Actualitats
La reconeissença institucionala del Bascoat Nòrd, un pauc mai pròcha
Lo prefècte dels Pirenèus Atlantics prepausa la creacion d’una institucion federativa municipala d’Iparralde en 2017. Las comunas nòrd-bascas o sometràn al vòte la prima del 2016.
La prefectura del departament dels Pirinèus Atlantics (Bearn, Bas Ador e Bascoat Nòrd) a prepausat la creacion d’una institucion pròpria e exclusiva pel Bascoat Nòrd, una revendicacion que la societat civila nòrd-basca l’a sostenguda durant de decennis. La nòva institucion, que poiriá intrar en vigor en 2017, serà la primièra dins l’istòria de la Republica Francesa que coïncidirà parcialament amb los limits d’Iparralde. E se i reconeisserà lo caractèr basco.
Lo Bascoat Nòrd, coma institucion, poiriá nàisser jos la forma d’un establiment public de cooperacion intercomunala (ÈPCI), una estructura administrativa que recampa de comunas. Dins l’encastre de la reorganizacion territoriala qu’es a se far dins l’estat francés, lo prefècte dels Pirenèus Atlantics, Pierre-André Durand, a prepausat que lo departament s’organize en nòu ÈPCI, uèch per Bearn e una pel Bascoat Nòrd.
La propòsta de Sénher Durand pren en compte “la populacion del Bascoat, la natura de las intercomunalitats existentas e lo desir dels representants politics de dispausar d’un governatge unic a l’escala del Bascoat”.
Ara ven als conselhs municipals nòrd-bascos de se prononciar sus la propòsta del prefècte, causa qu’auràn de far fins a la prima de 2016, que i son previstes de vòtes dins caduna de las comunas nòrd-bascas.
Segon lo jornal Sud-Ouest, la majoritat dels primièrs cònsols son en favor de la creacion de l’ÈPCI del Bascoat. Una minoritat son contra o i son reticents. Es lo cas del cònsol de Biàrritz (Bas Ador), Michel Veunac, que ditz que sosten una institucion pròpria al Bascoat mas que li semblan pas claras divèrsas questions relativas a las competéncias o a la fiscalitat de la nòva entitat.
Demest las competéncias que las exerciriá l’ÈPCI del Bascoat, i a lo desvolopament economic, las politicas urbanas, la gestion del curum e de l’aiga. Mas la lei francesa permet als ÈPCI de causir de gerir de competéncias suplementàrias, entre las qualas de culturalas, d’environamentalas, de lingüisticas e de relativas a la cooperacion transfrontalièra.
La plataforma Batera organizarà una caravana de sensibilizacion
Mentretant, la plataforma Batera, qu’amassa d’associacions e de sindicats de la societat civila d’Iparralde, es a reculhir de sòus mejançant un sit web de microfinançament per fin d’organizar una caravana que percorra las 158 comunas del Bascoat Nòrd pendent los meses venents. L’objectiu es d’aténher “d’abitants e de representants politics” per fin de “crear una adesion mai granda possible a l’entorn de la creacion de la Comunautat del Bascoat”.
Aquesta nòva es adaptada de Nationalia amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#7 Perdone, t'è comprenut mau, sò nerviosa e m'è endrabat . Ac sèigui, sò d'acòrd mès o mens contigo. Sonque pas sò cossent damb qu'era lengua mès parlada ei era quau mès s'a de protegir, jo aliment pel bestial ath revèrs. Pr'amor que mès en aguesti lòcs ne gascon ne basco, se protegirie (bon ja ac hèn) francés. E ena tua val se protegirie mès eth castelhan.
#7 E se jo pas auesse respècte peth gascon-occitan pas utilizarie ací er arrevirador e escriuerie en castelhan. E aurie pas hèt cap video en tot mostrar en quini pòbles de çò qu'es independentistes basc-navarros considèren 'Iparralde' se parle gascon.
#7 Lieg eth comentari entièr, se vos platz. Jo è dit que respècte se eri e eres se considèren sonque gascons. Sonque digui qu'es gascons e basc-navarros èm FÒRÇA emparentados/as e pas a sentut eth anti-vasquismo de quauqui/as gascons/as.
#6 Bravo !! , me shaute fòrça era tua opinion. Era essència ei eth arrespècte as lengues, sià quina sià.
Ath delà, era lengua mès fèble ei eth Gascon, e per aquerò cau que ara que cau cuedar e potenciar més. Qui sap, dilhèu eth gascon en Bascoat Nòrd serà més arrespectac qu'ena madeisha Gasconha, mes es madeishi Gascons son es primers responsables deth futur dera nòsta lengua. Entre Bascos e Gascons cau trobar complicitats e pas competitivitats estèrils. Demori qu'es Biarnesi se considèren més Gascons e que trabalhen pera unitat Gascona. Eth Gascon d'òc sense unitat politica vierà mort !!
#3 Coma independentista basc-navarra, creï qu'en essent d'objectius Bas Ador es basca e gascona-occitana (culturament).
Tota la zòna del Bas Ador p.ex (except una municipalitat que es de cultura basca) es una zòna de transit entre la cultura basca e gascona-occitana. Çò de meteis arriba dins qualques pòbles de Sola e de Navarra. Los abitants d'aquestas zònas de transit entre la cultura basca e gascona lor cridan dins las siás zònas o municipalitats 'xarnege's. I a fòrça que dison que son tant bascs coma occitans.
En la miá opinion, a aquestas municipalitats 'xarnege's lor auriam de daissar decidir s'eles se senton bascs, occitans o las doas de causas (que pòt tanben èsser). Ara plan, decidissètz èsser lo Bascoat o Occitània, se decidisson çò de primièr nos caldrà conviure amb l'occitan e se decidisson çò de segond vos caldrà conviure amb lo basco.Se decidisson èsser bascs nosautres nos caldrà protegir l'occitan coma o fa Catalonha en la Val d'Aran (Aran: val en basco) e se decidisson èsser occitans vosautres vos caldrà protegir lo basco coma o fa Catalonha amb l'occitan.
Per cèrt, totes los occitans que parlatz la varianta gascona parlèretz abans basco, doncas que gascon significa 'vascon romanizat'. La varianta gascona es lo latin mai influenciat pel basco de totes. E l'occitan a de besonh èsser protegit. Injustificada? Se los/as gascons/as sètz, en lo fons, vascones romanizadts/as. Quitament çò mai logic seriosa que Gasconha e Bascoat anèsson lo meteis país. La reina protestante Juana III d'Albret revirèt pel Reialme de Navarra la Bíblia al basco e al GASCÓN. Dins la vila de Pau, entièrament gascon es lo parlament dels Pirenèus Atlantics 'curiosament' tanben' cridat 'Parlament de NAVARRA'. Es tanben 'coriós' l'INCRESIBLE SEMBLAT entre las danças tradicionalas gasconas (sián ja las de la Val d'Aran -Aran es val en basco per cèrt- o d'autres territòris gascons) amb çò que s'apèran 'de danças bascas'. d'Autra 'curiositat' es que Guipuscoa a fòrça de toponims en gascon. E i a qualqu'un en la Nauta Navarra, en lo frontón Labrit de Pamplona per exemple. En realitat Gasconha a 3 frairs/as (culturalament), lo rèste d'Occitània, de Païses Catalans e ÒC Bascoat-Navarra . Siás pas se sauretz qualques/as que Gasconha se formèt en lo Reialme de Navarra e que lo latin parlat pels vascoparlantes ES PAS lo castelhan mas lo GASCÓN. Me dona pena qu'aja 'vascones romanizats' en contra de detlos/as bascs/as que contunhan de parlar basco... (es negar las vòstras raïses culturalas, politicas e istoricas, mas bon vosautres/as sauretz)
De tot biais, ieu coma ai dich abans defendi qu'aquestas zònas bascas e gasconas decidiscan a l'encòp èsser çò que vòlgan -pas qu'eles e elas-. E que cap independentista (ni basc-navarro ni gascon-occitan) lor obligue a èsser Bascoat-Navarra o Gasconha-Occitània per 'de nases'.
P.D Tan 'imperialistes' serem pas los bascs quand dins las zònas de transit s'apiejan mutuamente los bascs e gascons per protegir las siás respectivas lengas. Quand un programa de la ETB, qu'en principi, parla totjorn del basco emetèt un programa entièr envolopa l'occitan d'aquestas zònas de transit e s'anèt quitament en Pau, quand ieu utilizi lo revirador de la Generalitat per respècte a la vòstra cultura.
E quand ieu meteissa faguèri un vidèo sobratz l'occitan de çò que los independentistas bascs cridariam 'Nòrd del Bascoat: Iparralde' e vosautres Gasconha. E, en mai, ponèri Gasconha e la bandièra de Gasconha e Occitània, amb doas cançons en occitan que sabi pas que de variantas èran e d'autras 2 en la varianta gascona. E pas sonque aiçò, mas que las explicacions las ponèri primièr en occitan e après en basco. Es aicí se volètz o veire: https://www.youtube.com/watch?v=HYSIIaTxMJs
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari