Après qualques meses de negociacion, s’es trencada la possibilitat d’acòrdi entre lo govèrn grèc d’Alexis Tsipras e los principals creditors de Grècia, çò es la “tròica” (la Banca Centrala Europèa o BCE, la Comission Europèa e lo Fons Monetari Internacional o FMI). La setmana s’es començada amb las bancas e la borsa barradas e amb la restriccion de la retirada d’argent. I a agut de precedents dins de païses coma Argentina e Chipre, mas lo cas grèc es particular, e aqueste article ensaja d’explicar aquela particularitat amb uèch questions

Cossí s’i es arribat?
 
La dimenjada passada fòrça grècs s’afanavan a retirar d’estalvis de las entitats financièras, mentre que la Banca Centrala Europèa anonciava qu’engrandiriá pas lo programa de liquiditat d’emergéncia. Tant que se pren pas cap de determinacion sul salvament de Grècia e sus la negociacion de Tsipras amb la tròica, dins tot lo país s’impausan de restriccions sul capital bancari. Lo govèrn grèc, que recomanda de votar de non al referendum sus l’acceptacion de las condicions de la tròica, decidís de pagar pas, çò que dobrís un fum d’incognitas sus l’avenir de l’economia grèga e sus la continuitat del país dins l’Eurozòna.
 
 
Qu’es aquò, los contraròtles del capital?
 
Dins los cases de crisi financièra grèva, s’àplica los contraròtles de capital coma un mal necessari. Lo govèrn los pòt utilizar per ordenar a las bancas d’impausar de limits estrictes a la retirada quotidiana d’argent e als transferiments bancaris. La retirada massissa d’argent pòt metre en perilh l’estabilitat e la solvabilitat de las bancas, e las pòt menar a la quincanèla. A l’encòp, aquò pòt far que l’economia del país siá privada de liquiditat e que pòsca pas foncionar. Los contraròtles de capital s’apliquèron ja dins la crisi dels ans 1990 en Malàisia e en Tailàndia, e mai en Argentina en 2001, en Islàndia en 2008 e en Chipre en 2013. Dins totes los cases, aquò se fa per evitar la panica bancària e la sortida de capital del país.
 
 
Qu’es la situacion ara en Grècia?
 
L’implantacion del contraròtle de capital se pòt far d’un biais fòrça rapid, coma s’es demostrat en Grècia e tanben coma se passèt en Chipre e en Islàndia. Dins lo cas de Grècia, las bancas demoraràn barradas una setmana, e òm poirà solament traire un maxim de seissanta èuros per jorn. Òm pòt far tantes pagaments coma voldrà amb la carta de crèdit o de dèbit e tanben de transferiments, mas solament dintre Grècia. Las restriccions s’aplican tanben als titulars de comptes grècs, e mai se son a l’estrange.
 
 
Aqueles contraròtles de capital son legals?
 
Aqueles movements de restriccion de capital contravenon a un dels principis fondamentals que defend l’Union Europèa, que l’argent deu circular liurament dins l’Eurozòna. Una de las rasons de l’existéncia de l’union monetària es justament d’assegurar lo liure flux de capital. Dins lo cas de Chipre, la Comission Europèa permetèt aqueles contraròtles perque considerava que i aviá un risc significatiu d’una “completa destabilizacion del sector financièr”. E dins lo cas de Grècia, l’UE permetèt d’o far per la meteissa rason.
 
 
Qu’es la situacion del tresaur public grèc?
 
La situacion del tresaur public es fòrça delicada. Lo govèrn a ja dich que poiriá pas pagar lo deute en cors amb l’FMI. Mas s’èra engatjat a pagar los salaris del sector public, las pensions e los pagaments de la seguretat sociala dins lo relambi del 30 de junh; tot aquò per una valor de 2,2 miliards d’èuros. Ça que la, i a d’organismes publics que son pregats de liurar lors resèrvas en argent liquid. Lo cònsol de Salonica, la segonda vila del país, s’i es engatjat, mas los de qualques autras vilas o an refusat.
 
 
L’importància del 20 de julhet
 
Es fòrça malaisit de predire que se passarà la setmana que ven en Grècia après lo resultat del referendum. Se Grècia obtenguèsse fin finala una prolongacion del salvament en seguida del referendum de dimenge, e, dins lo referendum, se ganhèsse l’òc a las condicions qu’impausa la tròica, caldriá èsser atentius al 20 de julhet. Aquel jorn i a lo relambi del deute amb la BCE per 3,5 miliards d’èuros. Se Grècia poguèsse pas pagar, poiriá pas dispausar de l’assisténcia de la BCE e aquò afectariá dirèctament la solvabilitat de las bancas grègas.
 
 
L’impagament pòt menar a la sortida de l’èuro?
 
A l’ora d’ara cap de país es pas sortit de l’èuro e, pr’amor que i a pas de precedents, se sap pas gaire çò que se poiriá passar dins lo cas de Grècia. Sembla clar que se dins lo referendum de dimenge ganha lo non (a las condicions de la tròica), Grècia se trobariá forçada de quitar l’èuro. Lo govèrn grèc insistís en dire que lo referendum es pas sus la sortida de Grècia de l’èuro, mas tant lo president de la Comission Europèa, Jean-Claude Juncker, coma lo govèrn alemand o presentan aital.
 
 
Que se passariá se Grècia quitèsse l’èuro?
 
Sens liquiditat e sens capacitat d’obténer mai d’argent, lo govèrn grèc riscariá un impagament forçat dels deutes. E aquò poiriá menar Grècia en defòra de l’èuro. De desenats de miliards d’èuros se son retirats dels comptes privats e de las societats, e los contraròtles de capital an daissat los grècs sens poder retirar de quantitats importantas d’argent. La BBC cita de declaracions del professor Iain Begg, de la London School of Economics: “Un impagament forçat ven quand las caissas son voidas; quitas de pagar los salariats e dises qu’òm utiliza totas las ressorsas per pagar las facturas dels espitals”.
 
Amb la sortida de l’èuro, Grècia tornariá a la devisa anteriora, la dracma, que, segon Begg, auriá una devaluacion e una inflacion immediata, amb lo risc d’una crisi bancària. Lo caumatge poiriá aumentar. Mas i a tanben d’economistas que considèran que lo retorn a la dracma beneficiariá a tèrme long a l’economia grèga. Un d’eles es Paul Krugman, Prèmi Nobel d’Economia, que dins un article a The New York Times ditz qu’el votariá de non al referendum de Grècia. Krugman critica que la tròica impause al lo govèrn grèc las meteissas politicas d’austeritat dels darrièrs cinc ans, crei que tot aquò es una manòbra per despossedir lo govèrn de Syriza e el sosten que la sortida de Grècia de l’èuro seriá pas una marrida nòva: per el la devaluacion de la dracma menariá pas a una situacion mai caotica que l’actuala, per contra “aplanariá lo camin per una eventuala recuperacion, coma s’es passat dins fòrça endreches e dins fòrça escasenças”.
 
 
 

---

Fonts: Vilaweb, Le Monde e BBC.