Ièr moriguèt lo cantaire David Bowie a solament 69 ans. Fasiá 18 meses que luchava contra lo càncer. Es son filh foguèt qu’anoncièt sa mort. Fasiá solament quatre jorns qu’aviá fach son darrièr disc Blackstar. Dempuèi son concèrt dins lo festenal de l’illa de Wight, aviá pas fach cap de tornada de mai.

Son collaborador musical John Giddings ja aviá anonciat en 2015 que Bowie cantariá pas pus. Ara se sap perqué. “Se pòt pas demandar totjorn al mond d’aquela sòrta de tornar pojar sus l’empont,” çò diguèt alavetz Giddings, “e Bowie es un dels melhors artistas de tot lo sègle XX. A decidit de se retirar, o cal acceptar”. Doncas es pas estat possible, Bowie.
 
Per ma generacion, es a dire, pel mond qu’avèm aperaquí quaranta ans, la figura de David Bowie es intrinsèca del nòstre temps. El es estat totjorn amb nosautres. Pas solament quand èrem petits, mas quitament abans. Aquel cantaire anglés aviá ja de cançons reconegudas internacionalament quand nasquèrem e es estat totjorn amb nosautres. A cada fèsta, cada moment musical intim qu’avèm agut, amb d’amics, d’amigas o totes sols, el es estat totjorn amb nosautres. Per tant, aprene que cantarà pas mai es coma reconéisser qu’una epòca comença sa fin. Benlèu l’epòca del pòp del sègle XX. Sens Bowie la musica del sègle passat —del nòstre sègle— e qu’es la musica tanben de Dire Straits, d’Eric Clapton o de Pink Floyd, es mai près de sa fin. El èra una de sas darrièras icònas.
 
 
Un gigant de la musica d’uèi
 
David Bowie nasquèt en 1947 en Anglatèrra e solament 20 ans puèi, un de sos singles èra ja una de las cançons mai escotadas de tota la planeta. Foguèt la cançon Space Oddity, plan coneguda pel public europèu en 1969, a la meteissa epòca que l’òme arribèt sus la Luna. Gaireben cinquanta ans puèi es considerat coma una de las icònas mai grandas de la musica pòp actuala pr’amor de sos hits, de sa votz e de la carga intellectuala de son òbra.
 
Ja comencèt en trencant amb la musica que i aviá a l’epòca amb son abilhatge e sas performanças. Pendent los ans 70 luchèt contra l’establishment musical del sieu país e tanben dels Estats Units. Mas ailà lo ròtle que teniá foguèt pas aitant comprés. Per tant, la fama mondiala arribèt pas abans lo single Ashes to Ashes, de l’LP Scary Monsters (and Super Creeps). Pendent los ans 1980 ja collaborava amb Queen dins lo single Under Pressure e pauc de temps puèi lançava los singles que lo farián mondialament conegut: Let’s Dance, China Girl e Modern Love.
 
Qualques ans pus puèi, la critica musicala definiguèt son òbra coma una de las mai grandas dels darrièrs cinquanta ans. La mitica revista musicala Rolling Stone diguèt d’el que lo caliá plaçar al numèro 39 dels cent artistas mai importants de totes los tempses e la sas vendas encara lo plaçan mai naut, pr’amor qu’a vendut fins a 136 milions de disques pendent tota sa vida musicala. 
 
Òm a pas pogut encara classar sa musica. Es estada de pòp, d’hard rock, de music hall o de rock psiquedelic demest divèrsas definicions. Poiriam parlar pendent d’oras de sa musica, amb de cançons ja miticas coma The Laughing Gnome, Over the Wall We Go, Heroes o The Man Who Sold the World mas cresèm qu’es melhor de parlar de sos actes musicals, qu’an marcat un abans e un après dins la musica d’uèi. Son aspècte androgin, las paraulas de sas cançons amb doble sens e sas provocacions musicalas e socialas dobriguèron un nòu espaci dins la cultura occidentala contemporanèa qu’a fach que fòrça de la musica actuala es son eiretièra.
 
Mas Bowie es estat quicòm mai qu’un cantaire. Es estat tanben un grand actor. Sas representacions davant lo public l’an convertit pendent fòrça annadas en una vertadièra icòna de tota una epòca. Que foguèsse coma Ziggy Stardust o The Thin White Duke, son art daissava pas degun indiferent. Èra tan polemic coma totas las variantas culturalas del sègle XX: liberacion sexuala, nazisme, faissisme, totalitarisme, etc.
 
Bowie a influit sus d’innombrables artistas: The Pixies, The Cure, Nirvana, The Sex Pistols, John Lennon o Marylin Manson e encara uèi de grops com Spacehog, Lady Gaga o All the Pretty Horses. Mas benlèu las paraulas de son disc Reality serián las que melhor definirián sa recèrca coma uman e artista:
   
Grandmercé, Bowie, per la tiá recèrca.
 
 
 
 
Christian Andreu

---