La candidatura basca atenh lo 16% dels vòtes al Bascoat Nòrd e passa al segond torn en cinc cantons. MBP e UDB cercaràn dimenge la victòria en cinc cantons de Bretanha. Femu a Corsica poiriá aténher fins a tres conselhièrs. La candidata d’Unitat Catalana es en tèsta a la Val d’Aglin

La Republica Francesa celebrèt dimenge lo primièr torn de las eleccions als conselhs dels departaments. Totes los departaments son devesits en cantons, e dins cada canton s’elegís dos conselhièrs que devon far partida de la meteissa candidatura de doas personas, los votants pòdon pas elegir un nom d’una candidatura e un autre nom d’una autra desparièra.
 
Totas las candidaturas, a partir d’aquesta eleccion, son formadas obligatòriament per un òme e una femna, e se nomenan binômes (binòmis). Dins qualques cases, los dos candidats son del meteis partit, mas en d’autres son de coalicions de dos partits desparièrs. S’en un canton cap de binòmi atenh lo 50% dels vòtes, cal celebrar un segond torn, que se debanarà dimenge que ven.
 
Vos presentam en seguida un resumit de las candidaturas dels partits de las nacions sens estat europèas, i aviá tanben d’eleccions en Guadalope, Maiòta e la Reünion.
 
 
Lo Bascoat
 
Al Bascoat Nòrd, Euskal Herria Bai (EH Bai) es estat la granda sensacion de las eleccions amb lo 16% dels vòtes. Los candidats autonomistas son passats al segond torn en cinc cantons e dins lo canton de Niva-Ador an ganhat amb fòrça marge: un 37,9% dels vòtes, 21 ponches al dessús del Front Nacional, qu’es amb el que se disputarà la victòria. Lo Partit Nacionalista Basco (PNB-EAJ) presentava tanben de candidaturas en quatre departaments, ont a atench entre lo 2% e lo 4,3% dels vòtes, e sens cap de possibilitat de passar al segond torn. Una de las principalas revendicacions d’EH Bai —partejada per de candidats d’autras fòrças politicas— es de dotar lo Bascoat Nòrd d’una institucion pròpria en forma d’establiment public de coordinacion intercomunala (EPCI).
 
 
Catalonha
 
En Catalonha Nòrd, los partits catalans Convergéncia Democratica de Catalonha (CDC) e Unitat Catalana (UC) sostenián las candidaturas de l’UMP e l’UDI (centrista). Aquelas candidaturas son estadas las mai votadas en 4 dels 17 cantons nòrd-catalans, en i comprenent lo de la Val d’Aglin (que compren una partida occitana en Fenolhedés e una autra partida en Catalonha). Ailà, Marie-Claude Conti-Grégoire èra la candidata d’UC en coalicion amb André Bascou (UMP). Lo Front Nacional (FN) a ganhat dins sèt cantons e la coalicion de socialistas e comunistas es estada la fòrça mai votada en sièis cantons. Totes los conselhièrs departamentals se decidiràn al segond torn.
 
 
Bretanha
 
En Bretanha, tres partits presentavan de candidaturas exclusivament de fòrças bretonas: l’Union Democratica Bretona (UDB), lo Movement Bretanha Progrès (MBP) e lo Partit Breton (PB). Lo melhor resultat es estat pel MBP, candidatura mai votada vèrs Karaez (lo 35,56% dels vòtes) mas que deurà esperar lo segond torn per confirmar la siá victòria. La coalicion MBP-UDB al canton de Gourin tanplan es estada la primièra de l’escrutini (25,59%) e ensajarà d’aténher la victòria al segond torn en afrontant una coalicion de drecha. En mai d’aquò, en anant en coalicion amb lo Partit Socialista, l’UDB es passada al segond torn en tres cantons de las Còstas d’Armòr.
 
 
Corsega
 
En Corsega, las eleccions son estadas marcadas per una cèrta sensacion d’inutilitat: fa un mes, l’Assemblada Estatala francesa aprovèt en primièra lectura la collectivitat unica per l’illa. Aiçò implicarà la desaparicion dels conselhs departamentals que seràn fusionats amb lo conselh regional per formar una sola cambra còrsa.
 
Cossí que siá l’UMP es estada la fòrça mai votada al departament de Corsega del Sud del temps que la coalicion de centresquèrra francesa de Paul Giacobbi a ganhat en Nauta Corsega. Los independentistas de Corsega Liura (Corsica Libera) presentavan 12 candidaturas, dont una en coalicion amb Fagam Corsega (Femu a Corsica, FC)—, que a atench cap de conselhièr mas qu’an superat lo 20% dels vòtes dins tres cantons. Dins qualques cantons de la Nauta Corsega, los autonomistas de FC se presentavan en coalicion amb la drecha. A travèrs d’aquela via, FC a atench un conselhièr per Bàstia (Anne Avenoso) e al segond torn es en bona posicion per n’aténher dos mai, tanben per Bastia (Vanina Le Bomin e Joseph Gandolfi).
 
 
Alsàcia
 
En Alsàcia, los autonomistas d’Unser Land presentavan de candidaturas en 21 cantons. An atench de resultats d’entre 5% e 25% dels vòtes, mas per contra, enlòc an pas capitat de passar al segond torn. Ont se son demorats mai près d’o far es al canton de Sankt Ludwig, amb la candidatura dels fraires Hervé e Huguette Ott: lor an mancat a pena 25 vòtes per superar lo Front Nacional.
 
 
Occitània

En Occitània, la plataforma occitanista Bastir sosteniá divèrsas candidaturas, sustot formadas de partits de centre e esquèrra, dont Partit Occitan. Un dels resultats mai remarcables d’aquel partit es estat lo del canton d’Emblavés e Maigal (Velai), ont Gustau Aliròl, en coalicion amb los socialistas, a atench 15,45% dels vòtes, que li an pas servit per passar al segond torn. Aqueste còp s’es passat que Bastir a refusat de labelizar de listas occitanistas, dont la candidatura nomenada Entau Savés pel canton de Vath de Sava.
 
De soslinhar los 15 candidats labelizats País Nòstre que signèron una carta amb dètz engatjaments per la promocion de la lenga e la cultura occitanas. D’autras formacions, mai que mai restacadas al Front d’Esquèrra, an emplegat l’occitan dins los comuniacions.

Mai d'informacions sul Blòg occitan de France 3. 
 
 


 

---

Aquesta nòva es adaptada de Nationalia amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.