Actualitats
Escambi musicau occitan deus joens
Peu prumèr còp, liceans de tres estats se tròban entà hèr un concèrt en occitan
53 joens qu’estúdian l’occitan aus licèus de l’Isla de Baish (Gasconha Tolosana), Sent Gaudenç (Comenge) e Vielha (Val d’Aran) angón rescontrar joens de las Valadas Occitanas d’Itàlia au licèu de Coni. Los liceans gascons que profieitèn d’aqueth escambi, deu 10 au 15 d’abriu, tanben entà véser las vilas de Coni, Saluças e Turin. La montanha qu’estoc tanben lo parat de randolejar peus sendèrs de Sant Pèire, en la Vath Varacha (Val Varacha), o a l’entorn deus Chichos de Vilar. Los responsables d’aqueth escambi estón Joan Pau Ferrèr e Nicolau Rei Bèthvéder deu costat francés, Miquèu Segalàs Mir deu costat espanhòu e Elena Giordanengo per Itàlia.
Alidé Sans e Saber Système
La musica serviscoc de ligam puèi que, dab l’ajuda d’Alidé Sans, Mathilde Mélard e Thibaut Dupoux de l’Isla de Baish, Marie Reuge e Amandine Savelli de Sent Gaudenç hascón ua represa d’ua cançon de Bob Marley en occitan. La cançon es ua represa de Three little birds que s’apèra Non te’n hèsques en occitan. Aquera cançon poirà estar presentada dins l’encastre deu hestenau licean que la region de Tolosa organiza.
Lo concèrt se debanèc lo 13 d’abriu e durèc duas oras dins lo Licèu Edmondo de Amicis de Coni. Prumèr, estoc l’aranesa Alidé Sans que joguèc 6 o 7 cançons davant un public estrambordat. Puèi, estoc lo torn deus liceans gascons dab la represa en gascon de Bob Marley. S’acabèc dab un grop de joens occitans de las Valadas, Saber Système, que cantèn en italian, francés, espanhòu e occitan. Tots estón encantats per l’arsec deu cantaire Antonio Rapa que se saboc ahuecar tota aquera joenesa.
Lo maire de Coni, Frederico Borgna, tengoc a estar present e laudèc l’importància d’aqueth escambi. S’adrecèc aus joens atau:
L’occitan recula
Discors plan sentit, mès la dura realitat es que la transmission de l’occitan dins las Valadas Occitanas d’Itàlia qu’es ara quasi copada. Los liceans gascons, en bèth devisar dab los lors correspondents italians, podón véser ua situacion susprenenta. Dins las generacions deus mens de 30 ans los qu’an l’occitan coma lenga naturala son rars. Maugrat la reconeishença per Itàlia, en 1999, de l’occitan coma lenga d’Itàlia, los occitanistas deishèn l’ensenhament. Pr’aquò, en 2016, ua lenga absenta de l’ensenhament es condemnada a la mòrt. Cau saber que dins las Valadas n’i a pas nada escòla, nat collègi, nat licèu qu’ensenhen l’occitan. Lo simbòl mès terrible que podón véser los liceans estoc lo magnific Espaci occitan de Draonier, on i a salas entaus corses d’occitan entaus adultes, que costeja lo licèu on la lenga deus trobadors es totalament absenta… La lenga d’òc es encara l’idiòma usuau deus mès de 40 ans dins las valadas montanhosas de Piemont, mès miaças de las pesucas arriban: manca de trabalh en comun deus occitanistas locaus, desastre de l’ensenhament, senhalizacion bilingüa rara e fantasiosa.
Ça que la, e lo concèrt hèit amassa ac mòstra, ua cèrta presa de consciéncia monta entà hèr víver l’occitan de l’auta part deus Aups. De notar, d’aulhors, que Saber Système, dab Gai Saber, seràn de concèrt a la debuta de julhet a l’Isla de Baish entau hestenau Escota e Minja.
Nicolau Rei Bèthvéder
Alidé Sans e Saber Système
La musica serviscoc de ligam puèi que, dab l’ajuda d’Alidé Sans, Mathilde Mélard e Thibaut Dupoux de l’Isla de Baish, Marie Reuge e Amandine Savelli de Sent Gaudenç hascón ua represa d’ua cançon de Bob Marley en occitan. La cançon es ua represa de Three little birds que s’apèra Non te’n hèsques en occitan. Aquera cançon poirà estar presentada dins l’encastre deu hestenau licean que la region de Tolosa organiza.
Lo concèrt se debanèc lo 13 d’abriu e durèc duas oras dins lo Licèu Edmondo de Amicis de Coni. Prumèr, estoc l’aranesa Alidé Sans que joguèc 6 o 7 cançons davant un public estrambordat. Puèi, estoc lo torn deus liceans gascons dab la represa en gascon de Bob Marley. S’acabèc dab un grop de joens occitans de las Valadas, Saber Système, que cantèn en italian, francés, espanhòu e occitan. Tots estón encantats per l’arsec deu cantaire Antonio Rapa que se saboc ahuecar tota aquera joenesa.
Lo maire de Coni, Frederico Borgna, tengoc a estar present e laudèc l’importància d’aqueth escambi. S’adrecèc aus joens atau:
“Auei Euròpa s’embarra suu era medisha, hòrabanish. Vosauts mostratz ua auta cara d’Euròpa, on la draubertura sus l’aute compta. Occitània, qu’es sus tres estats, es au centre d’aquesta Euròpa e la sua cultura pòrta aquestas valors.”
L’occitan recula
Discors plan sentit, mès la dura realitat es que la transmission de l’occitan dins las Valadas Occitanas d’Itàlia qu’es ara quasi copada. Los liceans gascons, en bèth devisar dab los lors correspondents italians, podón véser ua situacion susprenenta. Dins las generacions deus mens de 30 ans los qu’an l’occitan coma lenga naturala son rars. Maugrat la reconeishença per Itàlia, en 1999, de l’occitan coma lenga d’Itàlia, los occitanistas deishèn l’ensenhament. Pr’aquò, en 2016, ua lenga absenta de l’ensenhament es condemnada a la mòrt. Cau saber que dins las Valadas n’i a pas nada escòla, nat collègi, nat licèu qu’ensenhen l’occitan. Lo simbòl mès terrible que podón véser los liceans estoc lo magnific Espaci occitan de Draonier, on i a salas entaus corses d’occitan entaus adultes, que costeja lo licèu on la lenga deus trobadors es totalament absenta… La lenga d’òc es encara l’idiòma usuau deus mès de 40 ans dins las valadas montanhosas de Piemont, mès miaças de las pesucas arriban: manca de trabalh en comun deus occitanistas locaus, desastre de l’ensenhament, senhalizacion bilingüa rara e fantasiosa.
Ça que la, e lo concèrt hèit amassa ac mòstra, ua cèrta presa de consciéncia monta entà hèr víver l’occitan de l’auta part deus Aups. De notar, d’aulhors, que Saber Système, dab Gai Saber, seràn de concèrt a la debuta de julhet a l’Isla de Baish entau hestenau Escota e Minja.
Nicolau Rei Bèthvéder
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Aquestas amistats qu'es fan en aquestes rescontres solen ser molt bons a vegades duraders. Se coneisser es la primera causa per se poder estimar (aimar).
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari