Lo teatre TIO-La Rampa balharà quatre representacions de Molière d’Òc dins son Teatre de la Vista a Montpelhièr d’aqueste dijòus 19 de març a dimenge 22. Vaicí un compte rendut de lor presentacion precedenta de la pèça lo dissabte 28 de febrièr a Ventenac de Cabardés.

De Versalhas a Ventenac
 
L’autre còp, vegèrem a Ventenac de Cabardés, pel festenal Fasètz la Lenga en Cabardés, una representacion de Molière d’Òc pel Teatre TIO-La Rampa. S’agís d’una adaptacion en lenga nòstra de la pèça de Jean-Baptiste Poquelin, àlias Molière, que se ditz Monsieur de Pourceaugnac. Lo paure Marcèu Esquieu faguèt la revirada del tèxt.
 
La pèça conta la montada a París d’un gentilòme lemosin per un maridatge arrengat pel paire de la promesa. Cal dire que l’òme ten de sòus. La nòvia es pas d’aquel avís e, amb son amorós e la serviciala, van faire virar canturla a nòstre paure occitan. La pèça teniá qualques passatges escrits en lenga nòstra. Èra una comanda reiala per Versalhas e s’agissiá de se trufar del mond de las províncias: la reüssida èra assegurada!
 
Demorava a La Rampa de jogar la pèça, mas pas dins las meteissas condicions, pas dins la Sala dels Miralhs mas suls emponts de las salas polivalentas (coma a Ventenac) e, qualques còps mas pas pro sovent, dins de teatres vertadièrs (aquò’s lo sòrt del teatre occitan a l’ora d’ara, privat de las scènas bèlas, nacionalas e autras). Bon, l’adaptacion faguèt de Monsieur de Pourceaugnac un Sénher [Mossur] de Pourceaugny davalat de París dins las luènhas províncias de lenga d’òc. La trufariá càmbia de camp.
 
Sus scèna, a Versalhas, Molièra dispausava de setanta comedians, comedianas e figurants. La tropa de la Rampa son quatre e sens orquèstra de Lully per o acompanhar! Quatre òmes a jogar totes los personatges, tanplan òmes coma femnas. Aquò vòl dire una remolinada de cambiament de vestits e de personatges: Joan-Loís Blenet es tan la nòvia coma lo mètge fòl, Brunon Cecilhon lo nòble parisenc menat a se vestir en duquessa, Geli Buonomo l’apoticari exaltat o lo paire sarrapiastras, Ives Durand en amorós aluserpit o en estrangièr serviciable... Lo teatre dins son ample: las paraulas, los gèstes, lo ritme decabestrat acompanhan los passatges d’una scèna a l’autra sens permetre al public de tornar prene buf. Una paraula que fissa, una expression que pertòca e tusta, un anacronisme assumit que fa perpensar, òm se daissa prene aisidament pel jòc prompte dels quatre actors que son d’a fons dins los ròtles e lors encadenaments. Sèm pas dins lo casting ont cal aver l’aire, la fisonomia, la talha, lo pes que correspondon a un personatge: los cal jogar totes e saupre sublimar los escarts entre son aparéncia e son personatge per que lo public aja una dobla vision: seguir l’istòria e constatar lo trabalh e lo biais dels actors.
 
Bon, dins un canton, se trapa lo famós e indispensable ecran per faire seguir la version francesa, per fin que, coma dison d’unes, “la pèça siá compresa” (es vertat que la tòca dels occitans dempuèi 2000 ans es d’èsser non compreses de totes!): mas meti al desfís lo mai reguèrgue a la lenga nòstra de seguir sus l’ecran en plaça de se daissar prene per l’accion. Un còp l’autre, los artistas jògan amb aquela besonha “que rassegura los organizaires”. Lo public de Ventenac piquèt longament de las mans a la fin de la representacion.
 
Anatz véser doncas Molière d’Òc aquesta dimenjada a Montpelhièr o a una autra escasença. La pèça ven de tornar montar un espectacle per lo jove public,Quesaquò e Mascomprés. Esperam tanben que se pòsca montar de pèças novèlas de creacion en occitan.
 
 
 
 
Alan Roch