capçalera campanha

Actualitats

La nòva Lei del maòri reconeis la responsabilitat del govèrn neozelandés dins la reculada de la lenga

Se crèa un organisme nòu encargat de “menar” la promocion de la lenga, qu’es minoritària e mai entre los maòris

Panèl d’una escòla immersiva en maòri
Panèl d’una escòla immersiva en maòri | Tom Law
Lo Parlament de Nòva Zelanda a aprovat una nòva Lei del maòri que se fixa per objectiu de normalizar aquel idiòma coma lenga oficiala e de ne revitalizar l’usança. La lei reconeis que “las politicas e practicas passadas” del govèrn neozelandés son estadas prejudiciablas per la “proteccion e promocion de la lenga maòri”. 

La nòva lei remplaça una d’aprovada en 1987. Una de las novetats principalas es la creacion d’un organisme independent, Te Matawai, encargat de “menar” la promocion de l’idiòma. L’organisme nòu trabalharà en collaborant amb lo govèrn neozelandés e amb los iwis —los clans maòris— per tal de definir e implementar las estrategias de revitalizacion de la lenga. De fach, los iwis tendràn un ròtle preponderant a Te Matawai: nomenaràn 7 de sos 13 membres.

Lo prètzfach de revitalizar lo maòri es enormàs. Fins al sègle XIX èra la lenga majoritària de Nòva Zelanda. Las primièras escòlas missionàrias l’empleguèron per estendre l’ensenhament de tipe occidental entre los maòris. Mas lo govèrn neozelandés comandèt de remplaçar aquela lenga per l’anglés abans la fin del sègle XIX.

Long del sègle XX, lo maòri patiguèt una reculada fòrta, e actualament (cens de 2013) nonmàs 125 000 maòris —d’un total de 600 000— parlan la lenga. L’idiòma solament es majoritari dins qualques parçans de l’Illa del Nòrd.
 
 
 
 

Aquesta nòva es adaptada de Nationalia amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

"Tàrrega" Igualada (PP.CC.)
4.

Ja,ja, gavatxos i hispans a pendre nota.
L'Ernest, "El Tàrrega".

  • 1
  • 0
Matiàs Villamanda
3.

Ahahahaha
Ahahah
Ahah
Ah.
...

  • 2
  • 0
Donat lo grammatician
1.

revitalizar l'usança ? Iei diriáu reviudar l'usatge o ben reviuscolar l'usatge, usança me pareis artificiau, encara qu'èi pas segur que lo siegue pas, mai usatge nos balha un derivat usatgier enterin qu'usança me fai pensar a luoc d'aisança e nos balha pas lo mendre derivat

  • 2
  • 10

Escriu un comentari sus aqueste article