capçalera campanha

Actualitats

Aürós jorn del poton

Los scientifics se demandan dempuèi mai de cent ans perqué las gents se fan de potons. Mas son pas arribats a una conclusion ferma se lo poton es un instint o una conducha apresa.
 
Far de potons es l’accion de tocar qualqu’un o quicòm amb los pòts. E Sigmund Freud èra convencut que se tractava d’una causa innada de l’èsser uman. Un instint que son origina es dins los nenons al moment de tetar. Ça que la, lo zoològ britanic Desmond Morris, après observar lo comportament dels chimpanzés, sosten que lo poton proven de l’abitud dels primièrs èsser umans de se noirir de boca a boca. En observant aquela espècia, a vist que qualques monins se fan abitualament de potons amb la lenga, e que quand la noiridura se fa rara, las maires esquichan lors pòts sus la boca dels petits per los calmar e tranquillizar.
 
Las primièras referéncias istoricas dels potons venon de las escrituras dels Vedas d’Índia e de la poesia sumeriana fa 3500 ans. En aquela epòca un poton se considerava coma un acte de partejar la respiracion entre dos òmes. Mil ans puèi, dins los poèmas epics indians del Mahabharata, se descriu qu’un poton amb los pòts es un acte per demostrar l’afeccion. Dins aquela meteissa epòca, tanben los egipcians mençonèron l’acte de far de potons dins lors poesias d’amor. Tanplan lo Kamasutra descriu de varietats diferentas de potons.
 
Dins l’Ancian Testament i a divèrsas referéncias als potons; per exemple Jacòb fa de potons a son paire Isaac, e Aaron ne fa a son fraire Moïses. Tanben dins l’Ancian Testament se mençona divèrses potons d’adieu.
 
Los romans faguèron abitualament de potons a lors pars, amoroses, amics, parents e quitament governants. Dins l’anciana Roma se categorizèt los potons en diferents grops: los de saludacion, los de l’amistat, los de l’amor, los de la passion, los del respècte o los potons de l’acòrdi. Distinguissián un poton a la man, sus la gauta (osculum), suls pòts (basium) o un prigond poton passionat (savolium). Dins una epòca d’analfabetisme generalizat, per conclure un acòrdi, los signataris d’un contracte dessenhavan una X puèi se potonejavan per que foguèsse legalament inalienable, e qualques unes afirman que la tradicion de se potonejar dins las nòças, davant lo jutge o lo curat, proven d’aquela epòca coma simbòl inalienable de validitat.
 
Dins lo Novèl Testament lo poton venguèt un signe de la santat entre los fraires de fe e una demostracion de solidaritat. L’apòstol Pau sollicitèt totes los cresents de se far los unes als autres “de potons sants”. L’apòstol Pèire, de son costat, cridèt a far “de potons d’amor”. D’un autre costat, Judàs faguèt un poton a Jèsus amb traïson.
 
Lo poton fasiá partida de las costums europèas après l’expansion del cristianisme. Ça que la, après la casuda de Roma, lo poton romantic tombèt dins l’oblit fins que ressorgiguèt en Occitània amb l’amor cortés del sègle XI. Las poesias dels trobadors e las cançons d’amor inspiravan als amoroses de se far de potons amb passion. A partir d’alavetz, lo poton, a bòrd de la poesia trobadoresca, s’estendèt per tota Euròpa, e amb lo temps, lo poton venguèt una practica abituala. Mas aquela practica arribèt pas a l’encòp dins totes los luòcs. Per exemple en Finlàndia, e mai se las gents avián lors costumas millenàrias de se banhar nusas dins las saunas, los finlandeses comencèron de se far de potons fa pas que 100 ans.
 
Encara uèi, se far de potons es una actitud qu’es pas pertot universalament acceptada. De fach existisson qualques culturas (lo 10% de l’umanitat) que fan pas de potons, dont qualques tribus d’Africa, d’Asia, d’Austràlia e del sud d’America.
 
De tot biais, segon las recèrcas menadas pels neurològs e sexològs, es possible que lo poton apertenga al procès ancestral de la seleccion del partenari. De fach, afècta lo sistèma immunologic, e de mai, la sabor dels potons servís coma un indicatiu. Sembla que, se la sabor del poton nos suggerís d’emocion e nos agrada, es possible que se tracte d’un partenari adeqüat per nosautres. Dins aquel sens, saique lo poton romantic es, en realitat, un canal d’informacion ancestral que nos acompanha dempuèi la nuèch dels tempses.
 
E, en mai d’aquò, a l’ora d’ara sabèm que los potons an una infinitat de beneficis sanitoses. Los que fan de potons regularament an de sistèmas immunologics mai fòrts, son mai aüroses e an mens d’estransi que los que ne fan pas.
 
Per aquela rason, e en ocasion del Jorn Internacional del Poton que se celebrèt lo 13 d’abril passat, vos recomandam de partejar de potons de tota mena: d’amistat, d’afeccion, d’amor e quitament romantics pels mai astrucs... pr’amor que fin finala, çò important de verai... es de far de potons!
 
 
 
 
Griselda Lozano
 
 
 

Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc que fa la promocion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

La banhadoira
3.

De potons en totes, aquelos que fan Jornalet mai 'quelos que lo legisson... En vos dire la bona jornada !

  • 1
  • 0
Lo Monge de Nants
2.

Lo poton permet l'escambi dels còrs, coma o sabon los trobadors e los poètas andaloses medievals (Cf. Abu Muhammad Ali ibn Ahmad ibn Said Ibn Hazm, dins son celèbre obratge Tawq al-hamamah — lo colar de la palomba). Fa plan longtemps que los Occitans, esclairats pels poètas andaloses, practicam la transplatacion d'organs a fin corala d'enamorament duradís !!! Quant planhi los paures pòbles que non sabon aquela embriaguesa… Supausi que ne sabon d'autras. I caldriá anar fintar de mai près.

  • 2
  • 0
lachaud
1.

Los scientifics estudian totjorn lo poton de faiçon materialiste. Lo contact devria aportar un contentament psicologic.
Mas lo poton es d'abòrd una enegia. Imaginatz una amassada de gens ente lo pòrta paraula vos dich a la fin : Plan merces d'aver participar a d'aquela amassada mesma si avetz ren dich o si avetz pas tot aimat. Sem aqui per partegear de las idéias. Vos fau daus potons a tots e vos dija merces.. (Es pas partit far daus potons a tot lo monde mas lo messatge es passat per la paraula).
Imaginatz una autra amassada ente lo pòrta paraula dich a la fin : aura, qu'avem plan parlat, disctutat , chau anar convencre lo monde. Anem!
Quala formula preferatz ?

  • 0
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article