Tre la rintrada 2015, los parents poiràn inscriure lors mainatges a de corses de sarde, que poirà tanben èsser lenga d’ensenhament de disciplinas non lingüisticas.

Entre los partits de la majoritat e de l’oposicion ven de se formar un consens dins l’illa de Sardenha per introduire l’ensenhament de la lenga sarda a l’escòla. Malgrat un estatut d’autonomia despuèi 1948 e una lei de 1997 que parlava de l’identitat culturala e lingüistica insulara, la region prevesiá pas res per la preséncia concreta del sarde dins los oraris dels escolans. En consequéncia, s’ensenhava pas la lenga.

Los elegits del conselh regional de Sardenha prepausan doncas un emendament a la lei de 1997 que votaràn dins las setmanas venentas:  de la rintrada 2015 enlà, a l’escòla mairala, un an apuèi a l’escòla elementària e dins lo segondari, s’introduirà lo sarde dins los oraris d’ensenhament, non sonque coma lenga ensenhada mas tanben coma lenga veïculara de las disciplinas non lingüisticas. Las universitats formaràn los ensenhaires necessaris mejançant de convencions negociadas amb lo govèrn regional, que destinarà tres milions d’èuros per l’ensenhament del sarde dins las tres annadas venentas e aurà d’editar de manuals escolars dins una lenga referenciala.

E mai l’emendament represente un progrès per la promocion del sarde, cal dire que se prevei pas nada obligacion, tot dependrà del volontariat: farà mestièr una demanda explicita dels parents, encara que se precise pas lo nombre minimal de familhas necessari.

Totun, la mancança mai granda de l’emendament es l’oblit de las autras lengas de Sardenha. Ara per ara, s’organizarà pas res pel ligur de Carloforte e de Calasetta, ni pel catalan de l’Alguer, ni pel sassarés del nòrd-oèst de l’illa, ni pel còrs gallurés.

 
E l’occitan dins las Valadas?

L’introduccion de l’ensenhament del sarde pausa lo problèma  mai general de l’ensenhament de las lengas minorizadas dins l’estat italian. La reconeissença oficiala d’aquestas a paucas consequéncias concretas a l’escòla, levat per exemple en Sud-Tiròl (província autonòma de Bozen) ont s’ensenha l’alemand e, dins las comunas retoromanicas, lo ladin, e, en Friol de 2012 enlà, ont s’ensenha lo friolan.

Pensam evidentament a la lenga nòstra dins las Valadas Occitanas e dins la comuna calabresa de La Gàrdia ont res d’organizat existís pas. Esperam que l’exemple sarde baile d’idèas per la preséncia concreta de l’occitan a l’escòla.




GJB