Las alarmas internacionalas an començat de s'aviar pr’amor que, dempuèi l’eleccion de Rodrigo Duterte ongan coma nòu president de las Filipinas, i a agut ja mai d’800 mòrts dins la lucha qu’aquel nòu govèrn filipin a entamenada contra la dròga. E ara a concedit un brèu relambi a una tièra de 150 foncionaris per que confèssen; si que non, seràn perseguits coma trafegants de dròga.
 
Mentretant, a espelit una peticion de divèrses grops de dreches umans que li an demandat de menar un procès just contra los trafegants e los vendeires de dròga. Mas Duterte a respondut en tot prene una fòto d’un trafegant de dròga tuat per de seguidors sieus. La foto ja es lo nòu simbòl de la campanha contra la dròga de Duterte.
 
“Ai ordenat de far la lista e l’ai validada ieu meteis”, çò diguèt Duterte dins de declaracions a la television nacionala filipina fa qualques jorns. “Ieu soi lo sol que l’ai legida e tanben ne soi lo sol responsable”, ço precisèt.
 
Après aquelas declaracions Duterte apondèt qu’el solament voliá respondre a las demandas del pòble filipin qu'aviá votat per el. Sus la lista i a de politicians locals, d’oficièrs de polícia e d’autres que perdràn lor emplec e qu'auràn pas pus drech de portar d’armas.
 
“Poiràn pas mai portar d’armas”, çò soslinhèt Duterte. “Los jutges se poiràn plànher a la Còrt Suprèma, los policièrs al Cap de la Polícia e los soldats al Cap de l’Armada, mas la decision es ferma. E se liuran pas las armas en 24 oras, ordenarai a l’armada filipina de los perseguir”.
 
Amb aqueles mots fòrça durs Duterte volguèt respondre a las demandas popularas, que prèsan aquela campanha contra la dròga que causa tant de mòrts, e tanben a las denóncias internacionalas. Espèra sonque la confession d’aqueles foncionaris per que se tenga un jutjament legal.
 
 
Una campanha illegala
 
Duterte a confirmat en plusors escasenças que los procèsses judiciaris legals an pas res a veire amb el. “I aurà pas de procèsses ni d’avocats”, çò diguèt. La sola causa importanta per Duterte a l’ora d’ara es la reconeissença del pòble filipin qu'a votat per el. Tota la rèsta es pas brica importanta. E tocant las criticas dels autres politicians, diguèt tanben que se’n trufava.
 
Tot aquò a respècte de la pandemia que, segon Duterte, patisson las Filipinas amb la dròga. Segon de donadas de l’Agéncia Contra la Dròga filipina, se crei qu’un 3% de la populacion consuma de dròga e qu’aperaquí lo 92% dels vilatges de l’airal metropolitan filipin “ne son estats contaminats”. Tot aquò amassariá una chifra totala de mai de 600 000 personas, segon çò que rapòrtan las agéncias occidentalas d’informacions, que vendon e que crompan de dròga a las Filipinas.
 
Lo president filipin, quand èra fa qualques annadas lo cònsol màger de la vila de Davao, aviá ordenat a aquela epòca als policièrs d’agir lèu e de tirar per tuar los suspèctes de trafec de dròga. “Ieu meteis diguèri als policièrs de s’inquietar pas après aver tuat un trafegant. Aquò deu èsser pas cap de problèma pels policièrs. Una campanha illegala? Es pas vertat. Es justa e morala”, çò diguèt Duterte, "Aquò es pas e a pas d’èsser brica un problèma pels policièrs.”
 
Pendent lo sol mes d’agost son estats tuats mai de 400 suspèctes de trafec de dròga per la polícia o per las milícias privadas. E mai de 600 000 personas son estadas arrestadas. Tanben lo president del Senat filipin a demandat mai de garentias dins aquela sòrta de procèsses e pas tanta violéncia. Mas per ara Duterte escota pas.
 
 
 
 
Christian Andreu