Qu’es un bèth obratge qu’a adobat lo Patric Lavaud. Aqueth etnològ de formacion qu’a enquestat de cap a 1983-1985 dens mantuas comunas medoquinas. Deu costat deus pinhadars e deus grans estanhs (La Canau, Carcans e Hortin, Naujac…), o de la part deus vilatges deus famós vitatges qui an heit la reputacion d’aquera peninsula girondina : Sent German d’Estulh, Coquècas, Listrac, Castèthnau… Qu’a quitament interrogat gents dens las comunas de la palus e de las jalas de la pròisha banlèga de Bordèu (Aisinas, Blancahòrt, Brujas, Lo Telhan…) on, aquò pòt suspréner, la lenga èra hòrt emplegada dens lo mitan deus casalèirs qui produsivan las ortalissas qu’anavan véner au mercat deus Capucins a Bordèu.

 

L’autor qu’a donc recuelhut e picat sus magnetofòne formuletas, dishudas, comptinas, tròç de vita, cançonetas… Tot aquò contat per monde qui avèn en gròs entre 65 e 85 ans dens las annadas 1980. Que vedetz la generacion... Dens la soa joenessa, aqueras "classas", com disèn los conscrits deu temps deu conselh de revision, que parlavan totjamei gascon. Dab un bèth accent com ne tròban pas mei, segurament, pr’amor de la diglossia. Bonurament, tot aqueth collectatge estó sauvat e despausat aus Archius de la Gironda on se tròba tanben lo preciós hons sonòr de l’ex-centre Lapiòs de Belin-Beliet (Sud Gironda) sus las musicas tradicionaus de las Lanas de Gasconha. Òsca donc preu director deus "AD33", lo Sénher Louis Bergès: qu’a sostienut aquera bèra publicacion. Qu’es un monument de literatura orau. Qu’entenen votz que parlan dab detalhs de la vita vitanta (o de la "via" com se ditz tanben là-baish): enfància, cotivadas, vin e "vendeunhas" (desformacion de "vendèmias" o vrenhas), hèiras, mercats, pesca, caça, codina, tualha deu pòrc, chòcas e "choquèirs" (pastors, aulhèirs), "renjaires" qui guareishen genolh o calhivar, etc.

 

Plan illustrat, l’obratge se vòu tanben pedagogic (mapas, explics suu gascon deu Medòc mercés aus tribalhs d’Alan Viaut, referéncias bibliograficas. E sustot lo libe que s’escota (mei de tres òras d’enregistrament). Un vertadèir tesaur qui, belèu, serà utilizat se crean lo Parc naturau regionau deu Medòc.

Joan-Jacme Fénié

LAVAUD, Patric. Lo Medòc, de boca a aurelha. Publicat per los Archius departementaus de la Gironda, dab l’ajuda de las Edicions de l’Entre-duas-Mars e deu label Daquí. 208 paginas + tres CD. Prètz : 20 €.