Los ciutadans de la Val d’Aran e del Principat de Catalonha vòtan uèi sus l’independéncia del país.
 
Après l’enebicion venent de las institucions espanhòlas, se cambièt lo biais de votar: i a pas de recensament mas los ciutadans se registran a l’ora de votar. Cada ciutadan es assignat a un burèu de vòte en foncion de son nom e son adreiça, e tot lo procès es menat per de volontaris. E mai s’aquela segonda modalitat de votar foguèt tanben suspenduda e enebida pels tribunals espanhòls a la demanda del govèrn de Mariano Rajoy, uèi se debana lo vòte amb la proteccion del govèrn de la Generalitat de Catalonha e la collaboracion de las comunas; se deu far dins los burèus de vòte previstes.
 
Divendres passat se reüniguèt lo Pache Nacional pel Drech de Decidir, qu’amassa lo govèrn catalan, de partits politics, de govèrns municipals e qualques centenats d’associacions. E se decidiguèt l’anar de la jornada: los volontaris prendràn en carga lo procès de vòte e l’escrutini, del temps que lo govèrn catalan los defendrà juridicament se cal. Lo govèrn espanhòl a avertit lo president catalan, Artur Mas, que pòt pas incomplir la lei, mas a pas dich çò que pensa de far.
 
Al moment del vòte, los ciutadans poiràn tanben signar una denóncia destinada al govèrn espanhòl e a las corts de justícia internacionalas per abús de poder.
 
 
Ajuda a la mobilitat en Aran per anar votar
 
Lo partit Convergéncia Democratica Aranesa (CDA) a abilitat un servici de mobilitat per ajudar los ciutadans de Bausen, Canejan e Arres a anar votar. Dins aquel sens, lo partit nacionalista aranés a organizat d’autobuses que, quatre còps dins la jornada, menaràn los vilatjeses qu’an lo burèu de vòte luènh.
 
 
D’observaires internacionals
 
Una comission d’observacion electorala formada de sèt politicians europèus redigirà un rapòrt de ser. Pendent la jornada analisaràn lo foncionament del vòte dins divèrses burèus. Ne fa partida Gérard Onesta, vicepresident de la region occitana de Miègjorn-Pirenèus.
 
Lo president d’aquela comission es curiosament lo deputat conservator e unionista escocés Ian Duncan, qu’expliquèt sus son blòg qu’èra content de participar a aqueste procès: “abans d’èsser unionista, abans d’èsser un conservator, soi un democrata e cresi que lo drech de vòte es un dels mai fondamentals e mai presats qu’avèm”, çò diguèt.
 
 
De centenats de mèdias de tot lo Mond
 
Aperaquí 700 jornalistas de 200 mèdias de tot lo Mond s’èran inscriches divendres per seguir oficialament la jornada. I son las grandas agéncias coma l’AFP, Reuters o Bloomberg. Lo govèrn de la Generalitat a abilitat un centre de premsa dobèrt dempuèi divendres fins a deman de ser.
 
 
Un vòte saludat e seguit en Occitània
 
Lo vòte de Catalonha es estat saludat per la majoritat dels movements occitanistas dont Libertat, Iniciativa per Occitània, lo Partit Occitan e País Nòstre, qu’a quitament mandat d’observaires dins divèrses burèus de vòte.