Lemosin, e mai es urós d’o poder dire encara en 2013, demòra tèrra de literatura. Un parçan occitan ont, de mercés a qualques valents, l’activitat literària fa encara flòri. Demest aquestes, Joan Ganhaire ten sa plaça, tota sa plaça. Dieu, mercés, pas tota la plaça. Çò que vòl dire que los creators lemosins son, pel pus grand bonaür dels legeires, multiples. D’alhors i a pas qu’a consultar lo catalòg 2013 de las Edicions dau Chamin de Sent Jaume per se’n rendre compte. Ai pas comptat lo nombre d’obratges presentats, mas ne’n deu aver mai d’un ochantenat. La difusion de l’escrich occitan essent çò qu’es a l’ora d’ara, seriá una fauta de ma part de nos donar pas l’adreiça postala a la quala lo podètz comandar: Edicions dau Chamin de Sent Jaume, Roier, 87380 Meusac. Convidi totes los legeires afogats a lo demandar al pus lèu. La literatura venguda de Lemosin es una vertadièra benediccion. Es una banalitat d’o dire, mas sens ela, la literatura occitana seriá pas çò qu’es.
Aquesta longa novèla de Joan Ganhaire se presenta coma unas variacions sus las misèrias del paure monde. E cossí l’autor, tal un qualqu’un d’autre, auriá pas rescontrat la misèria dins sa traversada de la vida vidanta? Çò qu’interròga, es qu’aquí l’autor a causit de prene per “eròi” un malurós enderrierat mental. Un òme talament simplet qu’es demorat amairit fins a la fin de sa maire. Çò que balha un rèiregost amar an aquesta ficcion es que se tracta pas de l’istòria d’un berret, coma la quatrena de cobèrta o poriá daissar entendre, mas de l’istòria de la persona qu’es jol berret. Per çò que doblidèssem pas, se vos plai, que jos cada berret se tròba una individualitat. Çò que daissa tanben lo legeire dubitatiu e pensatiu aquò’s lo questionament sus la natura de l’òbra: ficcion vertadièra o raconte? Aquela interrogacion ven tanben que l’editor parla de “cronica” dins la presentacion de l’obratge. Adoncas se tractariá d’una “cronica de la misèria ordinària”?
Sensat, l’exercici literari consistiriá a far de ramelets de beutat mirgalhada en anguent culhir las èrbas fòlas sus las talveras embosigadas de la societat umana? Es una opcion, gaireben una definicion. Çò de bon amb aquesta òbra de Joan Ganhaire, es que saurem pas jamai sas intencions. Voler far rire lo lectorat en descrivent, mai o mens poeticament, qualques scènas pintorescas? I auriá en Lemosin un umor que me seriá estrangièr? Qual sap se se pòt rire de tot? Ieu sabi pas!
Tocant an aqueste roman, l’umor poiriá èsser l’opcion presa per l’autor. Personalament, soi estat trebolat per aquesta pròsa. Per son estetisme, solide, que Joan Ganhaire compta demest los melhors literators actuals de lenga nòstra; mas subretot per çò que me soi completament identificat a Massime. Se pòt dire qu’aquí la tòca de la literatura a foncionat a plen (l’autor se balha per escomesa de butar lo legeire a s’identificar a sos personatges). Soi un Massime. Soi Massime. Dins aquestas endevenéncias l’òbra marca lo legeire. Son a las marcas mai o mens visiblas sul legeire que se mesura la fòrça de la literatura.
Lo libre es d’una presentacion luxiosa. Es estat fabricat amb de papièr espés, d’una granda qualitat. Un papièr coma se n’utiliza gaireben pas mai, e o regrèti. Un còp fa pas costuma, vau citar lo nom de l’entrepresa qu’estampèt aquesta meravilha de libronèl: se tracta de l’imprimariá Plain Chant de Bassac, en Charanta. Cal ben rendre omenatge an aquestes mestierals, rars, qu’an lo gost de l’òbra plan facha.
Lo volum es talament presentat a l’anciana qu’abans de lo poder legir, lo se cal ganhar. Vòli dire empr’aquí que cal sortir lo cotèl de la pòcha e desseparar las fuèlhas del libre. D’efièch, coma autres còps, es estat montat per quasernets, sens èsser estat massicotat. Ven al legeire d’acabar lo trabalh de fabricacion amb son dobriletra. Alavetz, lo legeire preissat deurà, ça que la, far mèfi d’eissugar son laguiòla avant de l’anar entusar entre las fuèlhas. O deurà far d’ont mai se, coma Massime, li arriba de temps en temps d’anar despenjar lo cambanjon!
Galegi un pauc, mas lo bibliofils presaràn de tombar sus una tala presentacion a l’anciana. Amb aquesta mena de material, la lectura ven un exercici sensual. Se dirà jamai pro lo plaser de passejar sos dets sus un papièr neuletat, nimai de sentir la flaira de la tinta mesclada a las fibras vegetalas. Mercés doncas a l’editor e a l’estampaire. Un còp de mai, los bibliofils, se ne demòran encara, presaràn d’aver dins las mans un tal obratge.
Per acabar me cal dire ma remiracion per las òbras de Joan-Marc Simeonin qu’illustran lo libre. Son setze dessins al trach lèste e d’una espectaclosa expressivitat. Damatge que los plasticians siaguen pas mai sollicitats e promoguts dins la cultura occitana.
Sèrgi Viaule
_____
GANHAIRE, Joan. Los braves jorns de Perdilhòta. Edicions dau Chamin de Sent Jaume, 2013. 90 paginas.
Aquesta longa novèla de Joan Ganhaire se presenta coma unas variacions sus las misèrias del paure monde. E cossí l’autor, tal un qualqu’un d’autre, auriá pas rescontrat la misèria dins sa traversada de la vida vidanta? Çò qu’interròga, es qu’aquí l’autor a causit de prene per “eròi” un malurós enderrierat mental. Un òme talament simplet qu’es demorat amairit fins a la fin de sa maire. Çò que balha un rèiregost amar an aquesta ficcion es que se tracta pas de l’istòria d’un berret, coma la quatrena de cobèrta o poriá daissar entendre, mas de l’istòria de la persona qu’es jol berret. Per çò que doblidèssem pas, se vos plai, que jos cada berret se tròba una individualitat. Çò que daissa tanben lo legeire dubitatiu e pensatiu aquò’s lo questionament sus la natura de l’òbra: ficcion vertadièra o raconte? Aquela interrogacion ven tanben que l’editor parla de “cronica” dins la presentacion de l’obratge. Adoncas se tractariá d’una “cronica de la misèria ordinària”?
Sensat, l’exercici literari consistiriá a far de ramelets de beutat mirgalhada en anguent culhir las èrbas fòlas sus las talveras embosigadas de la societat umana? Es una opcion, gaireben una definicion. Çò de bon amb aquesta òbra de Joan Ganhaire, es que saurem pas jamai sas intencions. Voler far rire lo lectorat en descrivent, mai o mens poeticament, qualques scènas pintorescas? I auriá en Lemosin un umor que me seriá estrangièr? Qual sap se se pòt rire de tot? Ieu sabi pas!
Tocant an aqueste roman, l’umor poiriá èsser l’opcion presa per l’autor. Personalament, soi estat trebolat per aquesta pròsa. Per son estetisme, solide, que Joan Ganhaire compta demest los melhors literators actuals de lenga nòstra; mas subretot per çò que me soi completament identificat a Massime. Se pòt dire qu’aquí la tòca de la literatura a foncionat a plen (l’autor se balha per escomesa de butar lo legeire a s’identificar a sos personatges). Soi un Massime. Soi Massime. Dins aquestas endevenéncias l’òbra marca lo legeire. Son a las marcas mai o mens visiblas sul legeire que se mesura la fòrça de la literatura.
Lo libre es d’una presentacion luxiosa. Es estat fabricat amb de papièr espés, d’una granda qualitat. Un papièr coma se n’utiliza gaireben pas mai, e o regrèti. Un còp fa pas costuma, vau citar lo nom de l’entrepresa qu’estampèt aquesta meravilha de libronèl: se tracta de l’imprimariá Plain Chant de Bassac, en Charanta. Cal ben rendre omenatge an aquestes mestierals, rars, qu’an lo gost de l’òbra plan facha.
Lo volum es talament presentat a l’anciana qu’abans de lo poder legir, lo se cal ganhar. Vòli dire empr’aquí que cal sortir lo cotèl de la pòcha e desseparar las fuèlhas del libre. D’efièch, coma autres còps, es estat montat per quasernets, sens èsser estat massicotat. Ven al legeire d’acabar lo trabalh de fabricacion amb son dobriletra. Alavetz, lo legeire preissat deurà, ça que la, far mèfi d’eissugar son laguiòla avant de l’anar entusar entre las fuèlhas. O deurà far d’ont mai se, coma Massime, li arriba de temps en temps d’anar despenjar lo cambanjon!
Galegi un pauc, mas lo bibliofils presaràn de tombar sus una tala presentacion a l’anciana. Amb aquesta mena de material, la lectura ven un exercici sensual. Se dirà jamai pro lo plaser de passejar sos dets sus un papièr neuletat, nimai de sentir la flaira de la tinta mesclada a las fibras vegetalas. Mercés doncas a l’editor e a l’estampaire. Un còp de mai, los bibliofils, se ne demòran encara, presaràn d’aver dins las mans un tal obratge.
Per acabar me cal dire ma remiracion per las òbras de Joan-Marc Simeonin qu’illustran lo libre. Son setze dessins al trach lèste e d’una espectaclosa expressivitat. Damatge que los plasticians siaguen pas mai sollicitats e promoguts dins la cultura occitana.
Sèrgi Viaule
_____
GANHAIRE, Joan. Los braves jorns de Perdilhòta. Edicions dau Chamin de Sent Jaume, 2013. 90 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
'Queu libre es un bra'e libre, de bon legir per los budeus.
@ JCD : lu lemosin fai paur, diable :
« ‘La galopava las campanhas dempuei mai de vint ans e coneissiá totas las fessas dau país. Massime l’aimava bien prumier perque era tan bela coma eu, puei quo era quauqu’un que fasiá pas de chinchoinas. »
« […] coma lo vielh Nardon , que ne’n disián que lo jorn de la nòça de sa p’ita filha, aviá fruncit las cilhas davant las gasinarias que li botavan jos lo nas. « I a pas de sopa ? » Aviá desvirat son asieta e era tornat chas se, potinhat, esmalit, e degun aviá pogut lo far tornar a taula. »
Dos bocins tirats dau libre. 'Feitivament, es luenh dau catalan, i a pas tots 'quilhs accents d'empertot, mas queraque.
JP
Mercés Sèrgi Viaule per quela presentacion dau libre de Joan Ganhaire publiat chas lo Chamin de Sent Jaume. Rapelam que Joan Ganhaire es 'n autor màger de la literatura occitana d'auei e que maugrat tot demòra mau conegut dau public occitanista (benleu perque lo dialecte lemosin fai un pauc paur ?), tocant a tot plen de genres de literatura (contes, novelas, romans, extraordinari, fantastic, umor, policier, capa e espasa...). Mercés a Joan Ganhaire e a Jan dau Melhau de l'aver publiat queste còp. Ai Lemosin, francha terra cortesa (Peirigòrd tanben segur) !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari