Actualitats
La vertadièra istòria de la Bèla Dormenta del Bòsc
Lo contaire catalan Albert Estengre revèla lo conte primigèni qu’a sas originas en la Provença dels trobadors. La version que se n’explica uèi als enfants es retalhada e edulcorada
Lo contaire catalan Albert Estengre a contat ongan tres cents contes catalans en vidèo, sul jornal en linha Vilaweb. Mas dins una entrevista facha per Núria Ventura, explica que la majoritat dels contes tradicionals son pas que d’istòrias d’adultes censuradas e adaptadas per se contar als enfants. Un exemple n’es la Bèla Dormenta del Bòsc, un conte que se coneis pertot segon las versions de Perrault, dels fraires Grimm o quitament dels filmes de Disney. Segon Estengre, la vertadièra istòria es un conte d’origina provençala qu’es pas brica bon per contar als enfants:
“Lo conte de la Bèla Dormenta del Bòsc que s’explica als enfants ven d’un conte trobadoresc provençal qu’es un pauc diferent. Es mai esglasiant. Comença amb l’istòria de la princessa, que tòca un fus que deviá pas tocar e que demòra endormida. Segon la version infantila, la Bèla Dormenta del Bòsc se revelha amb un prince que li fa lo poton d’amor, perque solament l’amor la pòt revelhar. Per contra, dins las versions ancianas, lo prince es pas prince, qu’es lo rei, e el es ja maridat. Mas aquel rei a pas d’enfants amb la siá femna perque la tròba fòrça laida e l’aima pas. La tròba tan laida que la defugís totjorn e s’i vòl pas colcar. Per contra, se’n va al lièch amb totas las autras femnas que tròba.
Un jorn, lo rei tròba la princessa endormida dins lo castèl. El l’aima pas, mas li fa l’amor atanben. Pr’amor que li fa l’amor mas que l’aima pas, la princessa se revelha pas, perque solament un poton d’amor la pòt revelhar. Mas la princessa ne demòra prens e, fruch d’aiçò, a dos enfants. Alavetz, es un dels mainatges que la revelha: un dels enfants, en cercar lo lach de la maire, li vòl chucar la popa, mas li chuca lo det, plan fòrt. Tan fòrt que li arranca l’estèla que l’aviá endormida. E vaquí qu’aquel amor de l’enfanton cap a la siá maire es çò que la salva. Mas en realitat, aquel amor es sonque la necessitat.
Alavetz, lo rei i torna e vei qu’a ja dos enfants. La reina se n’assabenta e vei lo sieu estatut social en perilh. Ela vòl que lo rei torne en cò sieu, mas que siá per ela, e a l’idèa de tuar los enfants e aquela femna. Reüssís pas. A la fin, lo rei se marida amb la princessa.
Aquò es l’istòria que, quand l’explicam als enfants, la talham simplament e nos en anam drech a la fin, en la modificant un pauc.”
Un jorn, lo rei tròba la princessa endormida dins lo castèl. El l’aima pas, mas li fa l’amor atanben. Pr’amor que li fa l’amor mas que l’aima pas, la princessa se revelha pas, perque solament un poton d’amor la pòt revelhar. Mas la princessa ne demòra prens e, fruch d’aiçò, a dos enfants. Alavetz, es un dels mainatges que la revelha: un dels enfants, en cercar lo lach de la maire, li vòl chucar la popa, mas li chuca lo det, plan fòrt. Tan fòrt que li arranca l’estèla que l’aviá endormida. E vaquí qu’aquel amor de l’enfanton cap a la siá maire es çò que la salva. Mas en realitat, aquel amor es sonque la necessitat.
Alavetz, lo rei i torna e vei qu’a ja dos enfants. La reina se n’assabenta e vei lo sieu estatut social en perilh. Ela vòl que lo rei torne en cò sieu, mas que siá per ela, e a l’idèa de tuar los enfants e aquela femna. Reüssís pas. A la fin, lo rei se marida amb la princessa.
Aquò es l’istòria que, quand l’explicam als enfants, la talham simplament e nos en anam drech a la fin, en la modificant un pauc.”
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Tanben auriam pogut citar la version occitana d'Albrit collectada al sègle XIX per Leopold Dardy. Quand ensenhi a d'escolans de 6a, la lor fau legir per los iniciar a la lenga nòstra.
"Fa l'amor a una princessa endormida": eufemisme, non?
#2 La version d'Amalric de Montreal me sembla tan seriosa e me fa pensar a un dinnar a Montpelhièr ont d'occitanistas se sentián obligats, en francés, de cridar "Vive la France!"...
#1 Mai seriosament, se pòt legir una version occitan d'aquel conte, diferenta de la que nos liuran aquí, mercés a la publicacion de Suzanne Thiolier-Méjean, pareguda a las edicions del Centre d'Ensenhament e de Recèrca d'Òc de l'Universitat de Paris IV. Lo títol exacte n'es "Une Belle au Bois Dormant médiévale : Frayre de Joy et Sor de Plaser - Nouvelle d'oc du XIVe siècle - Texte, traduction, notes et commentaires", editat a Paris en 1996. S'agís d'un raconte versificat, en occitan medieval tardiu, que la lectura ne ven aisidament, a la lutz de nòstra civilizacion.
La Bèla Dormenta del Bòsc es l'istòria del pòble occitan maldita per una bruèissa-reina (que se disiá França) e qu'espèra lo sieu prince enfachinant catalano-aragonés per se despertar tornar mai, tre que l'eròi aurà tuat lo drac reputat invicible de son amnesia letargica.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari