Actualitats
Lo movement curd: lo putsch en Turquia demòstra que i a pas pro de democracia dins cap de las faccions
Lo movement curd a reagit al còp d’estat mancat de divendres passat en soslinhant que la situacion demòstra que la democracia, en Turquia, es flaca, e que sens un refortiment de las practicas democraticas dins lo país serà impossible que i aja una solucion politica a la question curda. Amb qualques nuanças, aquesta es la posicion del partit pròcurd HDP (59 sètis dins lo parlament turc) e tanben la de las organizacions de l’orbita del Partit dels Trabalhadors del Curdistan (PKK).
La nuèch de divendres, l’HDP reagiguèt en se posicionant immediatament contra los putschistas. Dins un comunicat signat pels sieus dos caps (Figen Yüksekdağ e Selahattin Demirtaş), l’HDP s'afirmava contra “quina sòrta que siá de còp, jos quina circonstància que siá, coma principi”. E apondiá: “Cal que Turquia abrace immediatament una democracia liberala e pluralista, la patz intèrna e extèrna, e las valors e convencions democraticas universalas”.
L’oposicion de l’HDP al còp d’estat se debana dins un contèxt de granda conflictivitat dins lo Curdistan del Nòrd, ont dempuèi julhet de 2015 se viu una situacion de violéncia renovelada entre las fòrças turcas e las milícias del PKK. Aquela escalada a fach de milièrs de mòrts —de soldats e de policièrs, de milicians e de civils— e los bombardaments de las fòrças turcas an destruch los centres de qualques vilas coma Amed (Diyarbakır), Cizîr (Cizre) o Nisêbîn (Nusaybin).
La reaccion de l’estat turc a menat Demirtaş a qualificar la deriva autoritària d’Erdoğan dempuèi las eleccions de junh de 2015 de “còp d’estat civil”. Demirtaş tornèt emplegar aquel mot quand lo mes de mai passat Erdoğan forcèt la demission del primièr ministre Ahmet Davutoğlu —amb qui las relacions s’èran deterioradas— e lo remplacèt per Binali Yıldırım.
Mas malgrat la duretat dels atacs jos la presidéncia de Recep Tayyip Erdoğan, una bona part dels curds mantenon ara e totjorn un refús frontal a quin còp d’estat que siá protagonizat pels militars: la repression contra lo movement curd après los còps de 1971 e 1980 foguèt mai que mai dura. L’idèa es qu’un terren de jòc multipartidista, d’en primièr, serà mens desfavorable per las aspiracions curdas.
Lo KCK interpreta lo putsch coma una lucha entre “de fòrças despoticas”
L’Union de las Comunautats de Curdistan (KCK, organizacion qu’amassa jol meteis parapluèja totes los grops restacats al PKK) a reagit amb un lengatge mai implacable que lo de l’HDP, en disent que presentar Erdoğan e l’AKP “coma se foguèsson democratas es un apròchi encara mai perilhós que lo quite ensag de còp d’estat” perque “servirà solament a legitimar un govèrn faissista e despotic”. Segon lo KCK, lo còp revèla “una lucha de poder entre de fòrças autoritàrias, despoticas e antidemocraticas”.
L’organizacion soslinha tanben qu’es lo govèrn de l’AKP que, de fach, comencèt un còp d’estat fòrça abans dels militars: “Lo contraròtle del poder politic sus la magistratura, la mesa en òbra de leis e de politicas faissistas gràcias a la majoritat parlamentària, l’eliminacion de l’immunitat dels parlamentaris, l’arrestacion dels cònsols, la destitucion dels cònsols de lors cargas e l’empresonament de milièrs de politicians de l’HDP e del DBP constituisson mai qu’un còp d’estat real”.
Aquesta nòva es adaptada de Nationalia amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
La nuèch de divendres, l’HDP reagiguèt en se posicionant immediatament contra los putschistas. Dins un comunicat signat pels sieus dos caps (Figen Yüksekdağ e Selahattin Demirtaş), l’HDP s'afirmava contra “quina sòrta que siá de còp, jos quina circonstància que siá, coma principi”. E apondiá: “Cal que Turquia abrace immediatament una democracia liberala e pluralista, la patz intèrna e extèrna, e las valors e convencions democraticas universalas”.
L’oposicion de l’HDP al còp d’estat se debana dins un contèxt de granda conflictivitat dins lo Curdistan del Nòrd, ont dempuèi julhet de 2015 se viu una situacion de violéncia renovelada entre las fòrças turcas e las milícias del PKK. Aquela escalada a fach de milièrs de mòrts —de soldats e de policièrs, de milicians e de civils— e los bombardaments de las fòrças turcas an destruch los centres de qualques vilas coma Amed (Diyarbakır), Cizîr (Cizre) o Nisêbîn (Nusaybin).
La reaccion de l’estat turc a menat Demirtaş a qualificar la deriva autoritària d’Erdoğan dempuèi las eleccions de junh de 2015 de “còp d’estat civil”. Demirtaş tornèt emplegar aquel mot quand lo mes de mai passat Erdoğan forcèt la demission del primièr ministre Ahmet Davutoğlu —amb qui las relacions s’èran deterioradas— e lo remplacèt per Binali Yıldırım.
Mas malgrat la duretat dels atacs jos la presidéncia de Recep Tayyip Erdoğan, una bona part dels curds mantenon ara e totjorn un refús frontal a quin còp d’estat que siá protagonizat pels militars: la repression contra lo movement curd après los còps de 1971 e 1980 foguèt mai que mai dura. L’idèa es qu’un terren de jòc multipartidista, d’en primièr, serà mens desfavorable per las aspiracions curdas.
Lo KCK interpreta lo putsch coma una lucha entre “de fòrças despoticas”
L’Union de las Comunautats de Curdistan (KCK, organizacion qu’amassa jol meteis parapluèja totes los grops restacats al PKK) a reagit amb un lengatge mai implacable que lo de l’HDP, en disent que presentar Erdoğan e l’AKP “coma se foguèsson democratas es un apròchi encara mai perilhós que lo quite ensag de còp d’estat” perque “servirà solament a legitimar un govèrn faissista e despotic”. Segon lo KCK, lo còp revèla “una lucha de poder entre de fòrças autoritàrias, despoticas e antidemocraticas”.
L’organizacion soslinha tanben qu’es lo govèrn de l’AKP que, de fach, comencèt un còp d’estat fòrça abans dels militars: “Lo contraròtle del poder politic sus la magistratura, la mesa en òbra de leis e de politicas faissistas gràcias a la majoritat parlamentària, l’eliminacion de l’immunitat dels parlamentaris, l’arrestacion dels cònsols, la destitucion dels cònsols de lors cargas e l’empresonament de milièrs de politicians de l’HDP e del DBP constituisson mai qu’un còp d’estat real”.
Aquesta nòva es adaptada de Nationalia amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
aquesta union dei comunautats dau Curdistan a diablament rason dins sei comentaris un estaty despotic a tendénjcia faissistas e ajustèm lo : islamista, maugraqt qu'insistiguèsson pas sus aquèu tèma e aquò se compren, sembla que lei curds pauc a cha pauc vist la situacion se destaquen pauc a cha pauc de l'emprenhament religiós sunite, indo-europenc parlant una lenga aluenchada dau turc, son identitat e ,lei circonstàncias istoricas fan que s'encaminan plan planet ,vers una concepcion progressista europenca de la societat onte la religion ei laissada de caire
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari