Un plaser d’escotar aquel CD sortit lo 25 d’agost de 2014 e aquela cançon en particular. Lo grop Zebda contunha de parlar de las questions divèrsas e variaas dal país que s’i tròban, e l’occitanitat i es sovent en bòna plaça. Lo títol dal CD amb lo mot “Cherokee” me fa pensar a una remarca d’òrdre general ja: non es lo premier còup que los occitanofòns son comparats als amerindians (cf. Occitans = Indians I e Occitans = Indians II), de per elos o d’un ponch de vista exterior. Mas per un còup pron rar, un grop francofòn d’Occitània o reconoisse e mai o canta!
 
I a los “indigènes de la république” coma diguèron e i son tanben los “autoctòns de la republica” (aborigèns es lo tèrme mai emplegat en Austràlia). E quora los dos se rescòntran, dona la cançon L’accent tué e amb un autre vestit Le Marsellais d’Abd el Malik.
 
Aquela cançon emblematica dal CD ressona en mai clar a la cançon Toulouse de l’album Le bruit et l’odeur. Òsca per aquò.
 
Notarem que sus lo site www.zebda.fr/laccent se pòt veire e escotar la cançon L’accent tué dins sa version oficiala “tolosana” e mai amb son rebat franchimand “parisenc” (que l’accent dal titi parisenc pòt desaparéisser ce sembla). E lo bèl juec de mots —que fonciona a talh en occitan— entre “accent tuat” e “accentuat” fa pensar que tot ce qu’es “accentuat” serà “tuat” socialament dins gaire de temps o reservat a un grop de gents parcaas dins un musèu.
 
Per ce qu’es de las paraulas dins l’album, notam clarament que sensa l’accent es “comme un grand absent / Oh le méchant coup de gomme”.
 
Trobam qualques mots en occitan a mai: “Oh mon país, oh Toulouse”. Pasmens, fa pensar a un costat vielhanchon quora parlan de “Le bel accent des mamies”, coma s’èra cantonat a una trenca d’eatge. Totun, elos tanben an l’accent e precisan mai luenh qu’es tanben “Le bel accent du Midi”.
 
Lo ròtle dal poler politic e de las institucions estatalas francesas es clarament vist dins la negacion e l’esquichament de l’occitan: “Est-ce qu’il a donné son blues / Aux gens de l’académie”. Acadèmia Francesa que pensam sus lo còup. Es en insisténcia perque es ancara cantat quatre còups avans la fin de la cançon.
 
Lo recant repilha “Oh mon país, oh Toulouse” e i ajusta en fin “ce n’est qu’une petite larme en passant”. Diminucion ironica dal sentiment per la pèrda de la lenga? Es clar qu’actualament, avèm l’impression qu’una bòna part de las institucions e dals mèdias (e benlèu de la populacion per efiech raspalheta) se’n chauta de la pèrda de preséncia de la lenga occitana dins la societat.
 
La populacion e las sieus tradicions de revòlta amb la plaça importanta acordaa a las fremas dins la societat occitana (de Catarina Segurana dins la batèsta còntra los franceses e lors mercenaris turcs dal temps de l’assetjament de Niça, fins a repuar dins lo temps al nivèl literari amb las trobairitz o mai a la tolosana Clemença Isaura que se ditz que creèt los “Juòcs Florals”) es abordaa dins “à Toulouse, Rue des femmes aux bras levées” e mai “La tradition du pavé”. Fa evidentament pensar a Simon de Montfòrt, lo cap dals barons dal nòrd qu’assètja Tolosa e que serà tuat lo 25 de junh de 1218 per un pavat lançat per de fremas tolzanas. La feminitat es tanben citaa amb “la plus belle avenue / Avoir le prénom de la femme / Du soldat inconnu”.
 
Senon, avèm un autre mot occitan utilizat e passat en “francés regional”: “La castagne”. E, la proximitat lingüistica, culturala amb Catalonha e de dubertura al monde mediterranèu i es ben notaa “[Toulouse] a le goût de Catalogne / Et de l’harissa”.
 
Notam tanben la ciutat de tolerància per las coblas omosexualas “Maritie et Gilberte”. E es citaa la pauretat tanben: “Aux enfants des favélas”. La politica actuala sembla ben abordaa dins “Rue des promesses tenues” quora los politicians fan de promessas que tendràn ges.
 
Per la fin de la cançon, la lenga occitana es mai que presenta. S’acaba amb un fach de lenga qu’es quitament precisament citat: “Je veux entendre à nouveau / Les «r» qui sont roulés”. Mas la fin sembla pessimista: “Ils se sont envolés”. Cu sap?
 
Aquela cançon pausa una question mai generala:
 
— Far conóisser l’occitan per los grops occitanofòns (una minoritat pauc visibla) dins los mèdias franceses (e autres se n’i a)? O...
 
— ...far conóisser l’occitan per los grops francofòns d’Occitània o d’autra part, una majoritat ben visibla dins los mèdias franceses e autres?
 
Respondrio: es melhor d’encoratjar las doas logicas. Es positiu de comolar las doas sensa denigrar una e l’autra, ansin aurem mai d’astre de tocar lo monde occitan d’ancuei.
 
E mai me pausa una autra question: l’occitan, o en version minima “l’accent occitan”, seria qu’un suplement d’ànima, una color per lo monde, o alora un biais de parlar una lenga e de viure amb aiçò?
 
Me sembla que l’occitan dèu èstre mai que simplament un suplement d’ànima per èstre integrat dins totes los domenis de la societat, dal comic e ridicul —ce que vesèm sovent— als panèls de normalitat (de la vita vitanta) e quitament de dignitat (administrativa e institucionala).
 
 
 
 
Laurenç Revèst