Es una vertadiera catastròfa environamentala, e aquò dura dempuei cinquanta ans ara. Una usina d’alumini de Gardana, dins lei Bocas de Ròse, remanda au còr dau Pargue Nacionau dei Calancas de liquids toxics de tota mena: urani arsenic, plomb, sòuda, niquèl… Causa pron susprenenta: tot aquò es legau. Fa un mes, lo prefècte de la region de Provença autorizèt l’entrepresa Alteo de contunhar son esplecha e de remandar sei degalhs dins la mar pendent sieis ans encara. Aquò se faguèt maugrat l’oposicion de la ministra de l’ecologia Ségolène Royal, desavoada per lo primier ministre en persona.

Segon leis associacions localas d’aparament de l’environament, son a pauc près trenta milions de tonas de produchs toxics que foguèron vojats dins lei Calancas de Cassís. Èran quauquei centenaus de personas a s’acampar lo 30 de genier davant la prefectura de Marselha per exigir l’arrèst immediat d’aquela pollucion industriala de granda amplor. Uei lei regèts de l’usina an perdut sa color rojassa mai pas sa toxicitat. A cu s’apren?
 
William Grandordy, pòrtavotz dei Collectius Litorau, pestèt còntra leis elegits locaus que, segon eu, an pas fach son trabalh: “An oblidat sa mission: servir la santat dei ciutadans. Uei questionam seriosament la qualitat dau peis que nos pòrtan lei pescadors, qu’es potencialament contaminat. Es una poison que rintra dins la cadena alimentària e que menaça clarament nòstre biais de viure provençau.”
 
Per Pascau Recotillet, de la seccion provençala dau Partit Occitan, l’estat es en granda partida responsable: “Es un escàndol pur, e mai un escàndol politic, qu’es pas possible de balhar un drech de polluir per sieis ans de mai. L’entrepresa Alteo respècta ni lei nòrmas ni la lei e son leis elegits e l’estat que son garents de la lei”.
 
Fins ara lei defensors d’Alteo, pauc nombrós dins la societat provençala, soslinhan lo fach que l’usina de Gardana fa viure 400 trabalhadors. Un cantatge a l’emplec condemnat per lei manifestants marselhés. Aquel afaire de pollucion, qu’es de mai en mai presenta dins lei debats ecologistas locaus, pausa de questions mai generalas.
 
Robèrt Gago, dau PÒC, se demanda: “quala Provença anam laissar a nòstreis enfants? Una Provença de carta postala o una Provença viva? Contunharem de manjar de peis en Provença mai lo peis vendrà d’alhors, es tanben la fin d’una filiera professionala locala.”
 
Roja o transparenta, la fanga d’Alteo farà encara parlar dins lei mes que venon.
 
 
 
 
Matieu Casanòva

---