Actualitats
De manifestacions dins tot l’estat francés per las lengas pròprias
E mai se la de Montpelhièr foguèt la mai nombrosa, se manifestèt endacòm mai tanben pel breton, pel galò, pel basco, pel còrs e per l’alsacian
Al delà de la manifestacion per l’occitan e lo catalan que se debanèt a Montpelhièr, se debanèron dissabte cinc manifestacions simultanèas dins divèrsas vilas de l’estat francés, en revendicacion de las lengas pròprias de cada país. E mai se la de Montpelhièr foguèt la mai nombrosa, amb 15 000 manifestants, de manifestacions aguèron luòc tanplan a Baiona, Aiacciu, Estrasborg e Karaez.
Pel breton e lo galò en Bretanha
A Karaez aperaquí cinc mila personas s’acampèron per revendicar las doas lengas pròprias de Bretanha, lo breton e lo galò. Dins la manifestacion se podiá veire d’elegits de diferents movements amb la màger part de las associacions culturalas bretonas, e mai de grops que revendican l’unitat administrativa de Bretanha.
En Bas Ador en favor del basco
La manifestacion per la lenga basca, organizada per Deiadar e Euskal Konfederazioa, se debanèt a Baiona. Los manifestants revendiquèron tanben una organizacion administrativa pel Bascoat.
En Corsega per l’oficialitat
En Corsega qualques centenats de personas s’amassèron davant la prefectura a Aiacciu per exigir la cooficilitat dels còrs dins l’illa. Los manifestants portavan de bandièras còrsas e d’afichas e s’acampèron pendent una ora.
A Estrasborg per l’alsacian
Fin finala, a Estrasborg, un milièr de personas marchèron per revendicar lor lenga pròpria, la varietat alsaciana de l’alemand.
Pel breton e lo galò en Bretanha
A Karaez aperaquí cinc mila personas s’acampèron per revendicar las doas lengas pròprias de Bretanha, lo breton e lo galò. Dins la manifestacion se podiá veire d’elegits de diferents movements amb la màger part de las associacions culturalas bretonas, e mai de grops que revendican l’unitat administrativa de Bretanha.
En Bas Ador en favor del basco
La manifestacion per la lenga basca, organizada per Deiadar e Euskal Konfederazioa, se debanèt a Baiona. Los manifestants revendiquèron tanben una organizacion administrativa pel Bascoat.
En Corsega per l’oficialitat
En Corsega qualques centenats de personas s’amassèron davant la prefectura a Aiacciu per exigir la cooficilitat dels còrs dins l’illa. Los manifestants portavan de bandièras còrsas e d’afichas e s’acampèron pendent una ora.
A Estrasborg per l’alsacian
Fin finala, a Estrasborg, un milièr de personas marchèron per revendicar lor lenga pròpria, la varietat alsaciana de l’alemand.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#8 Òc-es! Le Gerard de Perpinhan a rason, nos chau pas boirar linga d'oïl e francés. Le francés z-es màs un dialeite coma le galò que fan tots dos partida daus dialeites d'oïl...
#9 Mercés per aquestas informacions!
En 2012, que i avè causas previstas a la Martinica e a la Reunion, ce'm sembla. Sèi pas çò qui's hasó fin finala... E augan , pas arren, lavetz...?
A La Reünion, l'anciana majoritat d'esquèrra, bailejada per Paul Vergès (lo fraire de l'avocat) butava a la ròda pel creòl e se començava de veire d'anoncias escrichas segon las preconizacions de Lofis pou lalang kréol suls panèls electronics de la 4 vias nòr-sud de Sin Dni (Saint Denis) a Saint Pierre. Quitament los carris jaunes del departament portavan de recomendacions en creòl pintradas suls costats. Es d'aquel temps que data l'inscripcion del maloya -musica, cant e dança, vengut del temps dels esclaus e mantengut viu pels trabalhaires sindicats e politizats contra l'interdiccion de l'epòca Debré- al patrimòni immaterial de l'UNESCO. Dempuèi lo panatòri de la region per la drecha (40% de las voses), mercé al PS qu'a refusat de far lista comuna amb lo PCR pel segond torn, mai afrancimandits qu'eles impossible. Los panèls son pas pus qu'en francés e an tornat pintrar los autocarris en francés, segur. I a un començament d'ensenhament en mairala e primari e se trapa pas de sindicat d'ensenhament per anar dobèrtament contra. Mas los pus mai daissan la lenga s'escantir docetament. Se manten dins las zònas ruralas mas los joves de las vilas que son ara una granda majoritat parlan un creòl fòrça afrancimandit.
Lo galò n'ei pas briga un dialècte deu francés, que son lo francés e lo galò dus dialectes de la "lenga d'oil" (qui demora ua lenga teorica o ua rubrica de classificacion gaire fondada scientificament). Se la lenga mairana d'ua persona ei lo galò, la lenga mairana d'aquesta persona n'ei de segur pas lo francés. La relacion enter galò e francés qu'ei la medisha que la enter, digam-ne, lemosin e lengadocian. Lo lemosin n'ei pas un dialècte deu lengadocian, ni lo lengadocian un dialècte deu lemosin.
Peus creòles pas arren, en Guadalope au mens. La realitat insulara es chic sensibla a çò qui's debana endacòm mei. Per compréner melhor l'eretatge antilhés, legir "Libres et sans fers" ISBN 978-2-213-67781-1 ed. Fayard histoire
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari