La dança es un de las arts mai ancianas de l’umanitat, que comencèt d’evolucionar al moment que l’òme comencèt de gesticular amb la siá cara, lo sieu còrs e las siás extremitats.
Mantas balmas amb de pinturas neoliticas mòstran de personas que son a dançar. Gràcias a aqueles movements, sabèm que los nòstres ancessors dançavan d’un biais ritual amb l’esperança d’influir suls eveniments de la natura. Aquelas danças preïstoricas èran essencialament realizadas amb la tòca de trobar un parelh sexual o d’aver l’astre a l’ora de caçar. E e mai s’ara o qualificam de supersticions, se tractava de lors veritadièras cresenças.
Fòrça pus tard, quand las societats èran constituidas en grops agricòlas, las danças popularas contunhèron de rebatre tanben las meteissas cresenças supersticiosas, en inclusent de sacrificis rituals als dieus per garentir una bona culhida. Puèi las danças se sofistiquèron e tenguèron en compte d’autras emocions. Encara, a l’ora d’ara, las danças popularas partejan de tèmas comuns coma la rivalitat, l’amor, las gelosiás, lo perdon, l’union matrimoniala. Lo ligam amb las comunautats, contunha d’aver un ròtle considerable, pr’amor que refortís la coesion sociala entre las comunautats, mai que mai dins las societats tribalas.
Los primièrs documents escriches sus l’existéncia de la dança son de l’Egipte anciana, ont existissián de dançaires professionals provenent de pertot, del centre d’Africa fins a Índia. Aqueles dançaires professionals elaboravan de complèxes movements de dança. Los mai famoses foguèron los dançaires pigmèus. Quitament un dels faraons del sègle III abans lo Crist pregava per se convertir, après sa mòrt, en un “nanet dançaire de Dieu”. En avent assimilada la nuditat coma un dels aspèctes essencials de la dança, las dançairas egipcianas se vestissián amb de pelhas fòrça cortas, las popas nudas, e dançavan descauças en creant amb la dança de nòvas formas de culte per invocar la fertilitat.
La dança grèga classica tenguèt tanben plan d’influéncias egipcianas. La dança del “taure” de Creta aviá son equivalent dins l’Egipte anciana. Pasmens, los grècs desvolopèron tanben lor dança pròpria nomenada pyrrhiche (dança de guèrra), practicada essencialament en Esparta coma partida de l’entraïnament militar, pr’amor que lo melhor dançaire èra tanben lo melhor guerrièr. De la meteissa manièra, la dança liada amb lo culte de Dionís pendent la fèsta de las vendémias de la tardor, ont de dançaires grècs dançavan en tustant lo sòl e en volatejant amb de convulsions ritmicas, eles la nomenavan “lo baujum sagrat”.
Tanben dins l’anciana Roma, la dança fasiá partida dels festenals. Pendent las celebracions de las Lupercalas e de las Saturnalas, una de las partidas mai importantas èran las danças salvatjas en grop, futuras precursoras de çò que seriá lo posterior Carnaval europèu. Pasmens, en Roma los individús que dançavan èran considerats suspèctes. Òm los taxava d’efeminats, perilhoses pels nòbles romans. Ciceron afirmava, segon l’opinion populara de l’elèit roman, que “cap d’òme dança pas sonque un fòl”. En l’an 150 abans lo Crist, totas las escòlas de dança en Roma foguèron barradas dins un assag dels nòbles romans per n’arrestar la practica. Totun, la dança s’arrestèt pas. Los romans rics faguèron venir de dançaires estrangièrs per lor plaser e de professors de dança per n’aprene.
Pendent l’Edat Mejana, segon la documentacion trobada, de monges crestians contan que los barbars del nòrd dançavan de danças ritualas de la fertilitat. Segon eles, s’assajava d’induire lo ben e d’alonhar lo mal, o tanben per refortir lo coratge dels soldats abans de començar la batalha. Nos contan tanben que los anglosaxons realizavan de coreografias ont de drolletas verges dançavan darrièr un fallus. Pasmens atribuiguèron aquela dança al diable. Aürosament, l’actitud de la Glèisa Catolica medievala cap a la dança faguèt pas l’unanimitat. D’un costat i aviá lo refús, justificat per i trobar totas las manifestacions de la luxúria, l’extasi e la permissivitat sexuala. D’un autre costat, qualques unes diguèron que dançar èra l’activitat mai nòbla dels àngels.
Al sègle IX, Carlesmanhe assagèt d’enebir la dança. Mas son enebicion foguèt pas respectada. Los europèus èran tant acostumats als rituals de las danças ancestralas que jamai quitèron pas de dançar. Als sègles XI e XII las danças èran ja vengudas de fenomèns massisses. La multitud s’amassava dins las plaças publicas o dins los cementèris, mentre que los representants de la glèisa assajavan d’arrestar desesperadament aquela practica, que desencadenava l’isteria collectiva e ont las gents cridavan amb furor en dançant fins a l’extasi, e quitament en morissent qualques unes a causa de l’aganiment.
Pendent lo sègle XII, mantes dançaires venguèron de joglars e de mèstres de dança fòrça respectats per la noblesa. Amb lors instruccions, la noblesa aprenguèt de dançar e lo brande, d’origina païsana, devenguèt de mòda dins las corts. De fach, lo primièr manual de dança europèu foguèt publicat en 1416 per Domenico da Piacenza: De arte saltandi et choreas ducendi.
Una de las danças mai ancianas del nòrd d’Euròpa e qu’encara subreviu a l’ora d’ara es lo Schuhplattler de Bavièra e dels Alps austriacs. Sas originas remontan a l’entorn de l’an 3000 abans lo Crist. En aquela dança, los dançaires realizan de sauts, de còps de pè e d’autras acrobacias per demostrar lor vigor e virilitat davant las femnas, que demest elas an l’esperança de i trobar lors futurs òmes. Totun, la realitat d’uèi lo jorn demòstra que la majoritat de las danças ritualas e supersticions son estadas remplaçadas per d’autras cresenças mai modèrnas.
Ça que la, malgrat totas las vicissituds qu’a patit aquel art… contunham de dançar!
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa la promocion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
Mantas balmas amb de pinturas neoliticas mòstran de personas que son a dançar. Gràcias a aqueles movements, sabèm que los nòstres ancessors dançavan d’un biais ritual amb l’esperança d’influir suls eveniments de la natura. Aquelas danças preïstoricas èran essencialament realizadas amb la tòca de trobar un parelh sexual o d’aver l’astre a l’ora de caçar. E e mai s’ara o qualificam de supersticions, se tractava de lors veritadièras cresenças.
Fòrça pus tard, quand las societats èran constituidas en grops agricòlas, las danças popularas contunhèron de rebatre tanben las meteissas cresenças supersticiosas, en inclusent de sacrificis rituals als dieus per garentir una bona culhida. Puèi las danças se sofistiquèron e tenguèron en compte d’autras emocions. Encara, a l’ora d’ara, las danças popularas partejan de tèmas comuns coma la rivalitat, l’amor, las gelosiás, lo perdon, l’union matrimoniala. Lo ligam amb las comunautats, contunha d’aver un ròtle considerable, pr’amor que refortís la coesion sociala entre las comunautats, mai que mai dins las societats tribalas.
Los primièrs documents escriches sus l’existéncia de la dança son de l’Egipte anciana, ont existissián de dançaires professionals provenent de pertot, del centre d’Africa fins a Índia. Aqueles dançaires professionals elaboravan de complèxes movements de dança. Los mai famoses foguèron los dançaires pigmèus. Quitament un dels faraons del sègle III abans lo Crist pregava per se convertir, après sa mòrt, en un “nanet dançaire de Dieu”. En avent assimilada la nuditat coma un dels aspèctes essencials de la dança, las dançairas egipcianas se vestissián amb de pelhas fòrça cortas, las popas nudas, e dançavan descauças en creant amb la dança de nòvas formas de culte per invocar la fertilitat.
La dança grèga classica tenguèt tanben plan d’influéncias egipcianas. La dança del “taure” de Creta aviá son equivalent dins l’Egipte anciana. Pasmens, los grècs desvolopèron tanben lor dança pròpria nomenada pyrrhiche (dança de guèrra), practicada essencialament en Esparta coma partida de l’entraïnament militar, pr’amor que lo melhor dançaire èra tanben lo melhor guerrièr. De la meteissa manièra, la dança liada amb lo culte de Dionís pendent la fèsta de las vendémias de la tardor, ont de dançaires grècs dançavan en tustant lo sòl e en volatejant amb de convulsions ritmicas, eles la nomenavan “lo baujum sagrat”.
Tanben dins l’anciana Roma, la dança fasiá partida dels festenals. Pendent las celebracions de las Lupercalas e de las Saturnalas, una de las partidas mai importantas èran las danças salvatjas en grop, futuras precursoras de çò que seriá lo posterior Carnaval europèu. Pasmens, en Roma los individús que dançavan èran considerats suspèctes. Òm los taxava d’efeminats, perilhoses pels nòbles romans. Ciceron afirmava, segon l’opinion populara de l’elèit roman, que “cap d’òme dança pas sonque un fòl”. En l’an 150 abans lo Crist, totas las escòlas de dança en Roma foguèron barradas dins un assag dels nòbles romans per n’arrestar la practica. Totun, la dança s’arrestèt pas. Los romans rics faguèron venir de dançaires estrangièrs per lor plaser e de professors de dança per n’aprene.
Pendent l’Edat Mejana, segon la documentacion trobada, de monges crestians contan que los barbars del nòrd dançavan de danças ritualas de la fertilitat. Segon eles, s’assajava d’induire lo ben e d’alonhar lo mal, o tanben per refortir lo coratge dels soldats abans de començar la batalha. Nos contan tanben que los anglosaxons realizavan de coreografias ont de drolletas verges dançavan darrièr un fallus. Pasmens atribuiguèron aquela dança al diable. Aürosament, l’actitud de la Glèisa Catolica medievala cap a la dança faguèt pas l’unanimitat. D’un costat i aviá lo refús, justificat per i trobar totas las manifestacions de la luxúria, l’extasi e la permissivitat sexuala. D’un autre costat, qualques unes diguèron que dançar èra l’activitat mai nòbla dels àngels.
Al sègle IX, Carlesmanhe assagèt d’enebir la dança. Mas son enebicion foguèt pas respectada. Los europèus èran tant acostumats als rituals de las danças ancestralas que jamai quitèron pas de dançar. Als sègles XI e XII las danças èran ja vengudas de fenomèns massisses. La multitud s’amassava dins las plaças publicas o dins los cementèris, mentre que los representants de la glèisa assajavan d’arrestar desesperadament aquela practica, que desencadenava l’isteria collectiva e ont las gents cridavan amb furor en dançant fins a l’extasi, e quitament en morissent qualques unes a causa de l’aganiment.
Pendent lo sègle XII, mantes dançaires venguèron de joglars e de mèstres de dança fòrça respectats per la noblesa. Amb lors instruccions, la noblesa aprenguèt de dançar e lo brande, d’origina païsana, devenguèt de mòda dins las corts. De fach, lo primièr manual de dança europèu foguèt publicat en 1416 per Domenico da Piacenza: De arte saltandi et choreas ducendi.
Una de las danças mai ancianas del nòrd d’Euròpa e qu’encara subreviu a l’ora d’ara es lo Schuhplattler de Bavièra e dels Alps austriacs. Sas originas remontan a l’entorn de l’an 3000 abans lo Crist. En aquela dança, los dançaires realizan de sauts, de còps de pè e d’autras acrobacias per demostrar lor vigor e virilitat davant las femnas, que demest elas an l’esperança de i trobar lors futurs òmes. Totun, la realitat d’uèi lo jorn demòstra que la majoritat de las danças ritualas e supersticions son estadas remplaçadas per d’autras cresenças mai modèrnas.
Ça que la, malgrat totas las vicissituds qu’a patit aquel art… contunham de dançar!
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa la promocion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#4 Lo meteis rapòrt qu'entre las nivols e la pluèja, la flor e la frucha, l'abelha e lo mel.
#3 E qual es lo rapòrt de la femna umiliada a Niça amb lo president iranian?
#2 Demagòg ? non pas! Quand lo president Iranian RohaniI anguèt a Roma las estatuas fuguèron velas dins lo musèu que visitèt.
La premsa italiana s'en esmoguèt.
http://www.ouest-france.fr/europe/italie/rome-voile-ses-statues-pour-rohani-la-presse-italienne-sindigne-3997670
#1 Quand vendràn quatre policièrs e vos obligaràn a vos desabilhar, en aquel moment òm serà de racistas. Pel moment, vos sètz un demagòg.
Primièra legida.
Un polit article interessent, qu’es de bon legir. Me fa rementar lo pairin e la mairina que quand èran joves dançavan lo quadrilha del lancièrs, es atal que faguèron mai coneissença ; S’éran vist pel primière còp, quora pres per l’auratge lo pairin avia botat las oelhas que menava al recès jos l’engard de la mairina.
Segonda legida
Sus aquel article i a un imatge que pòrta escòrna a ma religion d’aqui que se representan pas d’òmes e de femnas nusas. Setz irrespectuoses a l’encontra de ma religion, setz racistas !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari