Fins ara, Alsàcia, region administrativa francesa de lenga pròpria alemanda (l’alsacian es un ensemble de dialèctes alamanics e francics), semblava endormida dins una relativa tranquillitat, après l’epòca de 1871 a 1945 ont sos ciutadans cambièron quatre còps de tutèla estatala. Lo movement d’extrèma drecha identitària Alsace d’abord (“Alsàcia d’en Primièr”), qu’aviá obtengut de reüssidas electoralas dins los ans 1990, s’èra fòrça afeblit, e lo 7 d’abril de 2013, los alsacians avián refusat per referendum la fusion dels dos departaments e de la region dins una collectivat territoriala unica, mai que mai pr’amor de la paur dels abitants del Naut Ren de pèrdre de poder e d’influéncia fàcia a la capitala regionala, Estrasborg. Unser Land (“Nòstre País”), lo partit autonomista sòci de la federacion Regions e Pòbles Solidaris e de l’Aliança Liura Europèa, aviá sonque onze conselhièrs municipals de sa tendéncia politica après las darrièras eleccions de 2014, malgrat qualques esperanças degudas al mandadís efemèr d’un elegit al conselh general del Bas Ren.
 
Puèi venguèt lo projècte de reforma territoriala del govèrn francés, e l’anonci, après lo vòte dels deputats franceses lo 23 de julhet passat, qu’Alsàcia fusionèra non sonque amb Lorena mas tanben amb Champanha-Ardena, mentre que lo projècte precedent, que parlava d’una fusion entre Alsàcia e Lorena soletas, aviá menat a de manifestacions de protèsta a Estrasborg e Colmar lo 28 de junh.
 
E ara sembla qu’assistiscam a una despertada alsaciana. Una peticion en linha, bandida lo 19 de julhet pel cònsol de Mülhausen, recampa ja mai de 50 000 signaturas, çò que s’es pas jamai vist dins aquesta region d’1 800 000 abitants. Se vei de mai en mai lo Rot un Wiss (“roge e blanc” en alsacian), la bandièra tradicionala alsaciana, que sembla la de Mónegue o d’Indonesia, e d’alsacians començan quitament de la penjar al balcon, coma los catalans penjan l’estelada, o de la botar coma pegasolet sus lors veituras.
 
Se capita que lo Rot un Wiss es estat longtemps estigmatizat pels partisans de França ostils a tota autonomia coma un simbòl sulfurós. Ramenta d’efièch l’epòca de l’autonomia alsaciana, bailada per l’Empèri Alemand en 1911, ont los alsacians avián causida aquesta bandièra. Mentre que Bretanha e Corsega, per exemple, tenon coma bandièra lors colors nacionalas, la region administrativa alsaciana a tostemps refusat que lo Rot un Wiss la represente.
 
Tanben s’exprimís lo chepic que se pèrda lo drech local, un ensemble de leis distintas de la rèsta de l’estat francés que s’explican per l’incorporacion d’Alsàcia amb Mosèla a l’Empèri Alemand de 1871 a 1919. Ja las contèstan despuèi longtemps los partisans mai intransigents de l’uniformitat republicana.
 
Quinas seràn las consequéncias d’aquesta despertada alsaciana, se se confirma? Cossí que siá, los projèctes de fusion en Occitània Granda, que concernisson en particular Lemosin e Auvèrnhe, semblan pas de provocar las meteissas reaccions popularas. Sèm tròp endormits, los occitans?
 
 
 
 
GJB