Actualitats
Los menièrs asturians sul pè de guèrra contra los incompliments de Madrid
Los menièrs del nòrd de la Peninsula Iberica, mai que mai los d’Astúrias e de los Leon, son en pè de guèrra. Dempuèi las grandas caumas e mobilizacions dels ans 80 e 90 contra la reconversion radicala del sector, s’èra pas tornat veire d’accions de protèsta coma las d’aquestes jorns. De grops de trabalhadors en cauma dels bacins menièrs asturians lançan de projectils faches per eles contra las fòrças de la Gàrdia Civila, que respondon amb de pelòtas de goma e d’arrestacions. Los menièrs an copat repetidament qualques vias de comunicacion, tant de rotas coma de camins de fèrre, en provocant qualques incidents e de retards, e tanben l’interrupcion de la circulacion sus l’autoestrada A-66, la mai importanta de la region.
Tota l’indústria menièra, basada fondamentalament sul carbon, es en cauma dempuèi fa mai de doas setmanas contra las reduccions budgetàrias qu’a decretat lo govèrn espanhòl. A la fin del mes de mai, un vintenat de menièrs s’embarrèron dins tres poses per protestar, tres ne son ja sortits per question de santat. Cal dire que los menièrs asturians an lo sosten del govèrn autonomic d’Astúrias, en mans dels socialistas: aquel govèrn parteja lo diagnostic que la reduccion budgetària dins lo sector implicarà lo barrament de la majoritat dels tenements menièrs, lèu.
D’efièch, l’origina del conflicte se basa sul fach que lo govèrn de Madrid, en mans del conservador PP, a redusit las ajudas al sector menièr d’un biais talament drastic que lo barrament d’entrepresas menièras, previst per 2018, acompanhat d’un plan de formacion e de replaçament dels trabalhadors, es restat letra mòrta; e lo barrament serà immediat. La reduccion budgetària generala es de 70% de las quantitats pactadas d’abòrd. En total, qualques 5000 personas poirián pèrdre l’emplec se las entrepresas menièras barran e sens un plan seriós de replaçament, amb de consequéncias catastroficas per l’economia d’un país sens alternativas industrialas.
Segon lo responsable del sector menièr del sindicat CSI, Jorge Fernández Moral, la principala revendicacion dels caumaires es fòrça simpla: lo compliment dels acòrdis ja signats. En mai d’aquò, los sindicats denóncian la paralisi de fòrça chantièrs e d’investiments dins los païses menièrs, ont caliá justament preparar un nòu modèl economic que donèsse sortida als trabalhadors de las minas quand las entrepresas barrèsson las siás pòrtas après qualques annadas de transicion. Segon Fernández Moral, i a quitament de “politics incompetents o corromputs” qu’an mal investit los fonzes de reconversion o los an dilapidat en de pargues industrials qu’an acabat en barrant.
Fin finala, lo sindicat CSI a denonciat tanben amb fermetat l’actitud de la Gàrdia Civila e la polícia espanhòla. En aquel sens, Fernández Moral acusa, sens i metre de sal ni d’òli, las fòrças de seguretat espanhòlas d’èsser “de fòrças repressoras de l’Estat que menan a tèrme d’accions totalament desproporcionadas contra los caumaires”.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Mentre l'article nos vòl fa conèisser la situacion dramatica dels minaires d'Astúrias engajats dins una lucha de las duras, i a de monde qu'espepissa de parpèlas d'agaça e discutisson sul sexe dels àngels. Quand lo savi mòstra la luna lo nèci guèita lo det. Caldriá vèire se dins los textes de Joan Bodon o de l'Ives Roqueta sus las caumas de La Sala i a pas qualquas dècas. Vos prepausi un debat.
#12 Açò be sòne a miaça. "Amics de Jornalet: se non escriuetz es notícies ena varietat der occitan que jo prepausi, que vos vau a 'hèr cagar' amb comentaris lingüistics en tot hèr a veir que non compreni cap". Bric elegant.
#11
Alavetz perqué non pas balhar la notícia ena varietat oficiau der occitan, companh? Atau, cap d'obsession interdialectau.
#10 Gerard, per pietat! ;-)
Se jo legissi un tèxte lengadocian que ditz "Tota l’indústria XXXXX, basada fondamentalament sul carbon", creigui que compreni de qué s'agís. Se que non, "bacin XXX" me balhe mès pistes.
E damb aguesta obsession interdialectau, que deisham en dusau tèrme era gravetat dera notícia, e dera fòrta grèva e luta des minèr asturians, leonesi e aragonesi.
Per memòria as nòsti compatriòtes de La Sala de Roergue, "carbonièrs occitans sens o saber", poderíem cambiar un shinhalet era direccion des comentaris d'aguesta notícia.
Amistats
Tot aquò per díser que se voletz que comprengam los tèxtes en lengadocian, que cau sajar d'emplegar formas de las mes claras, lo legedor gasconofòn n'ei pas necessàriament un dialectològ confirmat. O sequenon balhar un lexic lengadocian-gascon a la fin de l'article. non i a pas arren de vergonhós aquiu. Minador o minaire, totòm pòt compréner, non? Menièr non.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari