Las legendas sus los lops garons an una longa e rica literatura universala. Basicament, son de creaturas que pòdon cambiar volontàriament lor forma umana per venir de lops. Lo resultat d’aquò es una creatura rapida, fòrta, amb d’extraordinaris reflèxes e senses.
Tradicionalament, i aviá divèrsas manièras per las qualas una persona podiá arribar de venir un lop garon. Dins la Grècia antica se cresiá qu’una persona se podiá transformar a causa del consume de carn de lop mesclada amb de carn umana.
Qualque sègles puèi, d’autres metòdes intrèron en accion e lo lop garon podiá èsser lo resultat d’una multitud de causas: après un malefici, èsser concebut jos una luna nòva, aver manjat cèrtas èrbas, dormir jos la luna plena un divendres o, quitament, après beure d’aiga que foguèsse estada en contacte amb un lop.
A l’Edat Mejana existissiá la cresença que la màger part dels lops garons èran estats creats per de bruèissas. Per aquela rason, ambedós èran estrechament associats. E, de la meteissa manièra que de desenats de milièrs de bruèissas foguèron acusadas e executadas d’un biais òrre e sadic, o foguèron tanben los lops garons.
Uèi lo jorn, totun, òm es arribat a la conclusion que mantes d’aqueles lops garons, en realitat, patissián una patologia clinica, coneguda amb lo nom de licantropia, dins la quala una persona crei qu’es un animal. En 1589, un alemand nomenat Peter Stubbe assegurava possedir una cencha de pèl de lop que li permetiá de cambiar sa forma umana per la d’un lop. Stubbe diguèt que pendent sa transformacion lo sieu còrs se clinava en forma de lop e sas dents se multiplicavan dins sa boca; mentretant, de desirs irreprensibles de sang umana l’emplissián completament. Stubbe confessèt aver tuat, almens, un dotzenat de personas pendent los darrièrs 25 ans de la siá vida... e mai se cal prene en compte que sa confession foguèt facha jos una tortura espaventosa.
Stubbe foguèt torturat d’un biais reïterat e esperlongat. Lo metòde qu’utilizavan inclusiá de li arrancar de tròces de carn de son còrs amb de pinças ardentas après que sos membres foguèsson escrachats amb de pèiras. Fin finala, foguèt decapitat lo jorn de Samhain en 1589 e lo sieu còrs sens cap foguèt cremat sus lo lenhièr. I aguèt pas jamai cap de pròva reala de sos crimes. E mai se, ben probable, èra un malaut mental que patissiá de deliris.
A la fin de l’Edat Mejana, qualques cases de lops garons se podián garir de tres manièras: la primièra, amb un tractament medicinal o cirurgic; la segonda, amb l’exorcisme; e la tresena, amb lo còp de fuòc d’una bala d’argent. Pasmens, los tractaments medicinals e quirurgics èran fòrça agressius. Las bevendas a basa de vinagre provocavan de vòmits fòrts e las sagnadas repetidas tuèron fin finala la màger part dels “lops garons”, que perdèron lors vidas en mans dels que lor avián promés la salvacion.
Sabèm pas tanpauc, de verai, s’un d’eles patissiá çò qu’al jorn d’uèi se coneis coma “lo sindròm dels lops garons”, una malautiá plan pauc frequenta que se caracteriza per l’existéncia d’un excès de borra produch coma reaccion sus las zònas en contacte amb la radiacion solara. Es probable qu’a aquela epòca los que patissián aquela malautiá sortiguèsson pas que de nuèch e, mai que mai, jos la luna plena, per i poder veire melhor. Es possible qu’aquò siá la causa vertadièra de l’associacion dels lops garons amb las nuèches de luna plena.
Ça que la, encara uèi, fòrça mond contunhan d’associar aquelas nuèches amb los lops garons e lo baujum. Quitament, qualques responsables de la polícia e tanben dels servicis medicals d’urgéncias an afirmat d’un biais anecdotic que las nuèches de luna plena son de nuèches estatisticament mai perilhosas.
Mas, en tornant a la legenda, e se volètz saber quals son los melhors candidats per devenir de lops garons pendent la luna plena, son: los que son nascuts lo 25 de decembre, qu’an los pels rosses, l’indèx e lo major de la meteissa longor, las ussas jonchas, las palmas de las mans peludas e, pereu, qu’adòran manjar de carn crusa.
Alavetz, se coneissètz qualqu’un amb aquelas caracteristicas, ara o sabètz ja… benlèu qualque jorn se transformarà en lop garon….
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa difusion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
Tradicionalament, i aviá divèrsas manièras per las qualas una persona podiá arribar de venir un lop garon. Dins la Grècia antica se cresiá qu’una persona se podiá transformar a causa del consume de carn de lop mesclada amb de carn umana.
Qualque sègles puèi, d’autres metòdes intrèron en accion e lo lop garon podiá èsser lo resultat d’una multitud de causas: après un malefici, èsser concebut jos una luna nòva, aver manjat cèrtas èrbas, dormir jos la luna plena un divendres o, quitament, après beure d’aiga que foguèsse estada en contacte amb un lop.
A l’Edat Mejana existissiá la cresença que la màger part dels lops garons èran estats creats per de bruèissas. Per aquela rason, ambedós èran estrechament associats. E, de la meteissa manièra que de desenats de milièrs de bruèissas foguèron acusadas e executadas d’un biais òrre e sadic, o foguèron tanben los lops garons.
Uèi lo jorn, totun, òm es arribat a la conclusion que mantes d’aqueles lops garons, en realitat, patissián una patologia clinica, coneguda amb lo nom de licantropia, dins la quala una persona crei qu’es un animal. En 1589, un alemand nomenat Peter Stubbe assegurava possedir una cencha de pèl de lop que li permetiá de cambiar sa forma umana per la d’un lop. Stubbe diguèt que pendent sa transformacion lo sieu còrs se clinava en forma de lop e sas dents se multiplicavan dins sa boca; mentretant, de desirs irreprensibles de sang umana l’emplissián completament. Stubbe confessèt aver tuat, almens, un dotzenat de personas pendent los darrièrs 25 ans de la siá vida... e mai se cal prene en compte que sa confession foguèt facha jos una tortura espaventosa.
Stubbe foguèt torturat d’un biais reïterat e esperlongat. Lo metòde qu’utilizavan inclusiá de li arrancar de tròces de carn de son còrs amb de pinças ardentas après que sos membres foguèsson escrachats amb de pèiras. Fin finala, foguèt decapitat lo jorn de Samhain en 1589 e lo sieu còrs sens cap foguèt cremat sus lo lenhièr. I aguèt pas jamai cap de pròva reala de sos crimes. E mai se, ben probable, èra un malaut mental que patissiá de deliris.
A la fin de l’Edat Mejana, qualques cases de lops garons se podián garir de tres manièras: la primièra, amb un tractament medicinal o cirurgic; la segonda, amb l’exorcisme; e la tresena, amb lo còp de fuòc d’una bala d’argent. Pasmens, los tractaments medicinals e quirurgics èran fòrça agressius. Las bevendas a basa de vinagre provocavan de vòmits fòrts e las sagnadas repetidas tuèron fin finala la màger part dels “lops garons”, que perdèron lors vidas en mans dels que lor avián promés la salvacion.
Sabèm pas tanpauc, de verai, s’un d’eles patissiá çò qu’al jorn d’uèi se coneis coma “lo sindròm dels lops garons”, una malautiá plan pauc frequenta que se caracteriza per l’existéncia d’un excès de borra produch coma reaccion sus las zònas en contacte amb la radiacion solara. Es probable qu’a aquela epòca los que patissián aquela malautiá sortiguèsson pas que de nuèch e, mai que mai, jos la luna plena, per i poder veire melhor. Es possible qu’aquò siá la causa vertadièra de l’associacion dels lops garons amb las nuèches de luna plena.
Ça que la, encara uèi, fòrça mond contunhan d’associar aquelas nuèches amb los lops garons e lo baujum. Quitament, qualques responsables de la polícia e tanben dels servicis medicals d’urgéncias an afirmat d’un biais anecdotic que las nuèches de luna plena son de nuèches estatisticament mai perilhosas.
Mas, en tornant a la legenda, e se volètz saber quals son los melhors candidats per devenir de lops garons pendent la luna plena, son: los que son nascuts lo 25 de decembre, qu’an los pels rosses, l’indèx e lo major de la meteissa longor, las ussas jonchas, las palmas de las mans peludas e, pereu, qu’adòran manjar de carn crusa.
Alavetz, se coneissètz qualqu’un amb aquelas caracteristicas, ara o sabètz ja… benlèu qualque jorn se transformarà en lop garon….
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa difusion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari