L’òme a agut un interès especial per son imatge pròpri tre lo moment que foguèt conscient d’el meteis. Dins los tempses mai luenchencs, es probable que l’òme observava pas solament son ombra mas tanben lo rebat de sa cara sus l’aiga calma dels estanhs, dels lacs o dels recipients. Dempuèi, observar son rebat es vengut un acte cargat de simbologia que fariá partida de la quita vida umana.
 
Los primièrs miralhs rudimentaris que n’avèm testimoniatge èran de tròces de pèiras polidas fabricats d’obsidiana, fa mai de 8000 ans. Pendent l’Edat de Bronze, puèi, se comencèt de polir los metals coma lo coire, lo bronze e d’autres aliatges que rebatián l’imatge. S’utilizèt tanben de metals precioses, mas i podián accedir solament los nòbles. Sovent, fasián partida dels presents destinats a unir d’alianças politicas.
 
En mai d’aquò, a partir de l’Antiquitat, los miralhs foguèron utilizats tanben coma una experiéncia mistica. Lo fach que l’imatge se rebatiá de manièra invèrsa suscitèt de multiplas interpretacions, dont las magicas, e foguèron utilizats per la divinacion e la brueissariá.
 
Dins la cultura ebrieva, lo miralh fasiá partida de la font de metal a l’intrada del Tabernacle per que los prèires poguèsson veire lors imperfeccions (Exòde 38:7-9; 30:18) e dins la Grècia anciana las bruèissas escrivián lors oracles amb de sang uman sus de miralhs. La tòca del miralh èra d’induire lo vesent dins un estat d’“ipnòsi" per que vegèsse las revelacions suls imatges rebatuts. Se disiá quitament que Pitagòras aviá un ‎miralh ‎ magic que foncionava amb la lutz de la luna per veire l’avenir. Los romans nomenèron los miralhs divinatòris specularii. Un dels dieus del Mexic ancian aviá un miralh magic que, segon çò que se disiá, vesiá tot çò que se passava dins lo Mond. En Asia, la reina shamana japonesa Himiko, que governèt Yamataikoku, al Japon ancian, utilizava un miralh magic per evocar los imatges dels magues de la montanha e las bèstias divinas pels rituals de culte al solelh (a l’ora d’ara se pòt vesitar dins lo Musèu Nacional de Kyoto).
 
Una de las supersticions mai conegudas es la que ditz que l’imatge rebatut s’identifica amb l’arma o l’esperit de la persona. Per aquela rason, se justifica que los vampirs —de còrses sens arma— se pòscan pas rebatre sus un miralh. I a tanben d’autras supersticiones qu’atribuisson al miralh la capacitat d’extraire l’arma de las personas mai feblas. Aquela cresença rèsta en vigor uèi lo jorn dins qualques culturas qu’evitan los miralhs dins las salas d’espèra dels malauts, e normalament los cobrisson quand un moribond es a mand d’exalar sa darrièra alenada, per paur a que la siá arma i demòre embarrada. En d’autras, existís la cresença que, se qualqu’ un agacha fixament un miralh jol lum de las candelas, li apareisserà lo diable. Mas tanben, subrevivon de supersiticions invèsras, que lo miralh s’emplega coma un antidòt contra lo mal. Per tant, qualques culturas ancestralas sèrvan encara l’abitud de decorar lors abilhatges amb de pichons tròces de miralhs per rebatre lo marrit uèlh e evitar que los penetre. Segon la mitologia grèga, Narcís —un b`¡el caçaire— quand se vegèt rebatit dins l’aiga, absrobit, poguèt pas quitar de contemplar sa beutat fins que se lancèt fin finala dins l’aiga. Los grècs cresián tanben que, se pendent lo sòm apareissiá l’imatge rebatut, aquò èra un presagi de mòrt.
 
De tot biais, e malgrat que los miralhs se fabriquèsson ja amb de veire recobèrt de metal a l’Orient Mejan fa mai de 2000 ans, foguèt sonque al sègle XIII que se desvolopèt la tecnica del veire e del cristal de ròca sus un fuèlh metallic, un procès extrèmament car, e donc foguèron considerats d’objèctes de luxe fins al sègle XIX, quand Justus Von Liebig desvolopèt la tecnica d’una fina capa d’argent depausada sus una placa de veire. A partir d’aquel moment, se fabriquèt en massa e lo prètz d’aquel “objècte magic” se convertiguèt en quicòm d’accessible per totas las classas socialas.
 
Uèi lo jorn, lo miralh se considèra qu’es un objècte que rebat la lutz dins un reng de longor d’onda que la lutz rebatuda i sèrva la màger part de la lutz originària. Mas las supersticiones liadas amb los miralhs subrevivon encara entre nosautres, coma la que trencar un miralh pòrta sèt ans de malastre, e per tant, segon la legenda, cal enterrar las pèças pendent la luna plena.
 
Donc, lo miralh, en mai de la siá foncion ornamentala, e fondamentalament pel fach que se concep tanben coma una alternativa especulara dels vius per intrar dins un mond invèrs, a suscitat una cordelada d’istòrias dins la literatura. De Blancanèu, ont lo miralh es capable de respondre a las questions de la mairastra, fins a la pica plena d’aiga de Galardriel, dins Lo Senhor dels anèls, que mòstra lo passat e lo futur, o lo miralh d’Oesed, dins ‎Harry Poter, que rebat los desirs mai prigonds de qui lo contempla, o lo miralh del saber dins Lo Pescaire e son arma, d’Oscar Wilde, que rebat totas las causas del cèl e de la tèrra. E, plan segur, es tanben fòrça present dins l’excellent jòc especular del roman Òc entre Bernadeth e la passionanta e misteriosa Occitània.
 
 
 
 
Griselda Lozano
 
 
 

---

Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc que fa la promocion de l’occitan pel public ispanofòn.