De l’autor sabèm pas grand causa, se que non qu’es un ancian conselhièr del Parlament d’Ais de Provença. “Amic de las Letras”, precisa l’editor dins un assaber, en debuta d’obratge. De sa formacion eventuala d’istorian sabèm pas res. Pasmens podèm supausar que se tractava d’un “amator esclairat” essent qu’“esitèt pas a sacrificar sos lésers a las recèrcas indispensablas per esclairar aquesta part enrambolhada de nòstra istòria”, afortís tornarmai l’editor. Deviá èsser, a ne dobtar pas, un apassionat e furgaire de bibliotècas, coma totes los istorians, professionals o pas.
Pasmens, a la lectura de son libre òm se maina que se tracta mai d’una compilacion que de res pus. Es una mena de fòcus istoric sul Comtat de Provença que sa destinada foguèt, qualques temps, ligada al Reialme de Nàpols. L’autor fa dels eveniments istorics una mesa en musica personala. Aquò me sembla mai que mai vertat per çò que tòca lo periòde del millenni Ir de nòstra èra.
Mas ara, seriá ora benlèu de precisar qu’aqueste obratge es estat publicat pel primièr còp en 1820. Plan solide, l’estat de las coneissenças istoricas —nimai l’estat del monde— èra pas lo d’auèi. D’alhors, a la debuta del sègle XIXn, lo monde èra pas acabat d’èsser “descobèrt”. Atanben podèm legir dins aqueste document (que del còp es per nautres mai un testimoniatge de l’estat de las recèrcas istoricas en 1820 que non pas a vertadièrament parlar un libre d’istòria) de causas coma: “La guèrra dels sarrasins devastèt mai que mai Provença. L’istòria de lor origina es, coma la de totes los pòbles ancians, mesclada de faulas e de conjecturas mai o mens versemblablas. Pasmens, cresèm qu’Arabia seriá lor país natal”. Se seriá pogut pensar qu’en 1820 se’n sabiá ja pro per aver pas d’emplegar lo condicional tocant Arabia. O alara se tractava d’una lacuna pròpria a l’autor. Cossí que ne vire, òm se maina a la lectura d’aquel obratge dels progrèsses fenomenals complits en dos cents ans. La disciplina a amolonat un pialòt de coneissenças qu’èran pas encara a posita de Sr. Boisson de la Sala.
Aquel autor, per tot provençal que foguèsse, coma totes nòstres notables, s’èra mentalament, culturalament e politicament vendut als franceses. Per el, coma per totes qu’i avián interès, “i a pas de paradís endacòm mai qu’a París”. Atanben parla amb reveréncia dels “grands” personatges de l’istòria de França, o considerats coma tals. A prepaus de Carlesmanhe escriu “Es benlèu lo sol conquistaire que sos espets retrason pas l’imatge de la destruccion”. Coma s’an aquela epòca —e encara d’uèi— se podiá conquistar sens crimes ni chaples… L’autor es cap e tot pels ostalses medievals franceses e, a tant que far, pels reis de França. Li arriba sovent d’èsser pas objectiu. Pr’aquò, ja en 1820 l’istòria aviá d’acceptar lo fach que los eveniments devon èsser raportats dins lor objectivitat blosa. Es pas lo cas per Sr. Boisson de la Sala. Va fins a justificar los crimes que lesisson la chivalariá per la quita magia a l’exemple d’aqueste Loís d’Anjau qu’en campanha de guèrra en Itàlia contra lo rei de Nàpols faguèt decapitar sens autra forma de procès un messatgièr de son enemic. Lo messatge mandat prepausava un combat singular. Per justicifar lor crime, los franceses anèron fins a afortir que lo messatgièr “aviá volgut empoisonar lo monarca anjavin per mejan d’un fèrre de lança trempat dins una poison tan subtila que qual que siague l’agachava fixament, tombava regde mòrt”. Aquí per la desinformacion de l’epòca. Mai la ficèla es gròssa e mai los innocents prenon de cogordas per de guidols. Çò pus embestiant, e mai desolant, es que mai de 400 ans pus tard, Sr. Boisson de la Sala contunhe de cobrir la coardesa e lo crime d’aquel Loís d’Anjau que prenguèt lo Comtat de Provença e s’èra fach coronar rei de Nàpols pel papa d’Avinhon. Escriu sul sicut: “Se foguèt pas per aquel fèrre magic, que se’n pòt amb rason contestar lo poder, es possible que lo chivalièr que portava lo messatge aja cercat d’atemptar d’un biais o d’un autre a la vida de Loís”. Amb aquò, res sul refús del combat singular. La somission dels intellectuals occitans als poders politics franceses data de luènh. S’es accentuada amb la revolucion. Sr. Boisson de la Sala es estat un servil agent d’aqueste poder. D’alhors, sa conclusion es que Provença serà urosa e suauda pas que quand serà definitivament restacada a la monarquia francesa.
Dins la primièra partida del libre, valent a dire la que concernís lo periòde istoric d’abans la sobeiranetat completa e sancèra del Comtat de Provença, a la gròssa l’an mil e la debuta de la temporada medievala, l’autor balha plan pauc de datas. Demòra, plan solide, dins la cronologia, mas sens amiras temporalas precisas. Supausi que los istorians de son temps ne dispausavan pas, o almens las avián pas encara totas. Pr’aquò, los documents originals, los pergamins, las bullas (papalas o pas) mancavan pas d’èsser datadas.
De la lectura d’aqueste libre, l’occitanista de 2014 traparà son compte: “L’emperaire Frederic Ir (dich Barbarossa, 1122-1190) foguèt talament embelinat per la poesia dels trobadors que volguèt aprene la lenga provençala. I capitèt al punt de poder descriure en vèrses provençals los divèrses objèctes qu’aviá remirat al moment de sos viatges”. Supausa que de pèças originalas se devon trobar endacòm. Seriá una famosa causa que de las exumar.
Un brave capitol es consacrat a la famosa Reina Joana. Una femna de caractèr, acusada de l’assassinat de son primièr espós, mas que fin finala foguèt innocentada pel papa d’Avinhon contra la venda, al prètz d’una dozenada d’uòus, o pauc se’n manca, de la vila… d’Avinhon. Fasiá bon far d’aver un papa dins lo vesinatge e qualquas vilas de vendre! Segon que seràs reina o lavandièra… coneissèm la seguida.
Fin finala, aquel obratge es una lectura de galís de l’istòria de Provença. Per los que ne voldrián saber mai, va sens dire que lor val mai legir un obratge mai recent, lo d’un istorian mai assabentat. Sr. Boisson de la Sala faguèt çò que poguèt, mas quand escriguèt son libre lo Comtat de Niça èra encara del Reialme de Savòia. Es per dire!
Sèrgi Viaule
_____
BOISSON DE LA SALLE, Joseph Amédée Xavier. Petite histoire des comtes souverains de Provence.Edicions dels Regionalismes, 2013. 198 paginas.
Pasmens, a la lectura de son libre òm se maina que se tracta mai d’una compilacion que de res pus. Es una mena de fòcus istoric sul Comtat de Provença que sa destinada foguèt, qualques temps, ligada al Reialme de Nàpols. L’autor fa dels eveniments istorics una mesa en musica personala. Aquò me sembla mai que mai vertat per çò que tòca lo periòde del millenni Ir de nòstra èra.
Mas ara, seriá ora benlèu de precisar qu’aqueste obratge es estat publicat pel primièr còp en 1820. Plan solide, l’estat de las coneissenças istoricas —nimai l’estat del monde— èra pas lo d’auèi. D’alhors, a la debuta del sègle XIXn, lo monde èra pas acabat d’èsser “descobèrt”. Atanben podèm legir dins aqueste document (que del còp es per nautres mai un testimoniatge de l’estat de las recèrcas istoricas en 1820 que non pas a vertadièrament parlar un libre d’istòria) de causas coma: “La guèrra dels sarrasins devastèt mai que mai Provença. L’istòria de lor origina es, coma la de totes los pòbles ancians, mesclada de faulas e de conjecturas mai o mens versemblablas. Pasmens, cresèm qu’Arabia seriá lor país natal”. Se seriá pogut pensar qu’en 1820 se’n sabiá ja pro per aver pas d’emplegar lo condicional tocant Arabia. O alara se tractava d’una lacuna pròpria a l’autor. Cossí que ne vire, òm se maina a la lectura d’aquel obratge dels progrèsses fenomenals complits en dos cents ans. La disciplina a amolonat un pialòt de coneissenças qu’èran pas encara a posita de Sr. Boisson de la Sala.
Aquel autor, per tot provençal que foguèsse, coma totes nòstres notables, s’èra mentalament, culturalament e politicament vendut als franceses. Per el, coma per totes qu’i avián interès, “i a pas de paradís endacòm mai qu’a París”. Atanben parla amb reveréncia dels “grands” personatges de l’istòria de França, o considerats coma tals. A prepaus de Carlesmanhe escriu “Es benlèu lo sol conquistaire que sos espets retrason pas l’imatge de la destruccion”. Coma s’an aquela epòca —e encara d’uèi— se podiá conquistar sens crimes ni chaples… L’autor es cap e tot pels ostalses medievals franceses e, a tant que far, pels reis de França. Li arriba sovent d’èsser pas objectiu. Pr’aquò, ja en 1820 l’istòria aviá d’acceptar lo fach que los eveniments devon èsser raportats dins lor objectivitat blosa. Es pas lo cas per Sr. Boisson de la Sala. Va fins a justificar los crimes que lesisson la chivalariá per la quita magia a l’exemple d’aqueste Loís d’Anjau qu’en campanha de guèrra en Itàlia contra lo rei de Nàpols faguèt decapitar sens autra forma de procès un messatgièr de son enemic. Lo messatge mandat prepausava un combat singular. Per justicifar lor crime, los franceses anèron fins a afortir que lo messatgièr “aviá volgut empoisonar lo monarca anjavin per mejan d’un fèrre de lança trempat dins una poison tan subtila que qual que siague l’agachava fixament, tombava regde mòrt”. Aquí per la desinformacion de l’epòca. Mai la ficèla es gròssa e mai los innocents prenon de cogordas per de guidols. Çò pus embestiant, e mai desolant, es que mai de 400 ans pus tard, Sr. Boisson de la Sala contunhe de cobrir la coardesa e lo crime d’aquel Loís d’Anjau que prenguèt lo Comtat de Provença e s’èra fach coronar rei de Nàpols pel papa d’Avinhon. Escriu sul sicut: “Se foguèt pas per aquel fèrre magic, que se’n pòt amb rason contestar lo poder, es possible que lo chivalièr que portava lo messatge aja cercat d’atemptar d’un biais o d’un autre a la vida de Loís”. Amb aquò, res sul refús del combat singular. La somission dels intellectuals occitans als poders politics franceses data de luènh. S’es accentuada amb la revolucion. Sr. Boisson de la Sala es estat un servil agent d’aqueste poder. D’alhors, sa conclusion es que Provença serà urosa e suauda pas que quand serà definitivament restacada a la monarquia francesa.
Dins la primièra partida del libre, valent a dire la que concernís lo periòde istoric d’abans la sobeiranetat completa e sancèra del Comtat de Provença, a la gròssa l’an mil e la debuta de la temporada medievala, l’autor balha plan pauc de datas. Demòra, plan solide, dins la cronologia, mas sens amiras temporalas precisas. Supausi que los istorians de son temps ne dispausavan pas, o almens las avián pas encara totas. Pr’aquò, los documents originals, los pergamins, las bullas (papalas o pas) mancavan pas d’èsser datadas.
De la lectura d’aqueste libre, l’occitanista de 2014 traparà son compte: “L’emperaire Frederic Ir (dich Barbarossa, 1122-1190) foguèt talament embelinat per la poesia dels trobadors que volguèt aprene la lenga provençala. I capitèt al punt de poder descriure en vèrses provençals los divèrses objèctes qu’aviá remirat al moment de sos viatges”. Supausa que de pèças originalas se devon trobar endacòm. Seriá una famosa causa que de las exumar.
Un brave capitol es consacrat a la famosa Reina Joana. Una femna de caractèr, acusada de l’assassinat de son primièr espós, mas que fin finala foguèt innocentada pel papa d’Avinhon contra la venda, al prètz d’una dozenada d’uòus, o pauc se’n manca, de la vila… d’Avinhon. Fasiá bon far d’aver un papa dins lo vesinatge e qualquas vilas de vendre! Segon que seràs reina o lavandièra… coneissèm la seguida.
Fin finala, aquel obratge es una lectura de galís de l’istòria de Provença. Per los que ne voldrián saber mai, va sens dire que lor val mai legir un obratge mai recent, lo d’un istorian mai assabentat. Sr. Boisson de la Sala faguèt çò que poguèt, mas quand escriguèt son libre lo Comtat de Niça èra encara del Reialme de Savòia. Es per dire!
Sèrgi Viaule
_____
BOISSON DE LA SALLE, Joseph Amédée Xavier. Petite histoire des comtes souverains de Provence.Edicions dels Regionalismes, 2013. 198 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
"Es per dire!" Es per dire qué ??
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari