Pendent la fin de l’Edat Mejana, Euròpa patiguèt divèrsas agitacions en consequéncia de la formacion de nòus estats e de la dissolucion d’autres. Lo papa Juli IId se vegèt obligat tanben de defendre las frontièras de l’estat del Vatican. Aital, a travèrs del cardinal Matieu Schinner, sollicitèt los nòbles dels cantons soïsses de Lucèrna e de Zuric per que li envièsson de soldats elvetics qu’arribèron a Roma lo 21 de genièr de 1506.
L’endeman, 150 mercenaris soïsses formèron una companhiá sota lo comandament del Capitani Kaspar von Silenen, en se creant oficialament aital la Gàrdia Soïssa, un còrs militar encargat de la seguretat del papa e de la Santa Sès.
Lo coratge d’aqueles soldats èra ja prèviament conegut pel papa, non solament pendent las guèrras de Borgonha mas tanben per l’istorian Tacit, que fòrça sègles abans aviá dich: “Los elvècis son un pòble de guerrièrs, famoses pel coratge de lors soldats”. Aquel coratge se manifestèt d’annadas puèi quand lo 6 de mai de 1527, amb sonque 189 òmes, lor calguèt afrontar un milièr de soldats de las tropas alemandas e espanhòlas de l’emperaire Carles Quint. Pendent l’afrontament, davant la Basilica Sant Pèire, los mercenaris elvetics contunhèron de combatre mentre que reculavan. Fin finala, quand arribèron sus autar màger e que subrevivián sonque 42 d’eles, que formèron un cercle a l’entorn del papa Clement VII en lo protegissent e en salvant sa vida gràcias a un passatge secret —lo Passetto di Borgo— que menava al Castèl Sant Àngel. A pena un mes puèi, Clement VII acceptèt las condicions de reddicion: l’abandon de las fortalesas d’Òstia, Civitavecchia e Civita Castellana, la cession de las vilas de Modena, Parma e Plasença e lo pagament de quatre cents mila ducats, en mai del pagament del recapte per liberar los presonièrs. Per estonament de la Gàrdia Soïssa, ela foguèt remplaçada per quatre companhiás d’alemands e d’espanhòls. Lo papa negocièt per que los soïsses subrevivents del chaple foguèsson incluses dins la nòva gàrdia. Pasmens, o acceptèron sonque dotze d’entre eles. La rèsta volguèron pas aver res a veire amb aqueles mercenaris nòus e asirats.
D’annadas puèi, en 1548, lo papa Pau III formèt tornarmai la Gàrdia Soïssa Pontificala amb 225 òmes. Arribèt alavetz un periòde d’estabilitat, fins qu’en 1798 Napoleon Bonaparte obliguèt lo pontife Piu VI de s’exiliar e de dissòlver la Gàrdia Soïssa. Mas, tres ans puèi, lo papa Piu VII la tornèt formar, e mai s’o faguèt sonque amb 64 soldats. Qualques ans puèi, lo papa Leon XII, en 1824, aumentèt lo nombre de soldats fins a 200 e la Gàrdia Soïssa contunhèt de complir sa mission originària de la defensa del papa. A l’ora d’ara, la tòca de la Gàrdia Soïssa es solament de garentir la seguretat de la persona fisica del papa. La seguretat dels edificis del Vatican e de la vila pontificala de Castel Gandolfo pertòca lo sobeiran de l’estat del Vatican, es dire, lo Papa.
A l’ora d’ara, amb sonque 100 soldats, la Gàrdia Soïssa es l’armada professionala mai petita del Mond. Se compausa d’un comandant, amb lo reng de coronèl que pòrta la maximala autoritat del còrs militar, d’un vicecomandant, d’un luòctenent-coronèl, d’un oficièr amb lo gra de comandant, de dos oficièrs del reng de capitani, de 23 comandaments intermediaris de sosoficièrs, de 70 alabardièrs, de 2 tamborinaires e d’un curat. A l’ora d’ara son entraïnats a l’emplec de las armas, delà lo domeni de l’espasa e l’alabarda, e recebon de formacions en tactica defensiva de gardacòrs.
Totun, per far partida dels recrutats, cal complir las condicions seguentas: èsser un òme celibatari entre 19 e 30 ans, amb un talha minimala d’1,74 mètre, amb un diplòma professional o de segondària e amb un certificat de bona conducha. En mai d’aquò, devon professar la fe catolica, possedir lo ciutadanatge soís e aver realizat prèviament una instruccion dins las Fòrças Armadas Soïssas. En cas que se decidisca d’engatjar un matrimòni, eles auràn de besonh de l’aprobacion del capelan e deuràn prorogar lor permanéncia pendent dos ans.
Lor unifòrme actual s’inspira de las frescas de Rafèl e las colors correspondon a la familha Della Rovere, que ne fasiá partida lo Papa Juli IId. Lo casco amb pluma roja o blanca —segon lo gra o lo reng—, los gants blancs e la cuirassa daissan entreveire que sèrvan encara cèrtas reminiscéncias medievalas. Lo morrion —negre o de metal— es del meteis estil que lo que portavan los soldats espanhòls pendent lo sègle XVI. La color roja foguèt introducha pel papa Leon X en referéncia a l’escut dels Medici. Utilizan de cauças per las cambas, estacadas a la nautor del genolh per un ligam daurat e recobèrtas per de guètas que vàrian segon l’escasença e lo clima. Son armats amb una alabarda e una raspièra, mas quand son de servici, se provesisson tanben d’armas modèrnas. De fach, realizan un prestigiós entraïnament professional, tactic e militar amb d’armas e d’explosius de darrièra generacion.
La darrièra reorganizacion de la Gàrdia Soïssa la faguèt Joan Pau IId lo 5 d’abril de 1979 e cada 6 de mai, en memòria del coratge que demostrèron los soldats aquel jorn de 1527, los nòus alabardièrs juran lors engatjaments davant lo papa e los promoguts prenon possession. Divendres passat se complissiá 510 ans de la creacion de la Gàrdia Soïssa. Es pr’amor d’aquò qu’aqueste article se consagra a remembrar l’efemerida de l’armada mai petita e anciana del Mond.
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa de promocion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
src="http://ad.impresionesweb.com/iw.js">
L’endeman, 150 mercenaris soïsses formèron una companhiá sota lo comandament del Capitani Kaspar von Silenen, en se creant oficialament aital la Gàrdia Soïssa, un còrs militar encargat de la seguretat del papa e de la Santa Sès.
Lo coratge d’aqueles soldats èra ja prèviament conegut pel papa, non solament pendent las guèrras de Borgonha mas tanben per l’istorian Tacit, que fòrça sègles abans aviá dich: “Los elvècis son un pòble de guerrièrs, famoses pel coratge de lors soldats”. Aquel coratge se manifestèt d’annadas puèi quand lo 6 de mai de 1527, amb sonque 189 òmes, lor calguèt afrontar un milièr de soldats de las tropas alemandas e espanhòlas de l’emperaire Carles Quint. Pendent l’afrontament, davant la Basilica Sant Pèire, los mercenaris elvetics contunhèron de combatre mentre que reculavan. Fin finala, quand arribèron sus autar màger e que subrevivián sonque 42 d’eles, que formèron un cercle a l’entorn del papa Clement VII en lo protegissent e en salvant sa vida gràcias a un passatge secret —lo Passetto di Borgo— que menava al Castèl Sant Àngel. A pena un mes puèi, Clement VII acceptèt las condicions de reddicion: l’abandon de las fortalesas d’Òstia, Civitavecchia e Civita Castellana, la cession de las vilas de Modena, Parma e Plasença e lo pagament de quatre cents mila ducats, en mai del pagament del recapte per liberar los presonièrs. Per estonament de la Gàrdia Soïssa, ela foguèt remplaçada per quatre companhiás d’alemands e d’espanhòls. Lo papa negocièt per que los soïsses subrevivents del chaple foguèsson incluses dins la nòva gàrdia. Pasmens, o acceptèron sonque dotze d’entre eles. La rèsta volguèron pas aver res a veire amb aqueles mercenaris nòus e asirats.
D’annadas puèi, en 1548, lo papa Pau III formèt tornarmai la Gàrdia Soïssa Pontificala amb 225 òmes. Arribèt alavetz un periòde d’estabilitat, fins qu’en 1798 Napoleon Bonaparte obliguèt lo pontife Piu VI de s’exiliar e de dissòlver la Gàrdia Soïssa. Mas, tres ans puèi, lo papa Piu VII la tornèt formar, e mai s’o faguèt sonque amb 64 soldats. Qualques ans puèi, lo papa Leon XII, en 1824, aumentèt lo nombre de soldats fins a 200 e la Gàrdia Soïssa contunhèt de complir sa mission originària de la defensa del papa. A l’ora d’ara, la tòca de la Gàrdia Soïssa es solament de garentir la seguretat de la persona fisica del papa. La seguretat dels edificis del Vatican e de la vila pontificala de Castel Gandolfo pertòca lo sobeiran de l’estat del Vatican, es dire, lo Papa.
A l’ora d’ara, amb sonque 100 soldats, la Gàrdia Soïssa es l’armada professionala mai petita del Mond. Se compausa d’un comandant, amb lo reng de coronèl que pòrta la maximala autoritat del còrs militar, d’un vicecomandant, d’un luòctenent-coronèl, d’un oficièr amb lo gra de comandant, de dos oficièrs del reng de capitani, de 23 comandaments intermediaris de sosoficièrs, de 70 alabardièrs, de 2 tamborinaires e d’un curat. A l’ora d’ara son entraïnats a l’emplec de las armas, delà lo domeni de l’espasa e l’alabarda, e recebon de formacions en tactica defensiva de gardacòrs.
Totun, per far partida dels recrutats, cal complir las condicions seguentas: èsser un òme celibatari entre 19 e 30 ans, amb un talha minimala d’1,74 mètre, amb un diplòma professional o de segondària e amb un certificat de bona conducha. En mai d’aquò, devon professar la fe catolica, possedir lo ciutadanatge soís e aver realizat prèviament una instruccion dins las Fòrças Armadas Soïssas. En cas que se decidisca d’engatjar un matrimòni, eles auràn de besonh de l’aprobacion del capelan e deuràn prorogar lor permanéncia pendent dos ans.
Lor unifòrme actual s’inspira de las frescas de Rafèl e las colors correspondon a la familha Della Rovere, que ne fasiá partida lo Papa Juli IId. Lo casco amb pluma roja o blanca —segon lo gra o lo reng—, los gants blancs e la cuirassa daissan entreveire que sèrvan encara cèrtas reminiscéncias medievalas. Lo morrion —negre o de metal— es del meteis estil que lo que portavan los soldats espanhòls pendent lo sègle XVI. La color roja foguèt introducha pel papa Leon X en referéncia a l’escut dels Medici. Utilizan de cauças per las cambas, estacadas a la nautor del genolh per un ligam daurat e recobèrtas per de guètas que vàrian segon l’escasença e lo clima. Son armats amb una alabarda e una raspièra, mas quand son de servici, se provesisson tanben d’armas modèrnas. De fach, realizan un prestigiós entraïnament professional, tactic e militar amb d’armas e d’explosius de darrièra generacion.
La darrièra reorganizacion de la Gàrdia Soïssa la faguèt Joan Pau IId lo 5 d’abril de 1979 e cada 6 de mai, en memòria del coratge que demostrèron los soldats aquel jorn de 1527, los nòus alabardièrs juran lors engatjaments davant lo papa e los promoguts prenon possession. Divendres passat se complissiá 510 ans de la creacion de la Gàrdia Soïssa. Es pr’amor d’aquò qu’aqueste article se consagra a remembrar l’efemerida de l’armada mai petita e anciana del Mond.
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa de promocion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
src="http://ad.impresionesweb.com/iw.js">
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Mónegue a una companhiá de 132 carabinièrs, un bricon mai doncas que lo Vatican.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari