Entre Nadal e l’An Nòu, Jornalet vos ofrís cada jorn una presentacion de libre de Sèrgi Viaule.

L’organizacion narrativa, per èsser un dialòg entre dos personatges (Man Trobat e Sr. Saberut), es una idèa originala que s’emerita d’èsser saludada. Es totjorn susprenent de véser que d’autors se sabon tirar dels rodals classics de la literatura. Çò de remarcable atanben es que l’autor fa l’anar-tornar entre lo present e un passat de jovent. O fa per l’entremesa de sa mameta qu’apareis e desapareis quand aquò ne vira. Entre maitas causas l’òbra clau atanben un umor qu’emprenha, pauc o pro, lo tèxte. O fa, tant val dire, de cap en cima del volum, de la primièra a l’ultima pagina. Un umor leugièr que va e que ven agradivament. Qualques còps las flòcas umoristicas son inesperadas, çò que las fa encara mai preciosas al legeire. Aquela òbra es densa jos sas aparéncias leugièras. Lo que la legís es de longa passejat entre realisme e subrerealisme. Se pèrd suls camins, qualques còps traversuts, del fantastic e de l’onirisme.
 
Coma ditz pus naut, l’autor se carga la pèl d’un jovent completament dessocializat. Un gojat perdut dins las arcanas psicotimicas d’una megapòli subrepoblada. Un biais de far que, probablament, li permet de far lo torn de “sas” questions. Del còp, sas interrogacions venon tanben las dels lectors. Sos constats se venon prepausar a la perspicacitat de totes los “Man Legit” qu’auràn agut la curiositat de dobrir lo libre.
 
Cada paragraf de l’obratge es una passejada dins un monde a mièg camin entre sòmi negre e realitat sorna. Lo monde de Man Trobat es una planeta ont règna l’ipotetic e lo patetic (malgrat las nòtas d’umor). Es un espaci de non-drech delimitat per l’absurde amusant; una escorreguda a l’inaccessible bonur. Es un libre d’auèi. Lo d’una societat desvariada ont lo monde se mordís la coa entre virtual e real. Dins aquestas condicions se cal pas estonar que la logica, la rason e lo sens comun ne prengan un còp sus las cilhas. D’aquel punt de vista, òc ben, avèm aquí un escrich qu’interprèta, o ensaja d’enterpretar, l’epòca nòstra. Reconeissi que l’escomesa èra d’anar quèrre e qu’èra pas de bon capitar.
 
Caliá pensar d’anar vistalhar aquestes travèrses imaginaris. Alem Surre Garcia i anguèt per nautres, per vautres. Aquel obratge es coma un libre pichon de granda filosofia; a mens que, coma tanplan o diriá Man Trobat, siá un libre grand de filosofia pichona. Cada paragraf pòrta son gra de sal sul perqué e sul cossí del benlèu. Çò qu’es ja bravament quicòm. Per cada problematica de pausada, lo personatge azarda una responseta, un entamenon de responsa. Mas cadun i pòt soscriure o pas. La pòt far seuna o la daissar sul comptador del Sunset Bar, lo famós caireforc social dels improbables rescontres.
 
Cada paragraf es cortet. Se presenta coma una novèla brèva que se sufís an ela meteissa. Semblan de rubricas pausadas a la lèsta sus un blòg numeric. Aquò’s una particularitat de l’obratge que benlèu dobrís una dralha novèla dins la literatura d’Alem Surre Garcia.
 
Tan coma Man trobat, lo legeire d’Alem Surre Garcia risca de se pèrdre en conjecturas e de daissar anar las pedalas quand “lo valat entre la vertat e la realitat se cava de tròp”. Benlèu per nos prevenir que l’òbra es un bocinèl abstracha (ma vesina diriá “amb plan tròp de cap per aver de centena”), l’autor —amagat jos l’escais de Gabrial per far referéncia a sas òbras anterioras— nos balha un mòde d’emplec de tres paginas. Aquestas prenon lo titol d’“assaber”.
 
Alavetz, per plan significar al legeire —colhon?— qu’a potencialament dins las mans un vertadièr cap d’òbra de la literatura occitana, ASG (es el que nos demanda o autoriza d’emplegar pas que sas inicialas), en tres paginas, capita a nos parlar a l’encòp de: Guzmán de Alfarache, El Buscón, Lazarillo de Tornes, Cervantes, Mistral, l’abat Fabre, Bergson, Nietzche e Pierre Hodot (que me desencuse se n’ai doblidat qualques unes). Aquò per mostrar l’espandi de sas sorsas e referéncias literàrias a travèrs dels tempses. Per çò qu’es de l’espaci fisic, sempre dins las meteissas paginas, avèm drech a: Madrid, Toledo, Puerto Banus (còsta Malaga), Castèlnòu de Les e Anatolia. Aquela mena d’introduccion met dins l’ambient. Lo legeire poirà pas dire qu’es pas estat prevengut.
 
Tot comptat e rebatut, lo libre tampat me daissa, se gausi dire, coma un rèiregost de voide trebol. Una mena de vacança incomprensibla se m’es venguda imprimir sul disc dur de mon intellècte. Sabi pas se me’n devi regaudir o se me’n devi plànher, mas es atal qu’o ai ressentit. Mas ieu soi ieu. Que cadun i angue segon son se…
 
 
 
 
Sèrgi Viaule.
 
 
 
 
_____
SURRE-GARCIA, Alem. Man Trobat. Edicions de l’Institut d’Estudis Occitans, 2014. Colleccion “Atots” nº 196. 108 paginas.