Lo secret de la rabassièra es un roman de femna. Pareis una banalitat d’o dire e Nicòla Faucon‑Pellet me perdonarà de començar per una tala evidéncia. Pasmens, e urosament, totas las femnas escrivon pas del meteis biais, caduna i va de sa personalitat. Aquesta òbra es un roman plen de sensibilitat. Descriu un Monde a travèrs del prisma filtrador de la sentimentalitat e de la lenitat. Un obratge de psicologia femenina d’una bèla color. Se tracta d’una pròsa als sentits mirgalhats. A la legir, qualques còps cabissèm dins de situacions inesperadas, totas de sabors multiplas e diferentas.
Sens dintrar dins los detalhs del scenari, se tracta mai que tot de l’itinerari d’una esposa dins lo mitan rural del nòrd provençal. Una ciutadina, e quitament vilandresa, que se retròba implantada —sens que se sàpie perqué amb precision— dins lo fin fons del campèstre dromenc. Deurà endralhar una vertadièra caminada iniciatica sens jamai saupre se ne veirà la fin.
Lo personatge central va anar de descobèrtas en descobèrtas. Primièr, la de la siá pròpria bèlafamilha. Aquesta, coma totas las familhas, carreja una bèla part de mistèris. En segond, la joventa descobrirà la cultura de las rabassas. Pauc a cha pauc va relevar son sògre. Li va caler far l’aprendissatge d’un monde tradicionalament pro tampat. Una pichona planeta originalament puslèu masculina, per dire pas masclista, que d’en d’abòrd veirà arribar la jove femna amb espant, puèi mesfisança.
Lo secret de la rabassièra es atanben lo conte d’una iniciacion que passarà per un combat quotidian per far valer sos desirs de femna e sas opcions de vida. Una batèsta longa per una femna qu’arriba amb per bagatge, pas que sa volontat caparuda d’agafar mai de bonaür.
Mas a fòrça de generositat e de bona volontat, las parets de las tradicions reaccionàrias tombaràn las unas aprèp las autras. Nimai per totes los secrets descobèrts, la vida, qu’aborrís lo voide, contunharà. De generacion en generacion la cadena, finalament, se romperà pas e Mina —aquò’s lo prenom de l’eroïna— farà sa plaça dins la societat familiala e vilatgesa.
I a plan temps qu’aviái pas legit un roman pastèl coma aqueste. Son ritme es lo de la Tèrra-Maire, amb lo degrunar immudable de las sasons; las rabassièras a entréner e las rabassas a amassar, puèi a negociar. L’autora nos acompanha dins los rituals dels mercats provençals dels tuberculs melanosporats. Benlèu mai que tot autre negòci, lo del “diamant negre” es tissós e sornarut. S’i far una plaça, per tan modèsta que siague, es pas aisit d’ont mai quand òm es pas del serralh.
Nicòla Faucon-Pellet, amb son escritura precisa, ampla e aluserpida nos entraïna dins lo monde qualques bocins estranh de la cultura de las rabassas. Nos i passeja en coneisseira que —nos ditz la quatrena de cobèrta del libre— es filha e felena de rabassaires. D’aquí a pensar que son polit roman es tanben un briconèl autobiografic, seriá getar lo lec plan tròp lèu e plan tròp luènh. Ça que la, sas coneissenças dins lo domeni l’auràn, plan solide, ajudada per descriure una activitat umana que practiquèt o vegèt practicar.
Aquel roman, camin fasent, es aquí per nos rebrembar qu’en Euròpa los terradors rabassièrs son nombroses en territòri occitan (Provença, Peiregòrd, Carcin, Albigés, etc.). Amb aquò es pas estonant de trapar rabassas, rabassièras e rabassaires dins la literatura occitana. An aqueste prepaus es lo moment de rebrembar un autre roman recentament tradusit del francés, lo de Luc Delestre revirat en lenga nòstra per Beatritz Briole-Barbui. Aquò’s Lo rabassièr bigam que se pòt encara crompar en linha.
A defauta d’autors occitans escrivant dirèctament dins la lenga, es ça que la un bonaür vertadièr de véser que de mai en mai de monde se meton a vestir en lenga occitana nòstres autors deslengats. Nos cal encoratjar las iniciativas coma la de l’Escòla Occitana d’Estiu de La Guépia, en Bas Carcin, que cada an organiza un talhièr de revirada. Nos cal formar de traductors per contunhar de far viure la lenga. Fa mestièr de balhar al public occitanofòn de qué legir dins sa lenga. Es pas amb lo pichon desenat de romans de creacion que son publicats cada an qu’aquò basta per apasturar un legeire mejan. N’aprofièchi aicí e ara per lançar una crida al CIRDÒC. Li suggerissi de publicar lèu, sus son sit web, una lista de totas las òbras que fins ara son estadas reviradas e publicadas en occitan. Sabi lo trabalh fastigós, mas indispensable. L’aver, seriá una aisina utila als reviraires. Permetriá d’esquifar mantas traduccions d’una meteissa òbra (per exemple Las letras de mon molin tradusidas en lenga nòstra per cinc e sièis autors diferents).
Lo trabalh de revirada de Maria-Cristina Còsta-Rixte es chanut tot plen. A sabut rendre la carga emocionala del tèxte. Sas causidas lexicologicas correspondon a l’èime prigond de l’òbra. E mai s’a priori lo tèxte original pegava ja sintaxicament a l’occitan (cossí ne poiriá èsser autrament?), las viraduras retengudas per la traductritz balhan una sabor bravament enrasigada al roman. Aquela reüssida es pas estonanta quand se sap las qualificacions lingüisticas e literàrias de Maria-Cristina Còsta-Rixte.
Lo parelh Nicòla Faucon-Pellet e Maria-Cristina Còsta-Rixte nos faguèron aquí un polit present.
Sèrgi Viaule
_____
FAUCON-PELLET Nicòla, Lo secret de la rabassièra. Edicions dels Regionalismes, 2013. 150 paginas.
Sens dintrar dins los detalhs del scenari, se tracta mai que tot de l’itinerari d’una esposa dins lo mitan rural del nòrd provençal. Una ciutadina, e quitament vilandresa, que se retròba implantada —sens que se sàpie perqué amb precision— dins lo fin fons del campèstre dromenc. Deurà endralhar una vertadièra caminada iniciatica sens jamai saupre se ne veirà la fin.
Lo personatge central va anar de descobèrtas en descobèrtas. Primièr, la de la siá pròpria bèlafamilha. Aquesta, coma totas las familhas, carreja una bèla part de mistèris. En segond, la joventa descobrirà la cultura de las rabassas. Pauc a cha pauc va relevar son sògre. Li va caler far l’aprendissatge d’un monde tradicionalament pro tampat. Una pichona planeta originalament puslèu masculina, per dire pas masclista, que d’en d’abòrd veirà arribar la jove femna amb espant, puèi mesfisança.
Lo secret de la rabassièra es atanben lo conte d’una iniciacion que passarà per un combat quotidian per far valer sos desirs de femna e sas opcions de vida. Una batèsta longa per una femna qu’arriba amb per bagatge, pas que sa volontat caparuda d’agafar mai de bonaür.
Mas a fòrça de generositat e de bona volontat, las parets de las tradicions reaccionàrias tombaràn las unas aprèp las autras. Nimai per totes los secrets descobèrts, la vida, qu’aborrís lo voide, contunharà. De generacion en generacion la cadena, finalament, se romperà pas e Mina —aquò’s lo prenom de l’eroïna— farà sa plaça dins la societat familiala e vilatgesa.
I a plan temps qu’aviái pas legit un roman pastèl coma aqueste. Son ritme es lo de la Tèrra-Maire, amb lo degrunar immudable de las sasons; las rabassièras a entréner e las rabassas a amassar, puèi a negociar. L’autora nos acompanha dins los rituals dels mercats provençals dels tuberculs melanosporats. Benlèu mai que tot autre negòci, lo del “diamant negre” es tissós e sornarut. S’i far una plaça, per tan modèsta que siague, es pas aisit d’ont mai quand òm es pas del serralh.
Nicòla Faucon-Pellet, amb son escritura precisa, ampla e aluserpida nos entraïna dins lo monde qualques bocins estranh de la cultura de las rabassas. Nos i passeja en coneisseira que —nos ditz la quatrena de cobèrta del libre— es filha e felena de rabassaires. D’aquí a pensar que son polit roman es tanben un briconèl autobiografic, seriá getar lo lec plan tròp lèu e plan tròp luènh. Ça que la, sas coneissenças dins lo domeni l’auràn, plan solide, ajudada per descriure una activitat umana que practiquèt o vegèt practicar.
Aquel roman, camin fasent, es aquí per nos rebrembar qu’en Euròpa los terradors rabassièrs son nombroses en territòri occitan (Provença, Peiregòrd, Carcin, Albigés, etc.). Amb aquò es pas estonant de trapar rabassas, rabassièras e rabassaires dins la literatura occitana. An aqueste prepaus es lo moment de rebrembar un autre roman recentament tradusit del francés, lo de Luc Delestre revirat en lenga nòstra per Beatritz Briole-Barbui. Aquò’s Lo rabassièr bigam que se pòt encara crompar en linha.
A defauta d’autors occitans escrivant dirèctament dins la lenga, es ça que la un bonaür vertadièr de véser que de mai en mai de monde se meton a vestir en lenga occitana nòstres autors deslengats. Nos cal encoratjar las iniciativas coma la de l’Escòla Occitana d’Estiu de La Guépia, en Bas Carcin, que cada an organiza un talhièr de revirada. Nos cal formar de traductors per contunhar de far viure la lenga. Fa mestièr de balhar al public occitanofòn de qué legir dins sa lenga. Es pas amb lo pichon desenat de romans de creacion que son publicats cada an qu’aquò basta per apasturar un legeire mejan. N’aprofièchi aicí e ara per lançar una crida al CIRDÒC. Li suggerissi de publicar lèu, sus son sit web, una lista de totas las òbras que fins ara son estadas reviradas e publicadas en occitan. Sabi lo trabalh fastigós, mas indispensable. L’aver, seriá una aisina utila als reviraires. Permetriá d’esquifar mantas traduccions d’una meteissa òbra (per exemple Las letras de mon molin tradusidas en lenga nòstra per cinc e sièis autors diferents).
Lo trabalh de revirada de Maria-Cristina Còsta-Rixte es chanut tot plen. A sabut rendre la carga emocionala del tèxte. Sas causidas lexicologicas correspondon a l’èime prigond de l’òbra. E mai s’a priori lo tèxte original pegava ja sintaxicament a l’occitan (cossí ne poiriá èsser autrament?), las viraduras retengudas per la traductritz balhan una sabor bravament enrasigada al roman. Aquela reüssida es pas estonanta quand se sap las qualificacions lingüisticas e literàrias de Maria-Cristina Còsta-Rixte.
Lo parelh Nicòla Faucon-Pellet e Maria-Cristina Còsta-Rixte nos faguèron aquí un polit present.
Sèrgi Viaule
_____
FAUCON-PELLET Nicòla, Lo secret de la rabassièra. Edicions dels Regionalismes, 2013. 150 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Una bona causa amai s'aria estat melhor s'era pas una revirada. Apondrai tanplan que per los films, fuelhetons nos caldria de doblatges en occitan. I a aqui un vertadièr trabalh qu'es de far. Escriure es plan, part que damorèm muts.... nos cal parlar cal far resontir l'oc. Dins cada mercat d'occitania i devria aver de legidas publicas per far resontir nòstra lenga
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari