La Contraloría General admet que las comunas an “d’atribucions” per utilizar de lengas diferentas de l’espanhòl coma oficialas. Lo director del programa de mapuche del municipi demanda mai de preséncia de la lenga a l’escòla e als mèdias.

L’Estat chilen a reconegut a la comuna de Galvarino (Wallmapu) lo sieu drech d’utilizar lo mapuche (mapudungun), la lenga del pòble mapuche, coma lenga oficiala del municipi. Galvarino —nomenat aital en referéncia a un guerrièr mapuche del sègle XVI— aviá oficializat la lenga en agost de 2013 mas aviá demandat un jutjament a la Contraloría General de Chile per saber se la siá decision èra procedenta o pas.
 
La Contraloría —que sas foncions son de garentir la legalitat dels actes de l’administracion publica— ditz, dins son jutjament numèro 45 010, que las autoritats localas an “d’atribucions” per “regular l’inclusion” del mapuche “coma lenga oficiala, amb l’espanhòl, dins lo domeni de las activitats municipalas”. Lo jutjament apond que las doas lengas “son utilizadas indistintament pels abitants” de la comuna. “Es pas admissible de considerar qu’aquelas personas pòscan pas utilizar dins de condicions egalas las lors lengas respectivas”.
 
La Contraloría apond que las disposicions que s’adòpten en favor del mapuche pòdon pas èsser destinadas a limitar l’usatge de l’espanhòl.
 
Lo director del programa de lenga mapuche de Galvarino, Rodrigo Marilaf, considèra que cal ara que la municipalitat apròve una ordenança especifica que permeta l’aplicacion d’una politica lingüistica bilingüa. Segon Marilaf, cal que lo mapuche “intre amb urgéncia dins los mèdias” e que ganhe mai de preséncia dins l’escòla. Marilaf defend tanben que sa siá coneissença s’estenda als abitants non mapuches.
 
Lo jutjament de la Contraloría dobrís la pòrta per que d’autras comunas ont residisson de membres de pòbles autoctòns de Chile pòscan declarar l’oficialitat de las lors lengas a escala locala. Al delà del mapuche, en Chile se parla tanben, entre d’autras lengas autoctònas, lo rapanui, l’aimara e l’alacalof (kawésqar); aquesta darrièra es en via d’extincion.
 
 
 
 
 
 
Aqueste article es adaptat de Nationalia, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.