Actualitats
Premsa occitana: la solidaritat fàcia a la fragilitat
La Setmana es pas lo sol organ a conéisser de dificultats pròprias a menaçar son existéncia
Compte tengut de l’estat de la transmission de la lenga, dos vectors principals se son estructurats e an fait lors pròvas. I a primièr l’ensenhament, remplaçant de mai en mai las familhas coma luòc d’expression o d’aprendissatge de l’occitan e de las autras lengas ditas regionalas. Aquel sector d’activitat benefícia d’una racionalizacion mai anciana, remontant als ans 50 e a la lei Deixonne. Empacha pas que los actius qu’i evolucionan an de defendre, mètre per mètre, lo pauc de terren que l’Educacion Nacionala consent a lor daissar. Un segond sector s’es afirmat. Aquel sector es lo dels mèdias en lenga nòstra. Son espelison es mai recenta e coïncidís amb l’arribada de las ràdios liuras en 1981. Pasmens, quitament quand es prepausat dintre de mèdias publics, sa posicion demòra fragila e tremolanta.
Que La Setmana e Vistedit o un autre mèdia occitan o una autra entrepresa de premsa tomban, òm se demanda çò que ne serián las consequéncias immediatas. Çò segur es que los militants aurián un espaci de mens per difusar d’informacions al mai grand nombre. Los locutors dispausarián d’un espleit de mens per legir la lenga. La reflexion pertocant las pistas de desvolopament auriá un espaci de mens e lo debat tanben. A tèrme mai long, se la premsa en occitan a de mai en mai de mal per tenir de faiçon durabla, es un argument de mens pels aparaires de la lenga. Los mèdias dispausan d’un atrait encara intacte dins los joves occitanofòns que se vòlon trobar un desbocat mercés a lors competéncias lingüisticas. Se los mèdias occitans capitan pas mai a salariar de mond e a contunhar dins una via professionalizanta, cossí explicar l’interès d’aprene l’occitan fòra lo lustre dels trobadors e dels autors contemporanèus?
Coma o aviam explicat al cors del nòstre compte rendut de la manifestacion a Montpelhièr, las organizacions occitanistas an pas mai afar amb lo meteis public. An afar amb de mond que reganhan de mai en mai a s’engatjar per la glòria. Ara dins las salas de classa de las universitats, los ensenhaires veson de mond esperant qualques garentidas d’emplec a la sortida. S’un sector d’activitat coma lo dels mèdias (encara atrasent e util a la socializacion de l’occitan) es en dificultat, serà de mai en mai complicat d’aver d’estudiants dins las salas de cors. Aquò val per l’ensemble de las formacions disponiblas en occitan, que siá dins l’encastre escolar o dins l’encastre dels corses per adultes.
Per la premsa escrita en occitan, es la dobla pena. Patís primièr la crisi generalizada del papièr e segond del desamor de l’escrit al profèit de l’audiovisual. Lo tot accentuat per la dificultat de trobar de lectors en mesura de legir los contenguts. Quitament per la premsa en linha, i a pas encara de modèl economic viable. L’ensemble dels mèdias escrits en occitan, qual que siá lor supòrt, patisson aqueles efèits desastroses segon lor supòrt e segon lo modèl economic causit. Certans mèdias son subvencionats, d’autres pas. D’autres dispausan d’una man d’òbra salariada, d’autres pas. Mas totes dins lor ensemble ne venon a constatar la manca de mejans financièrs e se questionar sus lor avenir. Es lo cas de quatre mèdias (dont lo vòstre setmanièr) dont fasèm un estat dels luòcs dins l’edicion del numèro 1038 sortit uèi. Totes s’interrògan sus lor capacitat de durar o encara sul compliment d’objectius inicials.
Los mèdias occitans se sabon far solidaris quand un de lors títols es en dificultat, lors usatgièrs pòdon far çò meteis.
Clamenç Pech
capredactor de La Setmana
Que La Setmana e Vistedit o un autre mèdia occitan o una autra entrepresa de premsa tomban, òm se demanda çò que ne serián las consequéncias immediatas. Çò segur es que los militants aurián un espaci de mens per difusar d’informacions al mai grand nombre. Los locutors dispausarián d’un espleit de mens per legir la lenga. La reflexion pertocant las pistas de desvolopament auriá un espaci de mens e lo debat tanben. A tèrme mai long, se la premsa en occitan a de mai en mai de mal per tenir de faiçon durabla, es un argument de mens pels aparaires de la lenga. Los mèdias dispausan d’un atrait encara intacte dins los joves occitanofòns que se vòlon trobar un desbocat mercés a lors competéncias lingüisticas. Se los mèdias occitans capitan pas mai a salariar de mond e a contunhar dins una via professionalizanta, cossí explicar l’interès d’aprene l’occitan fòra lo lustre dels trobadors e dels autors contemporanèus?
Coma o aviam explicat al cors del nòstre compte rendut de la manifestacion a Montpelhièr, las organizacions occitanistas an pas mai afar amb lo meteis public. An afar amb de mond que reganhan de mai en mai a s’engatjar per la glòria. Ara dins las salas de classa de las universitats, los ensenhaires veson de mond esperant qualques garentidas d’emplec a la sortida. S’un sector d’activitat coma lo dels mèdias (encara atrasent e util a la socializacion de l’occitan) es en dificultat, serà de mai en mai complicat d’aver d’estudiants dins las salas de cors. Aquò val per l’ensemble de las formacions disponiblas en occitan, que siá dins l’encastre escolar o dins l’encastre dels corses per adultes.
Per la premsa escrita en occitan, es la dobla pena. Patís primièr la crisi generalizada del papièr e segond del desamor de l’escrit al profèit de l’audiovisual. Lo tot accentuat per la dificultat de trobar de lectors en mesura de legir los contenguts. Quitament per la premsa en linha, i a pas encara de modèl economic viable. L’ensemble dels mèdias escrits en occitan, qual que siá lor supòrt, patisson aqueles efèits desastroses segon lor supòrt e segon lo modèl economic causit. Certans mèdias son subvencionats, d’autres pas. D’autres dispausan d’una man d’òbra salariada, d’autres pas. Mas totes dins lor ensemble ne venon a constatar la manca de mejans financièrs e se questionar sus lor avenir. Es lo cas de quatre mèdias (dont lo vòstre setmanièr) dont fasèm un estat dels luòcs dins l’edicion del numèro 1038 sortit uèi. Totes s’interrògan sus lor capacitat de durar o encara sul compliment d’objectius inicials.
Los mèdias occitans se sabon far solidaris quand un de lors títols es en dificultat, lors usatgièrs pòdon far çò meteis.
Clamenç Pech
capredactor de La Setmana
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La premsa escrita es dins una crisi generala e s'es ja pro comentat lo perqué. Ara, demest los legeires occitans i a un fum d'espepissaires que per una virgula de guingoi te fan una crisi de nèrvis e quitan de crompar o de s'abonar. E s'ajustam los qu'an la fiertat mal plaçada e que perqu'un jornalista a ausat lor demandar "L'as crompat lo capèl?" son a mòrt amb lo jornal... Son anat veire la premsa en francés, en espanhòl, en anglés o en alemand? Es que tot i es perfèit?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari