Coneissiam Eric Fraj lo cantaire precòç, qu’enregistrèt son primièr disc a catòrze o quinze ans. Lo sabiam pedagòg de profession, mas fins ara ignoràvem çò que foguèt la debuta de son encarrierada d’ensenhaire. Amb aquesta publicacion podèm descobrir una faceta del regent, que va venir puèi professor de filosofia. Tot contunhant son trabalh de poèta-cantaire, plan solide.
Segon la presentacion de l’obratge, en quatrena de cobèrta, se tracta d’un raconte. Un episòdi de la vida d’un jove regent dins una escòla rurala. Una pontannada talament luenchenca que l’autor de la narracion sembla de se negar dins las pregondors dels ans. Atal n’es qu’en legissent avèm l’impression curiosa de nos passejar dins l’intemporalitat.
Lo temps o polís tot d’una patina sedosa qu’arriba a enneblar la brutalitat —e benlèu ben la crudeltat— de la realitat. Es aquí que residís lo fachin embelinaire del raconte d’Eric Fraj. Dins lo raconte en general me sembla caporala la distància que se pòt metre entre lo debanar dels faches e lo temps ont aquestes son colcats sul papièr. Mai la distància pòt èsser longa e mai la memòria se pòt jogar de la realitat. En literatura, aquò se sap, mai se jòga amb la realitat e mai se produsís d’emocion. Al final, se pòt dire que dins aqueste libre lo raconte lisa cap al conte. D’efièch, aquel tèxte porgís al legeire tota l’innocéncia, la simplicitat e lo mistèri que clau lo conte. Atanben, sa redaccion se seriá poguda entamenar per la formula tradicionalament consacrada: Un còp èra…
Un còp èra, a las confinhas de la civilizacion aseptizada, demoravan los marginalizats. Los que podián pas dintrar dins l’encastre estringat del monde-coma-cal. E encara mens dins lo mòtle estrech de l’escòla jacobina, assassinaira de las destinadas esquerrièras, matrassaira de la diversitat umana e guilhotinaira de tota poesia que seriá pas sortida de sos manuals imprimaturizats.
Dins las descripcions dels personatges que nos fa l’autor, entre la regenta, lo director de l’escòla e la pichona probablament psicotica, avèm de mal de destriar lo mai destimborlat. Coma de sempre dins una societat plan ordonada, lo a se dire mens fòl es lo que se trapa del bon costat de la barricada. Del costat dels que tenon las julhas. Es pas estonant qu’en francés existisca l’expression “fou à lier” e que d’unes aguèsson agut l’enveja de l’aplicar a la letra. Çò mai regaudissant es que s’es pas jamai vist un fòl mastar una barralha per embarrar qual que siague. Aquò’s aquò, poiriá èsser la conclusion metaforica del tèxte d’Eric Fraj.
Per çò qu’es dels “ligams” que balhan son titol al libre d’Eric Fraj, son pas los qu’auriam pogut imaginar nimai son pas aquí ont se serián pogut esperar.
A la legida del raconte, l’encantament nos ganha de mercés al murmusar de l’escritura. Una escritura que se plega al mistèri del conte e que l’estropa de son mantèl de serenitat. De cap en cima la narracion tota es portada per un ambient delicat e deliciós, gaireben oniric. Qualques còps, a certans passatges, òm se poiriá quitament creire dins un conte de Nadal. La conjugason exacta del freg de l’ivèrn e de la calor del fuòc adometgit arremosa los sentits mai contradictòris de la condicion umana. Nos retrobam sovent al caireforc de la misèria e de la patz, de l’injustícia e de l’amor.
Legiguèri la traduccion occitana de Renat Solar qu’es dins una bona lenga, mas planhissi pasmens, e un còp de mai, lo partit pres per l’autor del particularisme a tot pèrdre. Al moment ont avèm besonh mai que jamai d’una lenga de comunicacion per nos salvar, s’enfangar dins los patejadisses me sembla de mancar d’acuitat politica. Ai pas jamai tanpauc trapat nat estetisme dins l’emplec dels francismes. Lo libre es estat editat per la Bibliotèca Municipala de Carbona. Seriá estat editat per un editor occitan de mestièr, probablament que la tenguda de la lenga seriá estada melhora. Un còp de mai, se los occitans prenián en carga lor cultura, auriam d’autres mejans per trabalhar. Seriam pas obligats d’o far tot amb res, se que non amb pauc de causa.
Dins lo volum son encartadas uèit fotografias de qualques tablèus de la pintora Joëlle Château. Çò de curiós es que dins lo libre es pas jamai question d’aquesta pintora. Alavetz, pas la mendre notícia biografica nimai lo percors artistic de l’artista i son pas retrachats. Damatge! E que dire de sas òbras atal redusidas sens quitament saupre dins quinas proporcions son estadas redusidas? Sens èsser un especialista de las arts plasticas, son trabalh me sembla estimable e auriái presat qu’una pagina de presentacion li foguèsse estada consacrada.
Sèrgi Viaule
_____
FRAJ, Eric. Ligams. Edicions de la Bibliotèca Municipala de Carbona, 2005. 105 paginas.
Segon la presentacion de l’obratge, en quatrena de cobèrta, se tracta d’un raconte. Un episòdi de la vida d’un jove regent dins una escòla rurala. Una pontannada talament luenchenca que l’autor de la narracion sembla de se negar dins las pregondors dels ans. Atal n’es qu’en legissent avèm l’impression curiosa de nos passejar dins l’intemporalitat.
Lo temps o polís tot d’una patina sedosa qu’arriba a enneblar la brutalitat —e benlèu ben la crudeltat— de la realitat. Es aquí que residís lo fachin embelinaire del raconte d’Eric Fraj. Dins lo raconte en general me sembla caporala la distància que se pòt metre entre lo debanar dels faches e lo temps ont aquestes son colcats sul papièr. Mai la distància pòt èsser longa e mai la memòria se pòt jogar de la realitat. En literatura, aquò se sap, mai se jòga amb la realitat e mai se produsís d’emocion. Al final, se pòt dire que dins aqueste libre lo raconte lisa cap al conte. D’efièch, aquel tèxte porgís al legeire tota l’innocéncia, la simplicitat e lo mistèri que clau lo conte. Atanben, sa redaccion se seriá poguda entamenar per la formula tradicionalament consacrada: Un còp èra…
Un còp èra, a las confinhas de la civilizacion aseptizada, demoravan los marginalizats. Los que podián pas dintrar dins l’encastre estringat del monde-coma-cal. E encara mens dins lo mòtle estrech de l’escòla jacobina, assassinaira de las destinadas esquerrièras, matrassaira de la diversitat umana e guilhotinaira de tota poesia que seriá pas sortida de sos manuals imprimaturizats.
Dins las descripcions dels personatges que nos fa l’autor, entre la regenta, lo director de l’escòla e la pichona probablament psicotica, avèm de mal de destriar lo mai destimborlat. Coma de sempre dins una societat plan ordonada, lo a se dire mens fòl es lo que se trapa del bon costat de la barricada. Del costat dels que tenon las julhas. Es pas estonant qu’en francés existisca l’expression “fou à lier” e que d’unes aguèsson agut l’enveja de l’aplicar a la letra. Çò mai regaudissant es que s’es pas jamai vist un fòl mastar una barralha per embarrar qual que siague. Aquò’s aquò, poiriá èsser la conclusion metaforica del tèxte d’Eric Fraj.
Per çò qu’es dels “ligams” que balhan son titol al libre d’Eric Fraj, son pas los qu’auriam pogut imaginar nimai son pas aquí ont se serián pogut esperar.
A la legida del raconte, l’encantament nos ganha de mercés al murmusar de l’escritura. Una escritura que se plega al mistèri del conte e que l’estropa de son mantèl de serenitat. De cap en cima la narracion tota es portada per un ambient delicat e deliciós, gaireben oniric. Qualques còps, a certans passatges, òm se poiriá quitament creire dins un conte de Nadal. La conjugason exacta del freg de l’ivèrn e de la calor del fuòc adometgit arremosa los sentits mai contradictòris de la condicion umana. Nos retrobam sovent al caireforc de la misèria e de la patz, de l’injustícia e de l’amor.
Legiguèri la traduccion occitana de Renat Solar qu’es dins una bona lenga, mas planhissi pasmens, e un còp de mai, lo partit pres per l’autor del particularisme a tot pèrdre. Al moment ont avèm besonh mai que jamai d’una lenga de comunicacion per nos salvar, s’enfangar dins los patejadisses me sembla de mancar d’acuitat politica. Ai pas jamai tanpauc trapat nat estetisme dins l’emplec dels francismes. Lo libre es estat editat per la Bibliotèca Municipala de Carbona. Seriá estat editat per un editor occitan de mestièr, probablament que la tenguda de la lenga seriá estada melhora. Un còp de mai, se los occitans prenián en carga lor cultura, auriam d’autres mejans per trabalhar. Seriam pas obligats d’o far tot amb res, se que non amb pauc de causa.
Dins lo volum son encartadas uèit fotografias de qualques tablèus de la pintora Joëlle Château. Çò de curiós es que dins lo libre es pas jamai question d’aquesta pintora. Alavetz, pas la mendre notícia biografica nimai lo percors artistic de l’artista i son pas retrachats. Damatge! E que dire de sas òbras atal redusidas sens quitament saupre dins quinas proporcions son estadas redusidas? Sens èsser un especialista de las arts plasticas, son trabalh me sembla estimable e auriái presat qu’una pagina de presentacion li foguèsse estada consacrada.
Sèrgi Viaule
_____
FRAJ, Eric. Ligams. Edicions de la Bibliotèca Municipala de Carbona, 2005. 105 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Ah cette affreuse langue française saucissonnage infâme de tout ce qui lui manque, petit patois parisien. Toujours donneuse de leçons a qui n'en veut entendre, expliquant de ci delà sa prétendu supériorité qui fait profondément rigoler le monde entier !
Aller ouste du balai ! Voleuse de mots qui ne distribue que des maux !
Bravo pour votre avant-dernier paragraphe ! Je suis moi aussi soucieux de voir éradiquer ces affreux patois qui empêchent nos braves concitoyens de s'exprimer de façon intelligible et qui avilissent leurs pensées.
Se compreni plan, lo libre sortiguèt 9 ans fa, foguèt escrit en francés per Eric Fraj (èra abans que se pausa las questions "quin occitan per deman ?" - "lo francés ?") e foguèt revirat en occitan per un òme que faguèt lo pecat d'escriure dins sa lenga locala. Finalament, l'article auriá pogut caupre en 3 regas...
Duas causas:
1) "fou à lier" qu'a un equivalent en gascon, "hòu estacader", lhèu qu'ei lo gascon qui auré calut citar.
2) Ne compreni pas aquesta frasa: "Un còp de mai, se los occitans prenián en carga lor cultura, auriam d’autres mejans per trabalhar." Ne son pas occitans, a la bibliotèca municipau de Carbona ? O se Sèrgi Viaule e con·hon "occitans" e "occitanistas", çò qui ei fòrça grèu ? De mei, qu'a tòrt. Que sufeish de véder los libes editats per daubuas maisons d'edicion occitanistas, libes conhits de fautas a cada frasa, entà compréner que, malurosament, la qualitat de l'edicion n'ei pas sovent mei presenta que dens lo libe d'Eric Fraj editat per la bibliotèca municipau e non-occitanista de Carbona.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari