Lo laboratòri politic Iniciativa per Occitània fa uèi un omenatge als occitans que França envièt morir als prats batalhièrs de la Primièra Guèrra Mondiala. Lo luòc causit per aquela ceremònia es Sant Fèlix de Lauragués, un dels endreches ont lo monument als mòrts, que se tròba al costat del cementèri, es parcialament en la lenga del país, amb un messatge pacifista d’un poèma d’Antonin Perbòsc. L’acte se debanarà a 14 oras per evitar la confrontacion amb la ceremònia oficiala. “Rendrem omenatge als mòrts, non pas per França, mas a causa d’ela e de l’imperialisme”, çò dison los organizaires.
 
 
Reparacion istorica
 
“França multiplica las celebracions pel centenari de la Primièra Guèrra Mondiala en taisar sas responsabilitats”, çò dison los organizaires, que vòlon onorar “los occitans que patiguèron aquel chaple inutil”, “las familhas destruchas” e “las sofrenças acomoladas”. Critican que l’estat francés “contunhe de negar l’existéncia de sos pòbles”, e exigisson “que França reconesca son injustícia e sa brutalitat devèrs nòstre pòble e nos permeta de recuperar totes los atributs de nòstra personalitat occitana que nos son estats panats”.
 
 
L’armistici
 
L’11 de novembre de 1918, se signava l’alta al fuòc d’una guèrra qu’aviá fach mai de 18 milions de mòrts e mai de 18 milions d’estropiats. Coma cada an, França commemòra e se remembra dels mòrts d’aquela guèrra. Dins cada vila e vilatge de l’estat francés i a un monument amb los noms de totes los abitants mòrts als prats batalhièrs. La majoritat d’aqueles mòrts venián d’Occitània, Bretanha, Corsega, Catalonha, lo Bascoat e las colònias d’otramar. Lo fach segur es que fòrça gents d’aquelas nacions sabián pas lo francés e foguèron emplegadas coma carn de canon dins las guèrras de trencadas, mentre que los batalhons formats per de franceses èran mens expausats al chaple.