capçalera campanha

Actualitats

Se poiriá veire las primièras estelas de l'istòria de l’Univèrs

Una recèrca de l'Agéncia Espaciala Europèa conclutz qu'aquelas estelas serián estadas las solas responsablas de la reionizacion de l'univèrs 700 milions d'ans après lo Big Bang

Las estelas son mai joves que çò qu’òm cresiá. L’Agéncia Espaciala Europèa a descobèrt, gràcias a las donadas fornidas pel satellit Plank, que las primièras estelas de l’Univèrs comencèron de se formar pus tard que çò que s'èra conclús amb las observacions precedentas del Fons Cosmic de Microondas.
 
Per tant, sembla que la primièra generacion d’estelas la poiràn veire los telescòpis de la generacion venenta e quitament qualques unes dels telescòpis actuals.
 
La nòva analisi demòstra tanben que las estelas foguèron las solas fonts necessàrias per explicar la reionizacion dels atòms dins lo Còsmos e que la mitat d’aquel procès de reionizacion se compliguèt quand l’Univèrs aviá ja 700 milions d’ans.
 
 
Una longa istòria
 
Cèrtas, deven complicat d’imaginar cossí a cambiat l’Univèrs dempuèi que nasquèt, fa probablament aperaquí 13,7 miliards d’ans. Al començament èra una sopa densa de particulas: d'electrons, de protons, de neutrons e de fotons. Del mai l'Univèrs s'espandissiá, del mai perdèt d'opacitat fins a devenir transparent après 380 000 ans, quand las particulas se trucavan gaireben pas pus entre elas.
 
Quand los protons —electricament positius— e los electrons —negatius— se jonguèron per formar d’atòms d’idrogèn e, doncas, la primièra matèria nèutra, se produguèt la liberacion del Fons Cosmic de Microondas. Aqueles primièrs atòms son los que, qualques centenats de milions d’ans puèi, foguèron a l'origina de las primièras estelas de l’Univèrs.
 
Per tant, segon çò qu’explica lo cercaire de l’ESA Jan Tauber, l’observacion del Fons Cosmic de Microondas “nos pòt dire quora comença l’epòca de la reionizacion e, a l'encòp, quora se forman las primièras estelas de l’Univèrs”.
 
Paradoxalament, aquela primièra generacion d’estelas nascudas dels atòms que resultavan de l'union de protons e d'electrons, foguèt la causa de la redivision dels atòms nèutres. Es çò que se coneis coma l'epòca de la reionizacion. Un procès que finalament pertoquèt tot l’Univèrs, franc de qualques endreches isolats.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Jaufre
5.

#3 Tene pas per bons de conselhs d'un dieu tot craumós (enfin, me sembla) que m'explica que nòstra possiblitat famosa d'aver un matís de registre dins lo biais per dire que non es pas d'occitan. Per tant que m'afortigon que per tant siague quicòm mai que de catalan, contunharai de defugir las confusions insurmontablas que supausa l'emplec de "per tant" dins aqueste sens d'aicí que jamai ai pas ausit ni mai legit ni mai qué te sabe ieu en defòra d'un ròdol comprés entre perpinhan, Elx e l'Alguièr. Nani mossur.

  • 1
  • 0
Gandalf Valinor
4.

#2 Paure de vos, avètz apelat Cthulhu, e ara, o vos caler assumir. Vos desiri bona pèsca…

  • 4
  • 1
Cthulhu R\'lyeh
3.

#2 "Per tant" es una forma normala e classica en occitan. Es pas un catalanisme. Es una expression comuna a l'occitan e al catalan. Se volètz defendre l'occitan, evitaz lo francisnme "-ti" dins vòstras interrogacions: "Saupretz-ti tornar pescar...?" se deu remplaçar per "Saupretz tornar pescar...?" o per "Se saupretz tornar pescar...?" o per "Saupretz, vosautres, tornar pescar...?". Evitatz tanben lo francisme "nani" e digatz simplament "non".

  • 3
  • 2
Nani nani nani
2.

"per tant" aiçai, "per tant" alai, aquò es de catalanadas !

Jòc : entre "per tant" al sud, "du coup" al nòrd, "quindi" a l'èst e fòrça aigas a l'oèst, saupretz-ti tornar pescar la forma occitana abituala d'aquel element gramatical de coësion del discors ?

  • 2
  • 3
Lo Muòl
1.

E se poria vèire li primier occitan de l'istòria de l'univers?

  • 1
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article