Foguèt un sorn moment de l’istòria occitana: la ciutat gascona de Bordèu foguèt lo primièr pòrt de nòstre país, e lo segond de l’estat, pel trafec negrièr. Entre los sègles XVI e XIX, los estats europèus organizèron un comèrci massís d’esclaus negres africans: ansin de milions de gents foguèron deportadas d’Africa devèrs lo continent american.

Se capita que de familhas bordalesas s’enriquiguèron gràcias a aquel trafec. Ne fa partida la familha d’origina occitana de l’entrepreneire Ernest-Antoine Seillière (Neuilly-sur-Seine, 1937); aquel òme que foguèt president e fondador del MEDÈF (Movement de las Entrepresas de França) de 1998 a 2005. Un de sos ancessors teniá de vaissèls negrièrs qu’aurián deportat aperaquí 15 000 esclaus. En mai d’aquò, sa familha auriá recebut lo réimer pagat per l’estat independent d’Haití, de 1825 enlà, coma compensacion als ancians proprietaris d’esclaus.

Per tant, lo CRAN (Conselh Representatiu de las Associacions Negras), que lo presidís l’intellectual martiniqués Louis-Georges Tin (nascut en 1974), anoncièt lo 9 de mai despuèi Bordèu qu’avián denonciat en justícia, davant lo tribunal de granda instància de París, lo Baron Seillière. Li demandan de reparacions e desiran tanben un boicòt institucional de las entrepresas associadas al Baron Seillière, qu’es lo president d’onor del grop Wendel.

La seccion aquitana del CRAN vòl tanben una accion mai larga a Bordèu. Lo 21 de març passat, contactèt l’estat e las collectivitats localas presentas dins la ciutat gascona (la comunautat urbana, los conselhs departamental e regional) per que creèsson una Comission Bordalesa per la Reconciliacion. Se tractariá de far dialogar descendents d’esclaus e descendents d’esclavistas e de poder entamenar serenament una politica de reparacions.

D’en primièr mespresada pel cònsol de Bordèu e president de la comunautat urbana Bordèu Metropòli, Alain Juppé, l’iniciativa s’encamina e sembla que las collectivitats l’ausiscan amb un interès de mai en mai grand.