Actualitats
Un dels jornals mai importants de Mexic se publica tanben en lenga maia
“Se publica amb la tòca de respondre als besonhs informatius de la societat de Yucatán, qu’es cambiadissa, divèrsa e cultivada”
Un dels jornals mai importants de Mexic, La Jornada, ven de lançar una edicion en lenga maia, que se publicarà cada jorn a Mérida, la capitala de l’estat de Yucatán, al sud-èst de Mexic, segon çò que rapòrta Global Voices.
La redaccion de La Jornada ne justificava la publicacion. “Amb doas plataformas, una de numerica e una autra sus papièr, lo jornal nacional la Jornada se publica amb la tòca de respondre als besonhs informatius de la societat de Yucatán, qu’es cambiadissa, divèrsa e cultivada, amb totes los espleches del jornalisme”
“Cercam las nòvas que son pas consentas amb la version oficiala mas las presentam amb totes los vejaires sus los faches; aital la perspectiva editoriala insistirà a donar la paraula als movements a als actors socials; la vocacion del jornalisme critic, la cronica qu’explica los faches sens pèrdre la capacitat d’estonament; lo reportatge qu’aprigondís e que met en question; las entrevistas que recèrcan e sostenon de dialògs intelligents e divertissents amb los actors politics, socials e culturals...”, vaquí la tòca del jornal segon lor presentacion.
Lo maia es la segonda lenga autoctòna de Mexic après lo náhuatl, segon d’informacions de las autoritats mexicanas. E mai se los parlants subisson una “vergonha” comparabla a la dels occitanofòns, es una lenga parlada per mai d’800 000 personas e compta amb una importanta literatura que florís.
Aquela iniciativa, es comparabla a l’ipotèsi que Le Figaro o Libération publiquèsson en occitan per las regions occitanofònas de l’estat, e es una de las mai interessantas qu’a viscut la lenga maia per assegurar sa subrevivença. A l’ora d’ara, en Mexic, aperaquí 6,6 milions de personas parlan qualque lenga originària, çò es, mens del 6,5% de la populacion. Aquel percentatge èra del 16% en 1930.
Lo maia se parla tanben en Belize e Guatemala, e es l’eiretatge d’una cultura famosa per sa riquesa literària e arquitectonica e per sas coneissenças mai que mai dins l’encastre de l’astronomia.
La redaccion de La Jornada ne justificava la publicacion. “Amb doas plataformas, una de numerica e una autra sus papièr, lo jornal nacional la Jornada se publica amb la tòca de respondre als besonhs informatius de la societat de Yucatán, qu’es cambiadissa, divèrsa e cultivada, amb totes los espleches del jornalisme”
“Cercam las nòvas que son pas consentas amb la version oficiala mas las presentam amb totes los vejaires sus los faches; aital la perspectiva editoriala insistirà a donar la paraula als movements a als actors socials; la vocacion del jornalisme critic, la cronica qu’explica los faches sens pèrdre la capacitat d’estonament; lo reportatge qu’aprigondís e que met en question; las entrevistas que recèrcan e sostenon de dialògs intelligents e divertissents amb los actors politics, socials e culturals...”, vaquí la tòca del jornal segon lor presentacion.
Lo maia es la segonda lenga autoctòna de Mexic après lo náhuatl, segon d’informacions de las autoritats mexicanas. E mai se los parlants subisson una “vergonha” comparabla a la dels occitanofòns, es una lenga parlada per mai d’800 000 personas e compta amb una importanta literatura que florís.
Aquela iniciativa, es comparabla a l’ipotèsi que Le Figaro o Libération publiquèsson en occitan per las regions occitanofònas de l’estat, e es una de las mai interessantas qu’a viscut la lenga maia per assegurar sa subrevivença. A l’ora d’ara, en Mexic, aperaquí 6,6 milions de personas parlan qualque lenga originària, çò es, mens del 6,5% de la populacion. Aquel percentatge èra del 16% en 1930.
Lo maia se parla tanben en Belize e Guatemala, e es l’eiretatge d’una cultura famosa per sa riquesa literària e arquitectonica e per sas coneissenças mai que mai dins l’encastre de l’astronomia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Iniciativas com aquesta mòstran que una part d'una societat es pren seriosament la supervivéncia d'una lhengua minorizada, en aquest cas l'idioma maia, amb actuacions seriosas de veritat. De totas formas, lo feit de legir un periodic online tan qualitadós com aquest, JORNALET.COM, en lhengua occitana, tamben es un intent coratjós e immensament seriós que aposta lo còr e lo trebalh e l'amor per aquesta lhengua subrebela, l'occitan. Mercés a totz los que participatz en aquest projecte clau e necessari. E perdonatz per la mia "koiné"particular occitano-catalana. Des d'Aragon, tot lo melhor per vosautres.
Nautres ne sèm luènh d'aquò. E servirà pas de modèl als franchimands. Cal pas doblidar que França ignorèt olimpicament lo president d'Eqüator, Rafael Correa, quand venguèt explicar en Sorbona lo biais de se sortir del deute sens plegar davant los poders financièrs, emai umilhèt lo president de Bolìvia, Evo Morales en refusar que son avion presidencial subrevolèsse l'exagòn jol pretèxt que l'un dels dos lançaire d'alèrtas benlèu i èra, çò que plan segur èra pas vertat. Justament l'autre lançaire d'alèrta es a l'ambassada d'Equätor, a Londres. Enfin, que son tòp ufanoses per ausir un american que siague pas estatsunidenc, emai se cagan a las cauças -estant que lo govèrn es supausat socialiste- davant çò que se sonavan los poders factices (formula que s'emplega pas pus, vai-t'en saupre per qué).
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari