Actualitats
La lei fondacionala: coma se farà la succession entre l’estat espanhòl e l’estat catalan
La reglamentacion mai decisiva per l’accès a l’independéncia deu estipular la succession de las institucions, dels ordenaments e dels contractes entre l’estat espanhòl e l’estat catalan
Quand lo president de la Generalitat de Catalonha, Carles Puigdemont, ditz qu’aquesta legislatura de dètz e uèch meses [lo relambi maximal per realizar l’independéncia, NDLR] deu èsser pòstautonomica e preïndependéncia, vòl dire que la causa mai importanta que cal far es d’elaborar la lei de transicion juridica. Dich d’una autra manièra: i pòt pas aver d’accès ordenat a l’independéncia sens aquela lei, que ja l’avián anonciada los rapòrts del Conselh Assessor per la Transicion Nacionala (CATN) e qu’Amassa per l’Òc (Junts pel Sí) l’incluguèt dins son fuèlh de rota del programa electoral. De fach, lo nòu conselhièr de la justícia, Carles Mundó, a dich recentament qu’aquò es la lei mai importanta que son govèrn deu preparar. Amb lo nom de “transicion juridica”, la lei sembla pauc de causa. En coneissent ben son importància fondamentala, Carles Viver i Pi-Sunyer prepausava de la nomenar “Lei fondacionala e de succession dels estats”.
E es vertat que se tracta de la lei que deu permetre la creacion d’una nòva legalitat derivada del mandat democratic e qu’evitarà que se produga un voide legal dins l’accès a l’independéncia. Se la declaracion d’inici del procès, que lo Parlament de Catalonha l’aprovèt lo 9 de novembre, parlava de las leis del procès constituent, de la seguretat sociala e del tresaur public, desenant la lei de transicion juridica es la que determinarà lo succès o la revirada de la legislatura actuala. Permetrà de garentir la completesa de l’ordenament juridic e de fondamentar lo drech en vigor en Catalonha dins l’encastre institucional nòu, derivat de la creacion de l’estat independent. Resseguiscam çò qu’aquela lei deu inclure e quand es previst que s’apròve.
Contengut
La lei de transicion o “fondacionala” deu regular de manièra provisòria los elements estructurals del novèl estat e las clausas generalas per garentir, tre lo primièr moment, la completesa de l’ordenament juridic del novèl estat e la continuitat amb la succession ordenada de las administracions. Regularà los elements basics coma lo territòri, la nacionalitat, lo ciutadanatge, lo regim de las lengas e las institucions de govèrn e, e mai, declararà la continuitat, levat excepcions, de l’aplicacion del drech autonomic catalan, del drech espanhòl, del drech de l’UE e del drech internacional.
La lei tanben preveirà la continuitat —mejançant subrogacion— dels contractes de l’estat e de la Generalitat e la possibilitat que los foncionaris e lo personal professional que prèsten lors servicis a l’administracion de l’estat en Catalonha se pòscan integrar a l’administracion del novèl estat.
Calendièr
La lei de transicion se deu escriure durant lo periòde que dure la legislatura actuala. Deu èsser preparada, negociada e culminada just abans de far la proclamacion o declaracion d’independéncia que desbocarà vèrs la convocacion d’eleccions constituentas. La lei se deu aprovar just abans la dissolucion del Parlament. Es la lei que marca lo cambiament de leiautat juridica e que deu donar de vigor legala a la culminacion del procès amb las eleccions constituentas e lo referendum constitucional posterior. Per tant, lo calendièr d’aprobacion de la lei de transicion es liat intimament al calendièr de la legislatura. Probable, cal que siá la darrièra lei aprovada abans la dissolucion de la cambra.
Pere Cardús Cardellach
Article publicat en catalan sus Vilaweb
E es vertat que se tracta de la lei que deu permetre la creacion d’una nòva legalitat derivada del mandat democratic e qu’evitarà que se produga un voide legal dins l’accès a l’independéncia. Se la declaracion d’inici del procès, que lo Parlament de Catalonha l’aprovèt lo 9 de novembre, parlava de las leis del procès constituent, de la seguretat sociala e del tresaur public, desenant la lei de transicion juridica es la que determinarà lo succès o la revirada de la legislatura actuala. Permetrà de garentir la completesa de l’ordenament juridic e de fondamentar lo drech en vigor en Catalonha dins l’encastre institucional nòu, derivat de la creacion de l’estat independent. Resseguiscam çò qu’aquela lei deu inclure e quand es previst que s’apròve.
Contengut
La lei de transicion o “fondacionala” deu regular de manièra provisòria los elements estructurals del novèl estat e las clausas generalas per garentir, tre lo primièr moment, la completesa de l’ordenament juridic del novèl estat e la continuitat amb la succession ordenada de las administracions. Regularà los elements basics coma lo territòri, la nacionalitat, lo ciutadanatge, lo regim de las lengas e las institucions de govèrn e, e mai, declararà la continuitat, levat excepcions, de l’aplicacion del drech autonomic catalan, del drech espanhòl, del drech de l’UE e del drech internacional.
La lei tanben preveirà la continuitat —mejançant subrogacion— dels contractes de l’estat e de la Generalitat e la possibilitat que los foncionaris e lo personal professional que prèsten lors servicis a l’administracion de l’estat en Catalonha se pòscan integrar a l’administracion del novèl estat.
Succession dels ordenaments — La lei probable serà pas fòrça densa ni estenduda. Lo CATN, que la nomenava “lei constitucionala provisòria”, arribèt de suggerir una possibla redaccion en relacion amb la question de la succession dels ordenaments:
“Las nòrmas juridicas estatalas e autonomicas, en vigor en Catalonha lo jorn anterior a la proclamacion de l’independéncia, restaràn en vigor e aplicablas fins a lor modificacion o derogacion per de nòrmas aprovadas pels organs del novèl estat dins tot çò que s’opause a las disposicions de la presenta lei constitucionala provisòria. Las referéncias que se i fa a las autoritats o als organs de l’estat espanhòl, las cal entendre coma fachas a las autoritats o organs catalans omològs.”
Lo Conselh presidit per Viver i Pi-Sunyer o argumentava ansin:
“Se tractariá, en definitiva, d’una regulacion minimala en matèria de succession dels ordenaments mas que garentiriá amb clartat e seguretat juridica, dins l’encastre de la lei constitucionala provisòria, la vigor de las nòrmas de divèrsas originas e los mecanismes de lor modificacion e derogacion. Lo contengut d’aquela disposicion exclutz pas que la meteissa lei constitucionala provisòria pòsca incorporar tanben de mençons exprèssas a certanas vigéncias, derogacions o adaptacions normativas dins de matèrias especialament sensiblas.”
Succession de las administracions — Aquela seccion de la lei se deu a la volontat de complir lo principi de continuitat dels servicis publics. Los ciutadans del novèl estat devon aver de garentida la continuitat dels servicis prestats per l’estat espanhòl e per l’administracion publica generala, al moment de l’independéncia. La lei deu dire que las institucions del novèl estat catalan assumiràn dirèctament las foncions que las leis en vigor atribuisson a certanas institucions de l’estat espanhòl, o senon aquelas s’atrobaràn suprimidas sens mai. Ansin, l’administracion periferica de l’estat o las sosdelegacions del govèrn en Catalonha desapareisseràn perque cessaràn d’aver de sens.
Per certans organs qu’an pas de sèti en Catalonha, caldrà adoptar qualque disposicion normativa especifica. En aquel sens, en Catalonha i a pas lo Tribunal Constitucional, ni lo Tribunal Suprèm, ni lo Conselh General del Poder Judiciari, ni lo Conselh d’Estat, ni lo Conselh Economic e Social, ni la Banca d’Espanha, ni las Comissions Nacionalas del Mercat de las Valors o dels Mercats e de la Competéncia, amb lors foncions reguladoiras, entre tantas institucions; mas si qu’existisson en Catalonha lo Tribunal Superior de Justícia, lo Conselh de las Garentidas Estatutàrias, lo Sindic dels Grèuges, la Sindicatura dels Comptes, lo Conselh de l’Audiovisual de Catalonha, la Comission Juridica Assessora, l’Agéncia Tributària de Catalonha, l’Autoritat Catalana de Proteccion de las Donadas o l’Autoritat Catalana de la Competéncia, entretant. En totes aqueles cases, las institucions del novèl estat independent deuràn regular quins organismes existents en Catalonha poiràn remplaçar lors corresponents de l’estat espanhòl dins lors foncions reguladoiras, fiscalizadoiras e sancionadoiras, es a dire, dins l’aplicacion del drech d’origina estatala en vigor en Catalonha.
Los foncionaris de l’estat — Lo transferiment d’una administracion simplament autonòma a l’administracion pròpria d’un estat sobeiran obliga de regular amb la lei de transicion qualques questions transcendentas en relacion amb los trabalhadors publics. Per exemple, caldrà atendre los besonhs de comptar amb de personal novèl per exercir las foncions estatalas novèlas e resòlver, aital, la situacion de las personas que prèstan de servicis a l’estat en territòri catalan.
Las nòvas responsabilitats estatalas de la Catalonha independenta exigiràn un refortiment dels requeriments de personal novèl. Una partida importanta d’aqueles requeriments, es logic que siá cobèrta amb lo personal (foncionaris, interims, professionals, eventuals) que ja prestava de servicis en Catalonha per l’administracion estatala —aperaquí 30 000 personas—, e que passarián a s’integrar a l’administracion catalana. Aquela question se deu trobar prevista e regulada per aquela lei de transicion juridica.
Succession dels contractes — La succession entre l’administracion de l’estat predecessor (l’espanhòl) e l’administracion de l’estat successor (lo catalan) ten una complicacion especiala dins lo cas dels contractes formalizats per la primièra per lo compliment de lors foncions: es l’aparicion en scèna d’un subjècte tèrç, d’una persona fisica o juridica, que li dison l’adjudicatari. L’adjudicatari, en vertut d’un negòci juridic bilateral celebrat amb l’administracion espanhòla, a contractat certanas obligacions, mas tanben es titular de certans dreches e, de manièra principala, del drech de recebre un prètz en escambi de las prestacions qu’ofrís a l’administracion, que siá de manièra dirècta, a travèrs del pagament de part d’aquesta, o que siá a travèrs de la percepcion de tarifas satisfachas pels particulars.
Segon los rapòrts del CATN, la legislacion internacionala en aquela matèria precisa que, se se dispausa pas autrament e se se prevei pas las mesuras adeqüatas, “la presa en carga de las foncions estatalas de part d’una autra administracion poiriá determinar la nullitat subrevenguda dels contractes celebrats o determinar lor extincion o resolucion, çò que generariá l’obligacion d’indemnizar los damatges e prejudicis sofèrts pels adjudicataris afectats e poiriá afectar de manièra fòrça negativa lo principi de continuitat dels servicis publics”. Ça que la, lo novèl estat catalan independent poirà evitar totes aqueles possibles efièches negatius de la succession de las relacions contractualas amb lo sistèma de subrogacion automatica dins los dreches e devers de l’administracion de l’estat. Aquò implicariá tanben de reconéisser “lo drech dels adjudicataris de participar a la negociacion de las condicions concretas d’aquela subrogacion e a l’adopcion de las clausas d’adaptacion corresponentas, e mai al drech d’èsser indemnizats pels prejudicis qu’aquò lor pòsca portar, tant que se pòscan acreditar en acòrdi amb los paches o engatjaments preses en carga.”Per certans organs qu’an pas de sèti en Catalonha, caldrà adoptar qualque disposicion normativa especifica. En aquel sens, en Catalonha i a pas lo Tribunal Constitucional, ni lo Tribunal Suprèm, ni lo Conselh General del Poder Judiciari, ni lo Conselh d’Estat, ni lo Conselh Economic e Social, ni la Banca d’Espanha, ni las Comissions Nacionalas del Mercat de las Valors o dels Mercats e de la Competéncia, amb lors foncions reguladoiras, entre tantas institucions; mas si qu’existisson en Catalonha lo Tribunal Superior de Justícia, lo Conselh de las Garentidas Estatutàrias, lo Sindic dels Grèuges, la Sindicatura dels Comptes, lo Conselh de l’Audiovisual de Catalonha, la Comission Juridica Assessora, l’Agéncia Tributària de Catalonha, l’Autoritat Catalana de Proteccion de las Donadas o l’Autoritat Catalana de la Competéncia, entretant. En totes aqueles cases, las institucions del novèl estat independent deuràn regular quins organismes existents en Catalonha poiràn remplaçar lors corresponents de l’estat espanhòl dins lors foncions reguladoiras, fiscalizadoiras e sancionadoiras, es a dire, dins l’aplicacion del drech d’origina estatala en vigor en Catalonha.
Los foncionaris de l’estat — Lo transferiment d’una administracion simplament autonòma a l’administracion pròpria d’un estat sobeiran obliga de regular amb la lei de transicion qualques questions transcendentas en relacion amb los trabalhadors publics. Per exemple, caldrà atendre los besonhs de comptar amb de personal novèl per exercir las foncions estatalas novèlas e resòlver, aital, la situacion de las personas que prèstan de servicis a l’estat en territòri catalan.
Las nòvas responsabilitats estatalas de la Catalonha independenta exigiràn un refortiment dels requeriments de personal novèl. Una partida importanta d’aqueles requeriments, es logic que siá cobèrta amb lo personal (foncionaris, interims, professionals, eventuals) que ja prestava de servicis en Catalonha per l’administracion estatala —aperaquí 30 000 personas—, e que passarián a s’integrar a l’administracion catalana. Aquela question se deu trobar prevista e regulada per aquela lei de transicion juridica.
Succession dels contractes — La succession entre l’administracion de l’estat predecessor (l’espanhòl) e l’administracion de l’estat successor (lo catalan) ten una complicacion especiala dins lo cas dels contractes formalizats per la primièra per lo compliment de lors foncions: es l’aparicion en scèna d’un subjècte tèrç, d’una persona fisica o juridica, que li dison l’adjudicatari. L’adjudicatari, en vertut d’un negòci juridic bilateral celebrat amb l’administracion espanhòla, a contractat certanas obligacions, mas tanben es titular de certans dreches e, de manièra principala, del drech de recebre un prètz en escambi de las prestacions qu’ofrís a l’administracion, que siá de manièra dirècta, a travèrs del pagament de part d’aquesta, o que siá a travèrs de la percepcion de tarifas satisfachas pels particulars.
Calendièr
La lei de transicion se deu escriure durant lo periòde que dure la legislatura actuala. Deu èsser preparada, negociada e culminada just abans de far la proclamacion o declaracion d’independéncia que desbocarà vèrs la convocacion d’eleccions constituentas. La lei se deu aprovar just abans la dissolucion del Parlament. Es la lei que marca lo cambiament de leiautat juridica e que deu donar de vigor legala a la culminacion del procès amb las eleccions constituentas e lo referendum constitucional posterior. Per tant, lo calendièr d’aprobacion de la lei de transicion es liat intimament al calendièr de la legislatura. Probable, cal que siá la darrièra lei aprovada abans la dissolucion de la cambra.
Pere Cardús Cardellach
Article publicat en catalan sus Vilaweb
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Llarg molt llarg, però aixo rutlla,i a espanya s'esbarallen, anem bé, m'imagino una Catalunya Lliure i és preciós. i encara mès una Occitània lliure, i totes les nacions del món lliures, perquè no?
Bé, m'entres: Visca Catalunya...Lliure!
L'Ernest, "El Tàrrega".
Páur de ne parlar, e de rompre atal l'encantament… Per un còp, me cali.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari