Sabèm pas perqué la nòstra societat a de besonh d’icònas coma los actors de cinèma o los cantaires de rock. E sabèm pas çò que nos fa sentir de nos poder identificar amb de gents que coneissèm pas. A la primièra question probable i poiriam respondre amb intuicion. Ieu meteis, totjorn ai identificat lo mieu grandpaire amb l’actor John Wayne e sovent ai pas sauput perqué. Benlèu pr’amor qu’ambdós èran nauts e totjorn ai pensat que mon grandpaire èra estat un òme plan valent e amb de coratge. A la segonda question ja es mai malaisit d'i respondre.
 
Mas pr’aquò avèm l’estudi fach per la revista Journal of Marketing Management en 2012 que confirma que la societat de uèi a de besonh d’aver de caractèrs de ficcion dins l’esperit per projectar lo sieu caractèr e aital far que las caracteristicas d’una persona sián las de tota una collectivitat. Aquò qu’es un trach caracteristic de la nòstra societat actuala. Aquò es lo cas de James Dean.
 
Moriguèt plan jove. Solament dins sos 24 ans. Plan de joves d’uèi lo coneisson pas. Mas pendent los ans 1950 del sègle XX foguèt una vertadièra icòna de la cultura pòp que començava de nàisser e que, puèi, lo public ne faguèt una celebritat. L’epitafi qu’escriguèron sul sieu tombèl foguèt “Cal viure lèu e morir jove”. Lo sieu trabalh cinematografic aviá fach que de milièrs de personas sus tota la planeta volguèsson èsser coma el.
 
 
Cossí crear una icòna
 
James Dean moriguèt en un accident de veitura en 1955 en Cholame, en Califòrnia. E mai se solament aviá participat a tres filmes, cal reconéisser qu’aviá lo sieu estil amb las sieunas cigarretas, las siás bragas jeans e los sieu tipe de cofadura. En mai d'aquò, èra una persona amb de coratge e èra totjorn rebèl. Pr’aquò benlèu de milions de personas s’i identifiquèron e decidiguèron que se caliá abilhar coma el, fumar coma el, agir coma el. Sustot los mai joves.
 
Mas caliá tanben d’autres factors per poder far que James Dean foguèsse, amb lo temps, una vertadièra icòna de la nòstra societat actuala. I aviá quicòm que trucava en l’umanitat e caliá imitar d’autres pr’amor que, senon, plusors de nosautres èrem voides. Es aital que l’audiéncia se perdèt dins un mond de ficcion, dins un mond irreal qu’èra pas lo mond ont vivián. Mas qu’èra plan mai polit.
 
Lo cas de James Dean es tipic pr’amor qu’aquel actor estatsunidenc representa las emocions perturbadas, antiautoritàrias. Sensiblas mas a l'encòp valentas. La sieuna participacion a de filmes com Rebel without a cause permetèt que las gents volguèsson èsser coma el. Viure coma el. Quand moriguèt, la dolor amassèt de milions de personas. Foguèt una sòrta d’experiéncia comuna. Çò meteis se passèt quan moriguèt Lady Di.
 
Dison que la persona qu’aguèt l’accident amb James Dean moriguèt en 1995, quaranta ans puèi, e que tota la sieuna vida pensèt qu’un jorn seriá tuada per un dels afeccionats de James Dean. La sieuna culpabilitat arribèt fins a aquel ponch: la sieuna rebellion contra la figura del sieu paire —qu’aviá quitat la familha per se n’anar amb un autre òme—. Podiá pas desaparéisser aital. Personalament pensi que la societat d’uèi a de caracteristicas de la sieuna figura qu’an pas desaparegut. Uèi naissèm saique mai valents e mai rebèls que los nòstres ancessors. De segur que i a d’autres factors coma causas, mas aquò ja es un autre tèma.
 
 
 
 
Christian Andreu