurança en escambi d’un recapte e la venda de las dròllas coma esclavas) son pas exclusentas. Shekau poiriá menaçar de vendre las dròllas per far pression sus lo govèrn abans de demandar un autre recapte, que serà probablament discret. Una font anonima citada per Associated Press, e presentada coma mediatritz entre lo govèrn e los raubaires, ditz que Boko Haram se mòstra dobèrt a negociar un recapte, mas a l’ora d’ara s’es pas concretizat cap de demanda.
 
 
4. Que fa lo govèrn nigerian?
 
Lo govèrn ditz que trabalha per trobar las gojatas, mas las familhas de las dròllas e los activistas locals o creson pas e i a una granda controvèrsia sus aquel ponch. Es plan estonant que lo president Goodluck Jonathan demorèsse tres setmanas abans de parlar del raubament. E quand ne parlèt, lo 5 de mai, neguèt que i aguèsse cap de negociacion en cors amb los raubaires. Mas si que s’engatget a las liberar. Tres jorns puèi, la polícia ofriguèt una recompensa de 312 000 dolars per quina informacion utila que siá sus l’endrech ont son detengudas. Mas l’accion del govèrn a creat fòrça dobtes a tota la comunautat internacionala. E cal remembrar que lo govèrn de Jonathan es pas precisament un paradigma dels dreches umans e d’eficacitat en la proteccion civila. Arunan Jonathan declarèt l’estat d’emergéncia dins los estats ont Boko Haram s’es implantat (Borno e Adawama) e i despleguèt l’armada per luchar contra lo grop. Segon Human Rights Watch, las fòrças de seguretat de l’estat i faguèron de detencions indiscriminadas de suspèctes d’aperténer al grop e los torturèron e quitament los executèron. Boko Haram contunhèt d’agir coma se res se foguèsse pas passat.
 
 
5. Quala es la collaboracion qu’an ofèrta los Estats Units?
 
Los Estats Units a desplegat un contingent militar e policièr per sosténer los esfòrces del govèrn nigerian, mas participaràn pas als ipotetics combats contra las fòrças de Boko Haram. En concret, i portaràn dos cents efectius per ajudar e conselhar en la recèrca de las dròllas. Segon la pòrtavotz del Departament d’Estat, Jen Psaki, lo desplegament estatsunidenc consistís en una “cellula de coordinacion” e, se cal, de negociacion per la desliurança dels ostatges. Cal prene en compte, tanben, que Nigèria es un país fòrça ric en petròli e qu’una situacion d’instabilitat poiriá prejudicar grèvament las entrepresas petrolièras, la majoritat estatsunidencas, que i a al país.
 
 
6. Quina polemica i a l’entorn de la primièra dòna nigeriana e las sequestracions?
 
Patience Jonathan, la femna del president Goodluck Jonathan e primièra dòna de Nigèria, ordenèt diluns la detencion de doas dirigentas del movement de protèsta contra l’inoperància del govèrn. Aquelas doas activistas, qu’una d’elas es maire d’una dròlla raubada, se reüniguèron dimenge amb la primièra dòna, après un jorn de protèstas dins la capitala del país, Abuja. Mas Jonathan las acusèt d’èsser d’agents secrets de Boko Haram e d’ensajar de prejudicar lo govèrn del sieu marit. Segon una d’elas, Patience Jonathan diguèt quitament que las sequestracions èran estadas un montatge per far mal al govèrn. Aquelas detencions, amb lo vidèo que la primièra dòna i apareis en plorant e en se declarant perplèxa per la supausada marrida gestion del govèrn de Borno (l’estat ont foguèron raubadas las dròllas), an alucat encara mai los esperits e la primièra dòna es venguda lo centre de las criticas dels activistas, que l’acusan d’ipocrita:




7. Qu’es aquò #bringbackourgirls?
 
Las etiquetas #BringBackOurGirls (“Tornatz-nos las nòstras gojatas”) e #WhereAreOurDaughters (“Ont son las nòstras filhas?”) son vengudas las mai emplegadas per denonciar la manca d’operativitat del govèrn e per demandar lo retorn de las dròllas sequestradas. L’usatgièr de Twitter Ibrahim M. Abdullahi ne foguèt lo promotor e ara a ja una còla de vint personas per la difusion sul ret de las demandas e la denóncias de las familhas afectadas. S’emplega tanben las etiquetas #SaveOurGirls (“salvatz las nòstras gojatas”) e #FreeOurGirls (“liberatz las nòstras gojatas”). Lo 30 d’abril, quan s’aguèt las primièras informacions sus lo raubament, l’etiqueta #BringBackOurGirls esclatèt internacionalament. Vaquí un grafic:
 

 
 
_____
Cecília Hautefeuille: Quau son los de Boko Haram?