Los que legisson regularament las miás nòtas de lectura, dins las qualas balhi mon vejaire tras que personal sus la produccion literària; los que me legisson regularament disiái; aquestes se devon èsser mainats que soi un afogat (per dire pas un incondicional) de Reinat Toscano (Darrier la nuech, Secret de chin). Non pas que l’autor niçard siá vengut per ieu una dròga dura, mas prèsi fòrça son trabalh. Me regali de lo seguir dins sas aventuras, almens per doas causas.
Primièrament, es de bon legir, e mai quand escriu en parlar niçard. Per çò que, e es d’assenhalar, Reinat Toscano escriu e publica tan plan en dialècte provençal coma en parlar niçard. E mai quand escriu en niçard, òm sentís que fa atencion dins sa causida lexicala. Ensaja d’anar pas quèrre de darrièr lo palhièr los vocables en via de desaparicion que son pas mai qu’un desenat, al fins fons del comtat, per los emplegar sens totjorn los comprene. Es un anament que m’agrada, ieu paure lengadocian, qu’atal pòdi de tira, e sens mascanhar brica, dintrar dins la lenga escricha de l’autor. Me pensi que son qualques unes los autors niçards a tirar dins aquesta direccion que permet l’intercambi panoccitan e aquò balha d’espèr per l’avenidor de la lenga nòstra.
Lo biais d’escriure de Reinat Toscano es simple. La frasa es corta e concisa. Clau lo maximum d’informacions per un minimum de mots emplegats. Es çò qu’en tota causa se ditz l’economia. Alavetz, en literatura coma dins un autre domeni, son los mestierals mai econòms que son lo pus eficaces. M’alassi pas jamai de legir aquesta pròsa que raja linda e generosa coma cascalhejant d’un riu gaujós. Legir un libre de ficcion de Reinat Toscano es sempre un plaser assegurat e los que n’an fach l’experiéncia o vos confirmaràn probablament.
I a, plan solide, lo biais d’escriure, mas i a tanben —e benlèu subretot— lo contengut de l’escritura. E aquí tanben Reinat Toscano sap far pròva d’originalitat e d’engèni. Cossí avançar que la literatura s’aparenta un bocinèl a la cosina? D’ont mai que se tracta de literatura policièra coma n’es lo cas per aqueste obratge. Los ingredients son sempre los meteisses, demòra pas que de los dosar e de los aprestar segon son enveja del moment, segon la siá mentalitat o segon la siá fantasiá. E de fantasiá Reinat Toscano ne manca pas. D’ont mai quand se tracta de crear de personatges niçards amb totas las particularitats qu’aquò necessita. Los sieus son totes mai tipats los unes que los autres. Dins la mitologia pròpria qu’es d’inventar, plan solide que lo policièr niçard pòt pas revertar lo policièr tolosan e quitament pas son cosin e vesin lo policièr marselhés. Reinat Toscano coneis pro plan la ciutat costièra per ne saber los travèrses de sos estatjants. Partent d’aquí, fai tirar Màrius! Basta pas que de los metre en scèna, çò que fa l’autor de man de mèstre.
Mas per aqueste obratge Reinat Toscano tempta quicòm de nòu dins l’organizacion del roman. Ensaja, non pas d’interpelar lo legeire sus lo debanar de l’accion, qu’aquò es tan vièlh coma lo roman policièr, mas de lo far participar en lo fasent se passejar dins l’espaci material del supòrt. L’idèa es tras qu’interessanta e òsca a l’autor de l’aver enançada e quitament de l’aver gausada metre en practica. Caliá aver lo fetge d’o far e o faguèt. Es una temptativa artistica conflada. Del còp, se poiriá dire de Reinat Toscano nos fa aquí de literatura experimentala. Almens per çò que tòca l’escritura d’aquesta Setmana ordinària.
L’idèa es aquí, mas que ne pensar un còp lo libre tampat? Personalament a la debuta del libre aguèri puslèu tendéncia a cridar a l’engèni. Puèi, al debanar del roman, comencèri de n’aver pro. Comencèri de trapar la repeticion fastigosa e quitament un pauc pesuga. Coma o escalcís la dicha “Un pauc va plan, tròp gasta lo jòc”. Un moment donat m’a semblat que l’autor ne fasiá tròp dins la demanda de participacion del legeire mentre que lo fachin foncionava plan mens. Se s’èra sauput arrestar a qualques interpelacions, a qualques mesas a contribucion del legeire, aqueste auriá jogat lo jòc amb mai de plaser. Un còp la suspresa ofèrta al legeire, l’autor auriá pogut arrestar d’emplegar lo subterfugi. En literatura coma en tota causa, la suspresa, una suspresa, pòt pas servir qu’un còp. Puèi cal passar a quicòm mai.
Aquò’s la tota pichona deca que trapi a aqueste obratge de Reinat Toscano: aver tirat tròp sovent sus la meteissa ficèla. Senon, un còp de mai, me regalèri. Me regalèri talament que comandèri a las edicions Auba Novèla la quasi-totalitat dels obratges de l’autor. Ai pas de conselh de balhar a degun, mas me pensi que ne deuriatz far aitant se vautres tanben presatz la bona literatura occitana.
Sèrgi Viaule
TOSCANO, Reinat, 2002, Una setmana ordinària, Auba Novèla, 140 paginas
Primièrament, es de bon legir, e mai quand escriu en parlar niçard. Per çò que, e es d’assenhalar, Reinat Toscano escriu e publica tan plan en dialècte provençal coma en parlar niçard. E mai quand escriu en niçard, òm sentís que fa atencion dins sa causida lexicala. Ensaja d’anar pas quèrre de darrièr lo palhièr los vocables en via de desaparicion que son pas mai qu’un desenat, al fins fons del comtat, per los emplegar sens totjorn los comprene. Es un anament que m’agrada, ieu paure lengadocian, qu’atal pòdi de tira, e sens mascanhar brica, dintrar dins la lenga escricha de l’autor. Me pensi que son qualques unes los autors niçards a tirar dins aquesta direccion que permet l’intercambi panoccitan e aquò balha d’espèr per l’avenidor de la lenga nòstra.
Lo biais d’escriure de Reinat Toscano es simple. La frasa es corta e concisa. Clau lo maximum d’informacions per un minimum de mots emplegats. Es çò qu’en tota causa se ditz l’economia. Alavetz, en literatura coma dins un autre domeni, son los mestierals mai econòms que son lo pus eficaces. M’alassi pas jamai de legir aquesta pròsa que raja linda e generosa coma cascalhejant d’un riu gaujós. Legir un libre de ficcion de Reinat Toscano es sempre un plaser assegurat e los que n’an fach l’experiéncia o vos confirmaràn probablament.
I a, plan solide, lo biais d’escriure, mas i a tanben —e benlèu subretot— lo contengut de l’escritura. E aquí tanben Reinat Toscano sap far pròva d’originalitat e d’engèni. Cossí avançar que la literatura s’aparenta un bocinèl a la cosina? D’ont mai que se tracta de literatura policièra coma n’es lo cas per aqueste obratge. Los ingredients son sempre los meteisses, demòra pas que de los dosar e de los aprestar segon son enveja del moment, segon la siá mentalitat o segon la siá fantasiá. E de fantasiá Reinat Toscano ne manca pas. D’ont mai quand se tracta de crear de personatges niçards amb totas las particularitats qu’aquò necessita. Los sieus son totes mai tipats los unes que los autres. Dins la mitologia pròpria qu’es d’inventar, plan solide que lo policièr niçard pòt pas revertar lo policièr tolosan e quitament pas son cosin e vesin lo policièr marselhés. Reinat Toscano coneis pro plan la ciutat costièra per ne saber los travèrses de sos estatjants. Partent d’aquí, fai tirar Màrius! Basta pas que de los metre en scèna, çò que fa l’autor de man de mèstre.
Mas per aqueste obratge Reinat Toscano tempta quicòm de nòu dins l’organizacion del roman. Ensaja, non pas d’interpelar lo legeire sus lo debanar de l’accion, qu’aquò es tan vièlh coma lo roman policièr, mas de lo far participar en lo fasent se passejar dins l’espaci material del supòrt. L’idèa es tras qu’interessanta e òsca a l’autor de l’aver enançada e quitament de l’aver gausada metre en practica. Caliá aver lo fetge d’o far e o faguèt. Es una temptativa artistica conflada. Del còp, se poiriá dire de Reinat Toscano nos fa aquí de literatura experimentala. Almens per çò que tòca l’escritura d’aquesta Setmana ordinària.
L’idèa es aquí, mas que ne pensar un còp lo libre tampat? Personalament a la debuta del libre aguèri puslèu tendéncia a cridar a l’engèni. Puèi, al debanar del roman, comencèri de n’aver pro. Comencèri de trapar la repeticion fastigosa e quitament un pauc pesuga. Coma o escalcís la dicha “Un pauc va plan, tròp gasta lo jòc”. Un moment donat m’a semblat que l’autor ne fasiá tròp dins la demanda de participacion del legeire mentre que lo fachin foncionava plan mens. Se s’èra sauput arrestar a qualques interpelacions, a qualques mesas a contribucion del legeire, aqueste auriá jogat lo jòc amb mai de plaser. Un còp la suspresa ofèrta al legeire, l’autor auriá pogut arrestar d’emplegar lo subterfugi. En literatura coma en tota causa, la suspresa, una suspresa, pòt pas servir qu’un còp. Puèi cal passar a quicòm mai.
Aquò’s la tota pichona deca que trapi a aqueste obratge de Reinat Toscano: aver tirat tròp sovent sus la meteissa ficèla. Senon, un còp de mai, me regalèri. Me regalèri talament que comandèri a las edicions Auba Novèla la quasi-totalitat dels obratges de l’autor. Ai pas de conselh de balhar a degun, mas me pensi que ne deuriatz far aitant se vautres tanben presatz la bona literatura occitana.
Sèrgi Viaule
TOSCANO, Reinat, 2002, Una setmana ordinària, Auba Novèla, 140 paginas
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Naturalament, non dirai ren dei compliments de l'amic Sèrgi, que mi van drech au còr en me donant d'estrambòrd per escriure una autra aventura. Serai ieu a li faire de compliments, per redigir totjorn d'articles onèstes, sensa ipocrisia, sensa escondre la critica (indispensabla per si melhorar). E compliments au Jornalet de publicar aquelu articles (e d'autres...).
Per cu vodria vèire "viure" lu mieus personatges policiers, cau contactar Sèrgi Chiaramonti: https://sites.google.com/site/lourodounissart/misteri-au-coumissariat
la teva critica literaria se compren ben. Perquè la primera causa es açò, emprar una lenga estandard e la plus universal possibla, universal dins los paises latins, voli dire. La lenga d'oc pot ser l'esperanto de las lengas latinas per motius naturals de sa cituacion geogràfica, al bel mieg entre lo francès, lo castelhan-portugués e l'italian e las lengas del nord d'Italia. Naturalment se om empra una lenga dialectala podrà pas ser comprés solament que per quatre gats. S'ha intentat faire un esperanto basant-se amb lo latin, amb lo castelhan, lo francès, l'italian, e cap a anat ben. Sonaven molt extranhes e gens familiars. Mas, se om escriu l'occitan estandard milhor possible, amb certs cultismes manlevats del catalan, apareix una lenga que sona familiara e molt comprensibla per los latins.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari