Que’m hèi gai de’vs presentar lo men libe per viéner, Letras au nin. Aqueth libe es un recuelh de letras adreçadas au nin qui va vàder (e qui es vadut adara). La publicacion arrespècta l’ordi cronologic d’escritura sus ua annada, dempuish l’anonciada. Que m’a pareishut indispensable de’u balhar explics, rasons, sentits, qu’at espèri arsec e un chic de fòrça, solide desencusas, e mei que mei poesia entà har rampèu a l’aviéner, tant la naishença de l’innocéncia dens lo monde escuranhós de uei pòt paréisher estranha.
 
Qu’es un libe intim, solide. Aquera intimitat qui parteja l’escrivan dab tots, e qui partejan tots shens at gausar díser.
 
Las letras, un cinquantenat, son escriutas sia en francés, sia en occitan de Gasconha, e mantun còp dens ua lenga mesclada deus dus. E puish qu’es la mia faiçon d’estar, de pensar e de parlar, que serà la faiçon d’estar au monde deu petit qui va vàder, abans que sia grandet çò qui n’es pas per doman la velha… E perqué pas díser la vertat com es, e non seré pas vienut aqueth brave temps?
 
Que trobaratz un prefaci, en francés entà qui tots e poishquin comprene, on èi ensajat de balhar lo men punt de vista sus l’aviéner de la lenga nosta.
 
Tres condes en gascon arrevirats en francés acaban lo libe.
 
 
Perqué ua autoedicion?
 
Lo monde occitan que cridan a la manca d’autors, s’acampan devath lo chapitèu de l’Estivada, s’amassejan dens la sala grana de l’ostau de region entà har víver la cadena deu libe, entà har espelir ua navèra escritura occitana. Mes los autors de uei non son pas los de ger; las idèas de uei non son pas las d’autes còps; aqueth quite hèit, aquera quita evidéncia, s’impausa com un estrabuc màger dens la quita faiçon de véder de l’escritura de doman. Tròp d’arreviradas, pas pro, tròp de francés dens los tèxtes, pas pro, chepics de lenga, chepics de dialècte, chepics de normalizacion, chepics d’idèas, chepics tostemps per çò de nau qui’ns sembla pas au vielh. Malaja, n’i pas nat Camelat qui s’arrossega per aquí, qu’es atau.
 
D’ara enlà, lo hilat organizat e subvencionat per un poder chepicós de benpensatge politic, la professionalizacion de las idèas, la burocratizacion de las creacions, la cadena deu libe —lo libe encadenat— que vaden un organ de censura. Arren mei. Non pas la censura qui brutla los libes, mes la, mei limashorda, qui’us empacha d’existir! Pas un deus editors occitans en lenga gascona n’a pas volut deu men libe. Lo hilat qui causeish los uns, e de fèit estrema tots los autes. Qu’es atau. Que pesi los mots e qu’afirmi qu’èi estat com cantaire, e adara com escrivan, censurat non per la lenga, non per los mets mes per çò qui disen.
 
 
De tu a jo
 
Alavetz, çò que har? Damorar dens lo mitan e damorar mut, encadenat? O daishar, e escríver!
 
Que daishi, e d’ua necessitat que hèi ua escadença, ua jòia, de publicar e vos perpausar lo men libe d’ua faiçon etica. Que vs’at calerà comandar, de tu a jo.
 
Lo prètz deu libe, 10 èuros, qu’es estat pensat per cobrir las despensas de publicacion, grafisme e impression de 250 obratges. Digun non ganharà pas arren, lhevat la literatura, qu’at espèri; la lenga, qu’at vòi; e l’escambi d’idèas entà bastir lo monde de doman, puish-a qu’aqueth libe e s’adreça au qui va viéner, lo qui es vadut, e qui l’arrevisclada de la nosta lenga es cap e tot ligada a las causidas filosoficas, eticas e fin finala politicas qui haram tots amassa per doman.
 
La pareishuda qu’es prevista per lo mes de mai mes que podetz d’ara enlà comandar lo libe entà ajuda’m a prevéder lo tiratge.
 
 
Entà comandar
 
Entà comandar Letras au nin, 170 paginas, que podetz:
   

Que soi plan solide vagant entà har ua presentacion deu libe, lectura e perqué pas cantar dens l’encastre d’ua serada, associacion, velhada, programacion, etc.
 
 
 
 
Didier Tousis
 
 
 

---

TOUSIS, Didier, 2016, Letras au nin / Lettres a l’enfant, Edicions deu Bòsc [Éditions du Bois]