De còps arribam pas d’imaginar l’amplor del cambiament climatic que podèm remarcar desenant. La dobertura d’un canal maritim, lo passatge del Nòrd-Oèst, barrat fins ara, es una demostracion de mai d’un procès gigantàs que se pòt pas mesurar amb exactitud.
 
Lo passatge del Nòrd-Oèst —la rota maritima jonh Groenlàndia e Alaska— foguèt istoricament una rota maritima que provoquèt de centenats de mòrts pr’amor que l’òme i volguèt intrar mas fins ara aquò es pas estat possible. Aqueste estiu, lo transatlantic Crystal Serenity partirà d’Alaska per ensajar d’arribar a Nòva York en setembre. Un itinerari que jamai non s’es pogut traversar amb de naviris com aqueste fins a uèi.
 
 
La recèrca del passatge maritim
 
Dempuèi lo sègle XVI, Anglatèrra aviá ensajat de trobar aquela mitica rota maritima sens saber qu’existissiá pas, pr’amor que la mar artica èra totalament barrada pel glaç pendent tota l’annada. Los angleses volián aital trobar lo passatge del Nòrd-Oèst luènh de las colònias espanhòlas.
 
De dotzenats de vaissèls i foguèron mandats. Plan pauques ne tornèron. En 1610, los marins d’Henry Hudson se soslevèron contra el e l’abandonèron al mièg del glaç. En 1845, Sir John Franklin se perdèt amb los naviris Erebuse e Terror. Divèrsas expedicions foguèron lançadas per los cercar. Trobèron solament de glaç. Res mai.
 
En 1905, Ronald Admundsen, capitani del Gjoa, traversèt Point Barrow e intrèt dins los libres d’istòria. Lo passatge del Nòrd-Oèst èra estat enfin traversat. Mas seriá pas abans los ans 2000 que de petits batèls o poguèron tornar far.
 
Lo vaissèl Cristall Serenity pesa 68 000 tonas e transpòrta 1700 passatgièrs. E mai se lo passatge es dobèrt, encara i a fòrça glaç. Aquò fa d’aquel viatge un dels mai perilhoses jamai faches. Auràn un vaissèl amb de petròli e los gardacòstas dels Estats Units e de Canadà los susvelharàn a tot moment.
 
Las primièras criticas son ja estadas fachas. Greenpeace afortís que lo desgèl es causa de preocupacion e non pas de corsas maritimas. Mas la demanda de bilhetas contunha de créisser e mai se lo prètz es plan car, entre 16 000 a 100 000 dolars per  persona.
 
Podèm pas dire s’aquela informacion es bona o marrida, mas es un senhal de la santat de la planeta.
 
 
 
 
Christian Andreu