Jamai de la vida direm pas pro çò que l’istòria medievala occitana deu a Anna Brenon. Aquesta istoriana de mestièr que faguèt l’Escòla de las Cartas es, amb Joan Duvernoy, la granda especialista del catarisme e de la societat medievala occitana. Aurai l’escasença de vos presentar dins gaire de temps sa trilogia istoricoromanesca L’ivèrn del catarisme. Una soma que descriu la fin del catarisme occitan e mai que mai la vida de sos darrièrs adèptes. Se tracta d’un roman istoric d’un genre particular estant que la part daissada a l’imaginari se i resumís a sonque ligar entre eles d’elements istorics rigorosament exactes. En fach, una òbra istorica escalcida e presentada als legeires jos forma de saga familiala. Sos eròis ne son mai que mai la fratria Maurin de Montalhon.
Dins aquestes libres Anna Brenon nos sap far aimar los personatges reals que foguèron Guilhèma, Pèire, Arnaud e Joan Maurin per citar pas que los mai en vista de la familha cresenta de Montalhon. L’estil narratiu d’Anna Brenon, al pus ras de la realitat istorica, es una escritura despolhada al possible que balha d’ont mai de fòrça ponhenta al raconte qu’es precisa sens èsser tanpauc una pròsa de cronica.
Mas tornem-ne a çò que nos interèssa uèi. Encara que, justament, las causas son ligadas. Dins aqueste libre, L’inquisition à Montaillou(L’inquisicion a Montalhon), l’autora analisa d’un biais istoric totes los elements e sorsas documentàrias qui li permetèron d’escriure L’ivèrn del catarisme. Lo libre a per tòca de metre a posita del legeire tota una soma analitica de tèxtes d’inquisicion fins alara disponibles, mas sonque a portada d’istorians. Lo primièr d’aquestes tèxtes es, plan solide, lo famós Registre d’inquisicion de Jaume Fornièr (1318-1325) que Joan Duvernoy faguèt publicar en 1965 et que ne publiquèt una traduccion francesa en 1977-1978. Tot plen umilament, Anna Brenon presenta mantes còps dins aqueste obratge son davancièr Joan Duvernoy coma essent son mèstre en istòria medievala occitana. Pr’aquò jamai los tèxtes medievals son pas estats tant espepissats coma o faguèt l’autora. E mai es de plànher, sovent, lo trabalh de demòra de far sul sicut.
Dins l’obratge, Anna Brenon trespassa aquí lo trabalh d’istoriana per se demandar, o puslèu per ensajar de demandar e de far dire scientificament als tèxtes dins quin contèxte psicologic las causas se poguèron debanar. Espepissa mai que mai l’itinerari de Pèire Maurin. Aqueste pastre de granda estivada es segurament l’òme del pòble mai conegut de l’Edat Mejana. Es l’òme del pòble que daissèt lo mai de traças escrichas portadas sus el. Se’n seriá plan passat que foguèt de longa percaçat per l’inquisicion.
Aquí un òme valent e onèst que res predestinava pas a venir un jorn celebrissim se non èra un òme liure. Aviá just la pretension de professar la religion de son grat en daissant als autres la libertat de professar la lor. Un òme liure que pensava e cresiá segon son sicap e non pas coma lo tropèl uman ensarrat dins los filats de la glèisa romana. La qu’a aquel moment panava, chaplava e cremava, coma o dison clarament los tèxtes d’epòca.
E mai per èsser discret e modèst, Pèire Maurin foguèt seguit de prèp per l’inquisicion e totes sos gèstes, sos trecimacis quotidians foguèron consignats pel menut suls registres de la criminala institucion. Quand foguèt arrestat de mercés lo traïdor e delator Arnaud Sicre (lo pus vil e abjècte individú de l’istòria occitana d’aquesta pontannada), Pèire Maurin foguèt torturat e obligat de contar sa vida davant l’inquisitor. Alavetz, en òme drech, confessèt son catarisme sens lo renegar. Jamai se renegèt pas e demorèt digne davant la menaça e lo patiment. Tot aquò transpareis dins sas declaracions inquisitorialas, mas tanben dins las declaracions dels autres adèptes de la glèisa catara arrestats e interrogats. Quand aquestes son portats a parlar de Pèire Maurin, ne parlan amb respècte coma qualqu’un de generós, de valent e de convivent.
Al delà del vocabulari judiciari inerent a aquela mena de documents, Anna Brenon ensaja de desempedir un retrach psicologic dels acusats. Amb lo recopament de mantas declaracions e testimoniatges, capita a desengatjar de personalitats familiaras coma o foguèron las de Guilhèma e Pèire Maurin. Çò pus extraordinari es que capita a los far viure al pus prèp de nautres.
Anna Brenon es una magiciana de l’istòria capabla de reviscolar de personatges dins lor prigondor umana. Denèga pas èsser tombada jol fachin de sos personatges istorics, e mai sap demorar nèutra davant la necessària objectivitat scientifica que ne deu far pròva tot istorian digne d’aquesta profession.
Un libre de legir per totes los occitans. Es de nòstra istòria medievala que se tracta. Mercés Na Brenon de la nos tornar amb tant d’engenh e de generositat.
Sèrgi Viaule
_____
BRENON, Anne, 2004, L’inquisition à Montaillou, Caors: L’Hydre, 140 paginas
Dins aquestes libres Anna Brenon nos sap far aimar los personatges reals que foguèron Guilhèma, Pèire, Arnaud e Joan Maurin per citar pas que los mai en vista de la familha cresenta de Montalhon. L’estil narratiu d’Anna Brenon, al pus ras de la realitat istorica, es una escritura despolhada al possible que balha d’ont mai de fòrça ponhenta al raconte qu’es precisa sens èsser tanpauc una pròsa de cronica.
Mas tornem-ne a çò que nos interèssa uèi. Encara que, justament, las causas son ligadas. Dins aqueste libre, L’inquisition à Montaillou(L’inquisicion a Montalhon), l’autora analisa d’un biais istoric totes los elements e sorsas documentàrias qui li permetèron d’escriure L’ivèrn del catarisme. Lo libre a per tòca de metre a posita del legeire tota una soma analitica de tèxtes d’inquisicion fins alara disponibles, mas sonque a portada d’istorians. Lo primièr d’aquestes tèxtes es, plan solide, lo famós Registre d’inquisicion de Jaume Fornièr (1318-1325) que Joan Duvernoy faguèt publicar en 1965 et que ne publiquèt una traduccion francesa en 1977-1978. Tot plen umilament, Anna Brenon presenta mantes còps dins aqueste obratge son davancièr Joan Duvernoy coma essent son mèstre en istòria medievala occitana. Pr’aquò jamai los tèxtes medievals son pas estats tant espepissats coma o faguèt l’autora. E mai es de plànher, sovent, lo trabalh de demòra de far sul sicut.
Dins l’obratge, Anna Brenon trespassa aquí lo trabalh d’istoriana per se demandar, o puslèu per ensajar de demandar e de far dire scientificament als tèxtes dins quin contèxte psicologic las causas se poguèron debanar. Espepissa mai que mai l’itinerari de Pèire Maurin. Aqueste pastre de granda estivada es segurament l’òme del pòble mai conegut de l’Edat Mejana. Es l’òme del pòble que daissèt lo mai de traças escrichas portadas sus el. Se’n seriá plan passat que foguèt de longa percaçat per l’inquisicion.
Aquí un òme valent e onèst que res predestinava pas a venir un jorn celebrissim se non èra un òme liure. Aviá just la pretension de professar la religion de son grat en daissant als autres la libertat de professar la lor. Un òme liure que pensava e cresiá segon son sicap e non pas coma lo tropèl uman ensarrat dins los filats de la glèisa romana. La qu’a aquel moment panava, chaplava e cremava, coma o dison clarament los tèxtes d’epòca.
E mai per èsser discret e modèst, Pèire Maurin foguèt seguit de prèp per l’inquisicion e totes sos gèstes, sos trecimacis quotidians foguèron consignats pel menut suls registres de la criminala institucion. Quand foguèt arrestat de mercés lo traïdor e delator Arnaud Sicre (lo pus vil e abjècte individú de l’istòria occitana d’aquesta pontannada), Pèire Maurin foguèt torturat e obligat de contar sa vida davant l’inquisitor. Alavetz, en òme drech, confessèt son catarisme sens lo renegar. Jamai se renegèt pas e demorèt digne davant la menaça e lo patiment. Tot aquò transpareis dins sas declaracions inquisitorialas, mas tanben dins las declaracions dels autres adèptes de la glèisa catara arrestats e interrogats. Quand aquestes son portats a parlar de Pèire Maurin, ne parlan amb respècte coma qualqu’un de generós, de valent e de convivent.
Al delà del vocabulari judiciari inerent a aquela mena de documents, Anna Brenon ensaja de desempedir un retrach psicologic dels acusats. Amb lo recopament de mantas declaracions e testimoniatges, capita a desengatjar de personalitats familiaras coma o foguèron las de Guilhèma e Pèire Maurin. Çò pus extraordinari es que capita a los far viure al pus prèp de nautres.
Anna Brenon es una magiciana de l’istòria capabla de reviscolar de personatges dins lor prigondor umana. Denèga pas èsser tombada jol fachin de sos personatges istorics, e mai sap demorar nèutra davant la necessària objectivitat scientifica que ne deu far pròva tot istorian digne d’aquesta profession.
Un libre de legir per totes los occitans. Es de nòstra istòria medievala que se tracta. Mercés Na Brenon de la nos tornar amb tant d’engenh e de generositat.
Sèrgi Viaule
_____
BRENON, Anne, 2004, L’inquisition à Montaillou, Caors: L’Hydre, 140 paginas
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari