L’escrivan Ives Roqueta ven de nos quitar aqueste dimenge 4 de genièr, dins sos 78 ans, dins son domicili del Pont de Camarés (Santafrican).
Nascut a Seta en 1936, foguèt la figura màger demest los escrivans de la generacion de 1956. Mòrts Joan Bodon, Robèrt Lafont, Bernat Manciet, Max Roqueta, Leon Còrdas... Ives Roqueta èra lo darrièr dinosaure viu d’aquela “epòca contemporanèa (1919-1971)” que Lafont ne fasiá lo retrach dins Nouvelle histoire de la Litterature occitane, de 1973.
“La qualitat de son òbra es discutida”, çò ditz la Wikipèdia occitana en parlant de son òbra militanta e politica. Es vertat, Roqueta sabèt trobar de bons enemics dins las guèrras civilas que patiguèt l’Institut d’Estudis Occitans a la fin dels ans 1970 e al començament dels ans 1980. Per contra, la qualitat de son òbra literària es fòra de tota discussion. La messa pels pòrcs, per dire un títol de poesia, e Lo filh del Paire, per dire un títol de pròsa, son dos caps d’òbra de la literatura occitana. Son dos caps d’òbra de la literatura, per o dire mièlhs.
Darrièrament editava dins Letras d’òc, l’ostal d’edicion bailejat per Joan Eygun. Eygun definís Roqueta coma “poèta, mès que tot”.
Sèm pas degun per discutir lo critèri d’Eygun, mas a l’autor d’aquesta cronica li sembla qu’Ives Roqueta èra un d’aqueles pauques escrivans totals. Avètz legit Armistici [Armistiça] o las non-parelhas recèptas de las femnas d’Atenas [Atènas] per far tornar la patz? Qui d'autre nos auriá pogut porgir un Aristofanes autenticament contemporanèu, autenticament classic, autenticament modèrne, autenticament grèc e autenticament occitan? E avètz legit Los tres gendres del Paure Òme? Cossí faguèt per convéncer Jòrdi Blanc, de las edicions Vent Terral, qu’aquela “istòria de las pus polidas” èra pas tan crusèla, e que traumatizariás pas los dròlles?
Nos faguèt una òbra longa.
Cal legir Ives Roqueta. E puèi après, cal relegir Ives Roqueta. A cada còp qu’òm legís Ives Roqueta sa percepcion del concèpte literatura càmbia.
En tot saber qu’aquestes jorns, aquestes seràn de vèrses sieus plan citats, i apondrem:
Manèl Zabala
Nascut a Seta en 1936, foguèt la figura màger demest los escrivans de la generacion de 1956. Mòrts Joan Bodon, Robèrt Lafont, Bernat Manciet, Max Roqueta, Leon Còrdas... Ives Roqueta èra lo darrièr dinosaure viu d’aquela “epòca contemporanèa (1919-1971)” que Lafont ne fasiá lo retrach dins Nouvelle histoire de la Litterature occitane, de 1973.
“La qualitat de son òbra es discutida”, çò ditz la Wikipèdia occitana en parlant de son òbra militanta e politica. Es vertat, Roqueta sabèt trobar de bons enemics dins las guèrras civilas que patiguèt l’Institut d’Estudis Occitans a la fin dels ans 1970 e al començament dels ans 1980. Per contra, la qualitat de son òbra literària es fòra de tota discussion. La messa pels pòrcs, per dire un títol de poesia, e Lo filh del Paire, per dire un títol de pròsa, son dos caps d’òbra de la literatura occitana. Son dos caps d’òbra de la literatura, per o dire mièlhs.
Darrièrament editava dins Letras d’òc, l’ostal d’edicion bailejat per Joan Eygun. Eygun definís Roqueta coma “poèta, mès que tot”.
Sèm pas degun per discutir lo critèri d’Eygun, mas a l’autor d’aquesta cronica li sembla qu’Ives Roqueta èra un d’aqueles pauques escrivans totals. Avètz legit Armistici [Armistiça] o las non-parelhas recèptas de las femnas d’Atenas [Atènas] per far tornar la patz? Qui d'autre nos auriá pogut porgir un Aristofanes autenticament contemporanèu, autenticament classic, autenticament modèrne, autenticament grèc e autenticament occitan? E avètz legit Los tres gendres del Paure Òme? Cossí faguèt per convéncer Jòrdi Blanc, de las edicions Vent Terral, qu’aquela “istòria de las pus polidas” èra pas tan crusèla, e que traumatizariás pas los dròlles?
Nos faguèt una òbra longa.
Cal legir Ives Roqueta. E puèi après, cal relegir Ives Roqueta. A cada còp qu’òm legís Ives Roqueta sa percepcion del concèpte literatura càmbia.
En tot saber qu’aquestes jorns, aquestes seràn de vèrses sieus plan citats, i apondrem:
Nòstra mòrt l’avèm
talament luònhta en arrèr
i a talament de temps
que lo prèire de servici
dins un cementèri vièlh de la vila
escampèt sus nòstra caissa
la darrièra palada de tèrra
que la mòrt
pòt pas ren sus nosautres.
talament luònhta en arrèr
i a talament de temps
que lo prèire de servici
dins un cementèri vièlh de la vila
escampèt sus nòstra caissa
la darrièra palada de tèrra
que la mòrt
pòt pas ren sus nosautres.
Manèl Zabala
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#19 Perqué escriuriás pas un article complet sus Ives Roqueta per 'Jornalet'?
#17 Poèta, plan segur, e romancièr, naturalament o foguèt, l'Ives. E la causida del poèma titolat "L'escrivèire public" me sembla lo tèxte que resumís melhor tota son amira d'òme de letras en occitan. Mas en mai d'aquò, a mon umil punt de vista, demorarà lo melhor novelista occitan de tot lo sègle XX.
Es malaisit de ne parlar dins un comentari cortet d'article coma lo qu'a cortesament establit l'amic Manel Zabala, mas voldriái ajustar, pensant al nòstre Ives enenanat, l'evocacion d'aquesta facilitat a donar son punt de vista, quin que siá, sens l'ombra pus mendra d'un desir d'agradar o de desagradar a qual que siá : per ieu, Ives Roqueta demorarà un òme liure, destacat de tota complasença, dins lo meteis temps qu'un ancian que parlava al jove escivan qu'èri coma o un de sos enfants, dins una calor umana coma ne trapèri pas jamai enlòc mai dins tot lo mond tant pichonet de l'occitanisme, tant militant coma universitari.
Li agradava de considerar que "la literatura occitana contemporanèa, èra Bodon, Nelli e Delpastre" , e que los autres, "èrem totes, mai o mens, tot pichonets davant eles tres". O m'explicava, tot risent, en Itàlia occitanofòna, davant los militants occitanistas de las Valadas qu'i comptava fòrça amics, coma s'aquò goguès un evidéncia per totes e cadun. Valent a dire que sa granda fòrça passava tanben per une bèla umilitat, que tanpauc non la caldriá pas oblidar tròp lèu, subrondats pels narcisssismes desvariats de tota mena.
Notarai enfin que participèt preciosament a la vida de la revista Gai Saber, e d'aiçò tanben, lo ne vòli aicí mercejar, ja que coma los concorses de literatura, las revistas son e seràn çò que ne fan e ne faràn los escrivans. Res mai, res mens.
Cal plan veire e constatar que la soleta rason d'anar de Melkòr, que los mieus amics elfiques dison "Morgòth" es plan justament de dividir, opausar, polemicar e qu'aquí, justifica fòrt plan de sa reputacion desastrosa.…
D'unas polemicas, aici e ara, me semblan de mancar de decéncia... Coma o ditz Felip Martel, sèm mai d'un a aver aguts de desacòrds amb Ives Roqueta, desacòrds d'un temps passat.
Entretemps, sèm mai d'un qu'aviam retrobat lo contact amb el, e dempuèi bèl brieu.
E, de tot biais, totes, e mai al mitan de las polemicas, avèm totjorn aimat en el lo militant e lo poèta, sa votz fòrta, de còps provocanta, mas talament umana...
Los debats d'un còp èra apartenon a l'istòria e caldrà ensajar, un còp la dolor passada (avèm perdut e Robèrt Lafont, e Ives Roqueta, e los aimàvem totes dos), d'analisar lo passat dins sa complexitat. N'es pas l'ora.
Ara que l'avèm perdut, mesuram qual èra Ives Roqueta. E ieu m'estimi mai de li donar la paraula a el. aqui un poèma qu'escriguèt a 22 ans : Escriveire public, e qu'es a la fin de son primièr recuelh :
Quand aurai tot perdut
mon lassitge ma lenga e lo gost de luchar
me virarai encara un còp cap a vosautres
òmes mieus
carretièrs jornalièrs pastres varlets de bòria
caratges doblidats esperduts renegats
òmes dels vilatges esconduts
dins un temps que vòl pas
que pòt pas espelir
e traparai dins vòstre agach
dins lo quichar de vòstras mans
dins vòstres crits mandats de lònga
de fons a cima de la tèrra
e que degun pòt far calar
una rason de creire encara
Tornarai èsser per vosautres
abitants grèus e maladrechs
d’un país de la votz d’enfança e de tèrra
lo mainatge qu’ai pas quitat d’èsser
un enfant de la vila en cèrca de l’amor
del pibol plegadís coma un cant de pelhaire
trevant los nauts pelencs de la vòstra mementa
d’òmes que sabon tot sens aver ren legit
que lo libre del temps que fai
Quilharai una taula
còntra lo vam dels sèrres
e me farai per vosautres
escriveire public.
Sus nòstre blòg :
http://occitan-aude.over-blog.com/2015/01/adieus-adieux.html
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari