Aqueste pavat de mai de 600 paginas es una analisi aprigondida de las implicacions politicas francesas en Rwanda. L’autor i fa l’istoric dels sostens militars, mediatics e economics franceses a un regim dictatorial e racista. Consequéncia d’aquela complicitat: la realizacion del genocidi dels tutsis per la prima de 1994. La nuèch rwandesa es l’istòria del chaple d’una minoritat desarmada, l’olocaust de civils liurats sens defensa a un estat que tuava “en nom de la raça”. Un genocidi anonciat d’avança pel poder assassin hutu. Anonciat d’avança, coma o son los lingüicidis que son a se complir dins l’estat francés.
 
Dins aqueste libre, l’autor denóncia amb una multitud de pròvas la complicitat de genecidi de l’estat francés. Dins aquel afar mostrós lo poder jacobin se faguèt complice, non soncament del poder hutu, mas tanben dels fòraleis e bandits de Françafrica e de la glèisa catolica, poderosa dins aquel país. Una glèisa catolica que s’embarrassa pas de morala crestiana quand se tractava de consolidar son poder temporal. Una institucion qu’a pas cambiat de Besièrs a Kigali: “Tuatz-los totes, Dieu reconeisserà los seus!”. L’istòria quequeja…
 
La glèisa papala, amb la complicitat de l’armada francesa, se trachèt d’exfiltrar e de reciclar los prèires rwandeses assassins en Euròpa (França, Belgica, Itàlia), mas tanben dins de parròquias occitanas, coma lo paire chaplaire Wenseslas Munyeshyaka al Borg Sant Andiòu en Vivarés o l’abat genocidari Martin Kabalira a Sant Biat en Comenge. Aqueles dos e maites criminals foguèron salvats per l’operacion militara francesa que portava lo nom de “turquesa” e que sa tòca èra de salvar los genocidaris abans l’arribada del Front Patriotic Rwandés. Una operacion que foguèt mediatizada en França per èsser una operacion umanitària. De fach, se tractava s’assegurar als genocidaris una desbranda la mens calamitosa possibla, de los rearmar dins los camps e de los ajudar a reconquistar lo poder. Mas urosament los autres païses imperialistas, e mai que mai los Estats Units d’America, daissèron pas França contunhar dins aquela via. Un chaple d’un milion de personas fasiá ja tròp lord per l’imatge d’un Occident que sap metre las formas a sos crimes. A se demandar se l’imperialisme francés rendèt pas la moneda de sa pèça a l’imperialisme estatsunidenc en lo sostenent pas dins sa campanha en Iraq? Son pas ni la morala ni la justícia e encara mens la saviesa que guidan la politica dels grands predators.
 
Jean-Paul Gouteux nos escalcís dins son obratge las complicitats françafricanas entre los sinistres Mitterand e Pasqua. Una complicitat ja denonciada per François-Xavier Verschave dins sos obratges. Edificant e esclairant per los que creson encara a la politica espectacle! “Dins la metafisica del prince, tan supèrbament incarnada per Mitterand, lo mesprètz dels òmes es absolut. Lo cinisme es la forma superiora de l’intelligéncia”, tal coma o escriguèt Michel Sitbon dins Un genocidi subre la consciéncia. Lo responsable de la cellula africana a l’Elisi en 1992, Bruno Delaye, interrogat subre l’imprudéncia politica que i aviá a rescontrar los representants d’un govèrn engatjat dins un genocidi, repondèt sens cilhar “Ai degut recebre dins mon burèu 400 assassins e 2000 trafegants de dròga”. Es reconéisser e oficializar de la sòrta la participacion dels Mitterand (paire et filhs) als malhums de Françafrica. Aquò se sabiá mai o mens, mas aqueste libre ne pòrta las pròvas per sas recèrcas e sas analisis. Pròvas fins ara non desmentidas pels concernits. Los diferents autors qu’an escrich e denonciat los crimes de França en Rwanda son pas jamai estats condemnats.
 
Alavetz, demorava pas qu’als jacobins de redaurar un pauc lo blason de França bravament saquejat per la pression internacionala que los pressava de rendre compte de lor complicitat de genocidi. Mastèron a la lèsta una comission parlamentària d’informacion (la comission d’informacion a plan mens de poder d’investigacion que non pas una comission d’enquista) per rassegurar lo bon pòble. Sas conclusions foguèron fermas e definitivas: èra impossible per la “pàtria dels dreches umans” d’aver sus las mans la sang d’un milion d’òmes, de femnas e de mainatges.
 
E pr’aquò lo genocidi dels paures tutsis foguèt largament finançat per l’estat francés. Mai que mai a travèrs de qualques prèstes garentits pel Crèdit Lionés e per la Banca Nacionala de París. Quand sabèm qu’avèm totes contribuit a estorir los deutes del famós Crèdit Lionés (l’estat aquò’s nosaus quand se tracta de pagar), foguèrem contra nòstra volontat complices del crime d’estat.
 
Jamai se denonciarà pas pro l’ignomínia del darrièr genocidi del sègle XX. Jamai se denonciarà pas pro totes los complices d’aquela tragèdia. Una tragèdia amagada pels mèdias frenceses, eles tanben complices del chaple. Causisson lo silenci “per aver pas a lordejar l’onor de França” coma o explican certans jornalistas. Es per aquò que cal legir lo libre de Jean-Paul Gouteux. Lo cal legir tant qu’es encara possible de poder publicar e difusar un tal libre de justícia e de vertat. La democracia e la libertat d’expression son de causas freulas e pas soncament en Africa. Ieu coneissi un país ont es enebit de parlar sa lenga a l’escòla, al tribunal e a la television… Un autre biais de genocidar los pòbles.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
_____
GOUTEUX, Jean-Paul. La nuit rwandaise. Edicions L’Esprit Frappeur, 2002. 635 paginas.