capçalera campanha

Actualitats

D’Alèp a París, en passant per Occitània

D’Alep à Paris, les pérégrinations d’un jeune syrien au temps de Louis XIV: avètz aicí lo títol complet d’aquesta òbra. Publicada en junh 2015 es un raconte excepcional. Son autor es un crestian d’Alèp, Hanna Dyâb, qu’en 1764 escriguèt (o dictèt) lo raconte de son jove temps, e en particulièr son viatge fins a París a la cort del Loís XIV. Lo manuscrit, en arabi d’Alèp, es conservat als arquius de Vatican, e son tres universitaris, Paule Fahmé-Thiéry, Bernard Heyberger e Jérôme Lentin que nos ofrisson la traduccion francesa d’aqueste tèxt, amb d’anotacions explicativas preciosas.
 
L’aventura del jove Hanna Dyâb es singulara; l’azard li faguèt encontrar un viatjaire al servici del Rei-Solelh, Paul Lucas, e foguèt emplegat a son servici coma traductor. Lo seguiguèt en Egipte, en Tunisia, puèi en Corsega, en Itàlia passèt a Marselha per arribar a París e a la cort de Versalhas. A la capitala francesa rescontrèt Antoine Gallant, lo famós orientalista, e l’ajudèt per revirar e completar sos Mille et Une Nuits. Enfin, tornèt dins son país. Lo raconte d’aqueste viatge es viu e dels mai interessants. Las aventuras se succedisson coma las descripcions e las istorietas suls païses encontrats. Es un plaser de lectura.
 
Malgrat qualques imprecisions e confusions, l’istorian tròba tanben son compte dins la pintura facha d’aqueste Mond mediterranèu, ont la vision comuna e caricaturala de l’afrontament entre Orient e Occident es largament nuançada. La politica, lo comèrci, las religions, tot aquò s’entremescla, e vesèm que “l’entre-dos-Monds” mediterranèu es incertan, mas tot i es possible, e las relacions nombrosas.
 
Enfin, per l’occitanista, es una òbra que manca pas d’interès. Lo jove Hanna Dyâb entrèt al servici de Paul Lucas coma traductor, per çò que coneissiá l’arabi de sa vila, mas tanben lo turc del poder politic; de mai èra al servici dels botiguièrs “francs” e doncas parlava lors lengas. Trabalhava per Remusat, un mercand de Marselha dempuèi d’annadas, e doncas parlava correntament l’occitan. Parlava tanben “pro plan”, segon Galland, lo francés. Sembla pro instruch tanben en italian e en lingua franca. A Marselha, a cò de la familha Samatan, es coma un peis dins l’aiga, la vida s’i fa en provençal, e Hanna nòta lo còp que li calguèt parlar francés.
 
Los traductors d’aquesta òbra nòtan qualques “provençalismes” dins son arabi, e gausan pas rectificar lo nom de la vila pròcha de Marselha qu’Hanna escriu “Âzây” en arabi, senhalant que fa probablament referéncia a “Aix-en-Provence” (Ais de Provença). Mas atal vesèm plan la plaça de la lenga nòstra dins aqueles escambis mediterranèus e tanben dins lo reialme de França.
 
Un document preciós e una lectura agradiva.
 
 
 
 
DYÂB, Hanna. D’Alep à Paris, les pérégrinations d’un jeune syrien au temps de Louis XIV. Traduch de l’arabi sirian per Bernard HEYBERGER, Jérôme LENTIN, Paule FAHMÉ-THIÉRY. Sinbad 2005. 28 èuros.
 
 
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article