Il canto della carbonara es, en lenga nòstra, Lo cant de la carbonièra. Allusion al bresilhadís que pòt far una carbonièra quand es alucada e carboniza lentament, lo sant clame del jorn e de la nuèch. Aqueste libre es la segonda exploracion que fa Danièl Loddo dins lo mond de l’immigracion estrangièira en Albigés. Fa qualques annadas aviá escrich Les casseurs de cailloux que fasiá l’istoric de çò qu’es estada l’immigracion dins la comarca albigesa. Aquela enquista aviá portat l’autor a rescontrar los actors de l’immigracion italiana coma los de totas las autras immigracions. Alavetz, de contactes s’èran preses a aquel moment amb certanas familhas italianas qu’avián mai que mai participat al trabalh de fabricacion de carbonilha dins las selvas del país.
Aqueste libre es estat tanben la frucha d’un rescontre amical entre Danièl Loddo, lo cercaire de La Talvera, e Aimo Mucci, un ancian carbonièr que venguèt puèi universitari. Un itinerari excepcional per un òme d’excepcion. Aimo Mucci nasquèt en 1927 a Cireglio, dins la província de Pistoia, en Itàlia. En 1931, son paire, Primo Mucci, que trabalhava ja en Albigés, decidiguèt de far venir sa familha en Occitània. Tre l’edat de cinc ans lo pichon Aimo deguèt ajudar sos parents subre l’obrador de las carbonièras. Fasiá un trabalh participatiu proporcional a sas fòrças. En octòbre de 1932 dintrèt a l’escòla de Totnac. Sèt ans pus tard, en 1939, Aimo passèt, a mai capitèt ben, son certificat d’estudís primaris. Nimai per las recomandacions de son regent e sos conselhs a la familha de far seguir d’estudis al jove, lo trabalh comandèt. Dins un primièr temps la responsa foguèt de non.
Mas la tissa d’aprene teniá definitivament lo jove Aimo. Tant e plan qu’en 1944, a l’edat de 17 ans, tornèt entamenar d’estuis d’en primièr per correspondéncia, puèi al licèu tecnic d’Albi. Es atal que finiguèt que foguèt professor a l’Universitat de Tolosa-lo Miralh.
Es adoncas un pauc de mercés a l’amistat entre Danièl Loddo e Aimo Mucci que l’estudi Il canto della carbonara espeliguèt. Lo libre d’alhors es pas qu’un element d’un ensemble didactic de compren tanben, sul meteis sicut, una exposicion e un filme vidèo. Un videofilme virat al moment de la reconstitucion d’una carbonièra dins los bòsques de Totnac en 1997. La reconstitucion foguèt l’escasença de recampar los veterans carbonièrs per un prètzfach cargat d’emocion. La tòca del filme èra de servar subre la pellicula un saupre-far que riscava de se pèrdre per l’eternitat.
Per çò qu’es del libre, aqueste es, plan solide, diferent e complementari del videofilme. Se tracta puslèu, entre mantes aspèctes, de servar l’istòria e la socialitat d’una comunautat especifica. Una comunautat marginala per çò qu’estrangièra, cèrtas, mas pas sonque. La comunautat dels boscatièrs-carbonièrs es estada de tot temps —e per definicion— una comunaunat marginala dins la mesura ont los òmes a mai las familhas èran tenguts de viure a proximitat de lor luòc de trabalh. Aquò vòl dire que lor caliá viure a costat de las carbonièras per susvelhar que cremèsson pas. Alavetz, los boscatièrs-carbonièrs, autoctòns o estrangièrs, son sempre estats de mond esconduts. Lors malaisidas condicions de trabalh ne faguèron de longa de gents escampilhadas, isoladas dins los bòsques.
La vida dins las cabanas que se quilhavan dins las selvas del país, es çò que nos conta aqueste libre. Pr’aquò, me sembla que los autors an tròp quichat subre l’istòria pròpria de cada familha e pas pro subre la causa de l’emigracion e las condicions socialas dels immigrats a lor arribada en Occitània. Planhi que lo libre aja pas aprigondit l’estudi social del fenomèn. Solide que l’aspecte social es abordat en debuta de volum, mas me sembla d’èsser estat fach un pauc superficialament, en un quinzenat de paginas. Son, pasmens, las paginas pus interessantas: las que nos permeton d’aver un vision globala del fenomèn e de las situacions particularas dins lo contèxte istoric d’alara. Lo demai del libre tòca “l’arbre genealogic” de las familhas concernidas. Es un pauc mal encarat e me sembla pas de porgir grand causa de scientific a l’estudi de l’emigracion italiana en Albigés, senon d’anecdòtas subre l’integracion progressiva de las familhas. D’anecdòtas que, tot comptat e rebatut, contribuisson a l’estudi. Que, fin finala, aquò se sap ben pro, i pòt pas aver d’istòria sens istòrias pichonas.
Aqueste Il canto della carbonara es un libre de memòria que retracha una part de l’istòria occitana e italiana. Coma totes los libres subre l’immigracion, aqueste d’aicí es un document d’escambi entre nacions. Çò que planhi pasmens es lo pauc de referéncia a la cultura occitana. Totòm sap pr’aquò que lo immigrats que vivián en Occitània entre las doas guèrras del sègle passat an sovent aprés la lenga nòstra abans d’aprene lo francés dins las escòlas. Misteriosament, d’aquò los autors ne parlan pas. Es un aspècte sociolingüistic qu’auriái presat de veire estudiat. Me demandi encara cossí aqueste element sociolingüistic poguèt passar en zòbre?
Lo libre es plan illustrat per de fotografias de Domenge Delpotz e estampat subre de papièr glaçat. Mentretant, se la presentacion es bona, per contra planhi que la brocadura tenga pas. De fach, la religadura empegada ten pas. A l’usatge las paginas se destacan. Mas rai! Del contenent, çò caporal es lo contengut e vos pòdi dire que lo contengut, el, ten, a mai se ten!
Sèrgi Viaule
LODDO, Daniel, & MUCCI, Aimo, 1999, Il canto della carbonara, CORDAE-la Talvera, 95 paginas.
Aqueste libre es estat tanben la frucha d’un rescontre amical entre Danièl Loddo, lo cercaire de La Talvera, e Aimo Mucci, un ancian carbonièr que venguèt puèi universitari. Un itinerari excepcional per un òme d’excepcion. Aimo Mucci nasquèt en 1927 a Cireglio, dins la província de Pistoia, en Itàlia. En 1931, son paire, Primo Mucci, que trabalhava ja en Albigés, decidiguèt de far venir sa familha en Occitània. Tre l’edat de cinc ans lo pichon Aimo deguèt ajudar sos parents subre l’obrador de las carbonièras. Fasiá un trabalh participatiu proporcional a sas fòrças. En octòbre de 1932 dintrèt a l’escòla de Totnac. Sèt ans pus tard, en 1939, Aimo passèt, a mai capitèt ben, son certificat d’estudís primaris. Nimai per las recomandacions de son regent e sos conselhs a la familha de far seguir d’estudis al jove, lo trabalh comandèt. Dins un primièr temps la responsa foguèt de non.
Mas la tissa d’aprene teniá definitivament lo jove Aimo. Tant e plan qu’en 1944, a l’edat de 17 ans, tornèt entamenar d’estuis d’en primièr per correspondéncia, puèi al licèu tecnic d’Albi. Es atal que finiguèt que foguèt professor a l’Universitat de Tolosa-lo Miralh.
Es adoncas un pauc de mercés a l’amistat entre Danièl Loddo e Aimo Mucci que l’estudi Il canto della carbonara espeliguèt. Lo libre d’alhors es pas qu’un element d’un ensemble didactic de compren tanben, sul meteis sicut, una exposicion e un filme vidèo. Un videofilme virat al moment de la reconstitucion d’una carbonièra dins los bòsques de Totnac en 1997. La reconstitucion foguèt l’escasença de recampar los veterans carbonièrs per un prètzfach cargat d’emocion. La tòca del filme èra de servar subre la pellicula un saupre-far que riscava de se pèrdre per l’eternitat.
Per çò qu’es del libre, aqueste es, plan solide, diferent e complementari del videofilme. Se tracta puslèu, entre mantes aspèctes, de servar l’istòria e la socialitat d’una comunautat especifica. Una comunautat marginala per çò qu’estrangièra, cèrtas, mas pas sonque. La comunautat dels boscatièrs-carbonièrs es estada de tot temps —e per definicion— una comunaunat marginala dins la mesura ont los òmes a mai las familhas èran tenguts de viure a proximitat de lor luòc de trabalh. Aquò vòl dire que lor caliá viure a costat de las carbonièras per susvelhar que cremèsson pas. Alavetz, los boscatièrs-carbonièrs, autoctòns o estrangièrs, son sempre estats de mond esconduts. Lors malaisidas condicions de trabalh ne faguèron de longa de gents escampilhadas, isoladas dins los bòsques.
La vida dins las cabanas que se quilhavan dins las selvas del país, es çò que nos conta aqueste libre. Pr’aquò, me sembla que los autors an tròp quichat subre l’istòria pròpria de cada familha e pas pro subre la causa de l’emigracion e las condicions socialas dels immigrats a lor arribada en Occitània. Planhi que lo libre aja pas aprigondit l’estudi social del fenomèn. Solide que l’aspecte social es abordat en debuta de volum, mas me sembla d’èsser estat fach un pauc superficialament, en un quinzenat de paginas. Son, pasmens, las paginas pus interessantas: las que nos permeton d’aver un vision globala del fenomèn e de las situacions particularas dins lo contèxte istoric d’alara. Lo demai del libre tòca “l’arbre genealogic” de las familhas concernidas. Es un pauc mal encarat e me sembla pas de porgir grand causa de scientific a l’estudi de l’emigracion italiana en Albigés, senon d’anecdòtas subre l’integracion progressiva de las familhas. D’anecdòtas que, tot comptat e rebatut, contribuisson a l’estudi. Que, fin finala, aquò se sap ben pro, i pòt pas aver d’istòria sens istòrias pichonas.
Aqueste Il canto della carbonara es un libre de memòria que retracha una part de l’istòria occitana e italiana. Coma totes los libres subre l’immigracion, aqueste d’aicí es un document d’escambi entre nacions. Çò que planhi pasmens es lo pauc de referéncia a la cultura occitana. Totòm sap pr’aquò que lo immigrats que vivián en Occitània entre las doas guèrras del sègle passat an sovent aprés la lenga nòstra abans d’aprene lo francés dins las escòlas. Misteriosament, d’aquò los autors ne parlan pas. Es un aspècte sociolingüistic qu’auriái presat de veire estudiat. Me demandi encara cossí aqueste element sociolingüistic poguèt passar en zòbre?
Lo libre es plan illustrat per de fotografias de Domenge Delpotz e estampat subre de papièr glaçat. Mentretant, se la presentacion es bona, per contra planhi que la brocadura tenga pas. De fach, la religadura empegada ten pas. A l’usatge las paginas se destacan. Mas rai! Del contenent, çò caporal es lo contengut e vos pòdi dire que lo contengut, el, ten, a mai se ten!
Sèrgi Viaule
LODDO, Daniel, & MUCCI, Aimo, 1999, Il canto della carbonara, CORDAE-la Talvera, 95 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari