Actualitats
Aran se defend davant l’estat espanhòl, que ne vòl illegalizar la lei de regim especial
Una delegacion aranesa es anada defendre la Lei d’Aran davant l’Administracion Generala de l’Estat que la vòl denonciar al Tribunal Constitucional
Lo govèrn de l’estat espanhòl ara vòl denonciar al Tribunal Constitucional la Lei d’Aran, que definís l’organizacion institucionala del país occitan, e qu’intrèt en vigor lo 14 de febrièr passat. Es pr’amor d’aquò que ièr, dimècres, una delegacion del govèrn aranés anèt a la reünion de la comission dels afars bilaterals entre la Generalitat de Catalonha e l’Administracion Generala de l’Estat per i defendre la Lei d’Aran.
La delegacion aranesa, compausada pel sindic d’Aran, Carlos Barrera, lo vicesindic, Luis Carlos Medina e l’assessor del Departament de Governament en Afars d’Aran, Àlex Moga, èra acompanhada pels servicis juridics de la Generalitat de Catalonha. E aital defendèt davant los representants de l’estat espanhòl los articles que vòlon illegalizar: los articles 3, 8, 48, 53, las disposicions addicionalas 1a e 2a e la disposicion finala 5a.
“Van a prejudiciar ua lengua que pòt morir, institucions petites mès millenàries e era democracia”
“Er estat espanhòu ei obsedit damb Catalonha”, çò a declarat a Jornalet Àlex Moga, en tot explicar son vejaire sus l’afar. “Non vòlen que quinsevolhe cession hèta a Aran pogue dobrir ua bèrca legau entà que Catalonha se’n gesque”, çò a precisat. Totun, “van a prejudiciar ua lengua que pòt morir, institucions petites mès millenàries e era democracia”, çò a apondut.
Que vòl illegalizar, l’estat espanhòl?
L’usatge preferencial de la lenga
Un dels aspèctes principals que chepica l’administracion espanhòla es l’usatge preferencial de la lenga occitana. L’estat argumenta que la Lei de l’occitan es ja suspenduda pel Tribunal Constitucional per aver dich que l’occitan aranés es la lenga preferenciala d’Aran. Dins aquel sens Moga a reclamat per Aran lo meteis tractament que lo del galèc en Galícia, segon una lei que lo parlament d’aquel país aprovèt en abril passat. L’estat a reconegut que la lei de Galícia se pòt pas recórrer perque lo relambi es passat.
La division territoriala
La Lei d’Aran assegura qu’Aran pòt pas èsser inclús “en cap de division territoriau que non sigue era madeisha”. Aital los araneses complissián la lei ancestrala e s’inclusiá pas Aran dins cap de vigariá de Catalonha. Mas l’administracion de l’estat espanhòl es pas favorabla a aquel ponch de la lei, que creson que permetriá de separar Aran de la província de Lhèida.
Lo drech de decidir
La Lei d’Aran reconeis al pòble aranés lo drech de decidir son futur. “Era valor dera democraria ei per dessús des estats”, çò diguèt Moga en defendent lo drech de decidir “de toti es pòbles deth Mond, siguen estats, regions, païsi...”
Que los araneses vòten
La Lei d’Aran establís tanben, qu’après son intrada en vigor, deu èsser votada pel pòble aranés. Per ara aquel vòte s’es pas fach pr’amor que l’estat espanhòl enebiguèt la Lei de consultas del Parlament de Catalonha. Pasmens, Aran espèra lo moment e la situacion legala per poder menar a tèrme aquel vòte. Mas sembla qu’“en sègle XXI, en ua democracia, mos an dit que non podem demanar era opinion ath pòble aranés”, çò planhiá Moga a la redaccion de Jornalet, qu’aviá lo sentiment que l’estat espanhòl voliá renviar Aran a la situacion de 1834, quand lo Conselh General d’Aran foguèt suprimit per un òrdre reial.
Dins las setmanas venentas, arribaràn las proposicions.
La delegacion aranesa, compausada pel sindic d’Aran, Carlos Barrera, lo vicesindic, Luis Carlos Medina e l’assessor del Departament de Governament en Afars d’Aran, Àlex Moga, èra acompanhada pels servicis juridics de la Generalitat de Catalonha. E aital defendèt davant los representants de l’estat espanhòl los articles que vòlon illegalizar: los articles 3, 8, 48, 53, las disposicions addicionalas 1a e 2a e la disposicion finala 5a.
“Van a prejudiciar ua lengua que pòt morir, institucions petites mès millenàries e era democracia”
“Er estat espanhòu ei obsedit damb Catalonha”, çò a declarat a Jornalet Àlex Moga, en tot explicar son vejaire sus l’afar. “Non vòlen que quinsevolhe cession hèta a Aran pogue dobrir ua bèrca legau entà que Catalonha se’n gesque”, çò a precisat. Totun, “van a prejudiciar ua lengua que pòt morir, institucions petites mès millenàries e era democracia”, çò a apondut.
Que vòl illegalizar, l’estat espanhòl?
L’usatge preferencial de la lenga
Un dels aspèctes principals que chepica l’administracion espanhòla es l’usatge preferencial de la lenga occitana. L’estat argumenta que la Lei de l’occitan es ja suspenduda pel Tribunal Constitucional per aver dich que l’occitan aranés es la lenga preferenciala d’Aran. Dins aquel sens Moga a reclamat per Aran lo meteis tractament que lo del galèc en Galícia, segon una lei que lo parlament d’aquel país aprovèt en abril passat. L’estat a reconegut que la lei de Galícia se pòt pas recórrer perque lo relambi es passat.
La division territoriala
La Lei d’Aran assegura qu’Aran pòt pas èsser inclús “en cap de division territoriau que non sigue era madeisha”. Aital los araneses complissián la lei ancestrala e s’inclusiá pas Aran dins cap de vigariá de Catalonha. Mas l’administracion de l’estat espanhòl es pas favorabla a aquel ponch de la lei, que creson que permetriá de separar Aran de la província de Lhèida.
Lo drech de decidir
La Lei d’Aran reconeis al pòble aranés lo drech de decidir son futur. “Era valor dera democraria ei per dessús des estats”, çò diguèt Moga en defendent lo drech de decidir “de toti es pòbles deth Mond, siguen estats, regions, païsi...”
Que los araneses vòten
La Lei d’Aran establís tanben, qu’après son intrada en vigor, deu èsser votada pel pòble aranés. Per ara aquel vòte s’es pas fach pr’amor que l’estat espanhòl enebiguèt la Lei de consultas del Parlament de Catalonha. Pasmens, Aran espèra lo moment e la situacion legala per poder menar a tèrme aquel vòte. Mas sembla qu’“en sègle XXI, en ua democracia, mos an dit que non podem demanar era opinion ath pòble aranés”, çò planhiá Moga a la redaccion de Jornalet, qu’aviá lo sentiment que l’estat espanhòl voliá renviar Aran a la situacion de 1834, quand lo Conselh General d’Aran foguèt suprimit per un òrdre reial.
Dins las setmanas venentas, arribaràn las proposicions.
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Si l'Aran s'independitzés, seria fantàstic, ja hi haurien dos territoris Occitans independents: Monaco i l'Aran.
I si ho fa Catalunya millor això voldria dir que aviat Occitània també.
Collonut!
Mentrestant: Visca la Terra...Lliure!
Records de l'Ernest, "El Tàrrega".
Cada còp que i a problèma sus aqueste sicut, tornam al meteis besonh, a la meteissa mancca : una lenga vòl un pòble que vòl un país que li cal un estat (e una banca d'estat independenta dels interèsses privats). Al pòble occitan, tant coma al pòble catan, li manca son estat independent. Es pas gaire complicat d'entendre, aquò. E mai se tot lo mond oficial se'n vira…
L'Occità, el Català, el Euskera. el Gallec, etc. L'Estat espanyol ho nega tot, son nens petits que juguen a manar o uns desaprensius que van contra tot i tohom, aíxí és spain una terra de...
A veir se d'un viatge es aranesi mos damb comde qu'eth estat espanhòu ei eth nòste enemic, tant s'ei governat peth PP, Psoe o Ciutadans, son era madeisha lordèra.
Lo pp sap pas qu'es acò de l'occitan. Ja ten un bon disgust amb lo catalan, perquè ara los surten amb l'occitan, qu'els sona com un catalan però mai fotut d'entendre. Los paures solament coneissen lo castilhan, e es pensan que per tot lo mond los compren. Ignorants de mena !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari