Dijòus passat Alexandre Grothendieck moriguèt dins sos 86 ans a l’espital de Sant Guironç (Coserans). Aquel matematician occitan a revolucionat la geometria. Durant la segonda mitat del sègle XX, a menat a tèrme un extraordinari procès d’unificacion de l’aritmetica, la geometria algebrica e la topologia.
 
Grothendieck èra apatrida, volguèt pas jamai prene la nacionalitat francesa e s’estimava mai de gardar son passapòrt de refugiat sens pàtria liurat per l’ÒNU. Nasquèt a Berlin, en Prússia, 1928. Son paire èra un josieu anarquista rus que fugissiá la repression comunista après aver patit la repression tzarista. Sa maire èra una jornalista anarquista nascuda en Amborg. Lo parents, que decidiguèron de donar a Alexandre lo nom de la maire, èran refugiats en Occitània per paur de la persecucion dels josieus, e collaboravan amb los anarquistas de l’estat espanhòl.
 
Grothendieck, que viviá en Amborg amb la familha d’un pastor luterian, venguèt al nòstre país a 11 ans per rescontrar sa maire. Un an puèi foguèron confinats al camp de Riucròs en Cevenas, mas lo jove Alexandre poguèt sortir per anar al licèu de Mende (Marjarida). Son paire foguèt internat al camp del Vernet e en 1942 lo deportèron a Auschwitz ont lo tuèron. En 1942 aculhiguèron Alexandre Grothendieck dins un ostal pels enfants de refugiats al Chambon de Linhon (Velai) e i acabèt los estudis segondaris al Collègi Cevenòl.
 
Aquí, e mai s’èra pas un estudiant brilhant, un professor s’intriguèt perque lo jove Grothendieck assegurava qu’aviá un metòde per calcular de volums complèxes. Un metòde ja descobèrt en 1902 per Henri Lebègues, mas que desvelhèt l’admiracion d’aquel professor que faguèt una letra de recomandacion per que Grothendieck estudièsse a París amb lo matematician Henri Cartan. Faguèt sa tèsi sus l’analisi foncionala a Nancí, dirigida pel matematician Laurent Schwartz, e après faguèt partida del grop Nicolas Bourbaki. Dins aquel grop de matematicians s’interessèt als concèptes naturals que servisson de basa a la geometria. Entre 1957 e 1958 i expausèt un renovelament total dels fondaments de la geometria algebrica e en 1958 introduguèt la K-teoria. Es aquí qu’enoncièt e demostrèt lo teorèma de Riemann-Roch-Grothendieck que li portèt la reputacion mondiala coma matematician.
  
En 1966 recebèt la Medalha Fields, qu’es lo pus grand guierdon internacional en matematicas.
 
S’engatgèt dins l’ecologisme politic, que l’imaginèt de la faiçon mai radicala. Trenquèt amb lo mitan matematic, quitèt lo Collègi de França (de París) e tornèt en Occitània, a Montpelhièr, en 1972. Aquí contunhèt sas recèrcas fòra los “circuits oficials”. En aquela epòca demandèt l’intrada al CNRS e escriguèt de milièrs de paginas amb sas meditacions matematicas e non matematicas, ont quitament explica sa descobèrta de Dieu. Mas sos obratges son pas publicats pr’amor qu’el o demandèt aital en una letra de 2010.
 
En 1988 se retirèt. Alavetz refusèt lo Prèmi Crafoord de la Reiala Acadèma Suedesa de las Sciéncias en o explicant aital: “ma pension es mai que sufisenta pels mieus besonhs materials”.
 
En 1990 se n’anèt viure en Coseran, dins un luòc desconegut, en acceptant solament lo contacte uman dirècte amb las personas mai prèpas e los vesins. Ailà contunhèt sas reflexions.