Lo Mont de Marsan: los caçaires e lo navèth Esperit Sent
La manif deus caçaires s’es debanada au Mont, dissabte 1r d’octòbre. La horrèra atenuda n’èra pas au complet, mes qu’an descobèrt un navèth “Esperit Sent”
Los drapèus que s'agitan
Qu’avèn previst 10 000 participants mes n’i èran pas, solide, devant las arènas deu Plumaçon, au Mont. La manifestacion deus caçaires lanusquets qu’a totun amassat monde, aqueth dissabte 1r d’octòbre. Au ser, sus son site internet, lo jornau Sud-Ouest balhava la chifra de 3000 personas. Au matin, signat deu jornalista Yves Harté, landés d’origina, lo quite editoriau deu “gran quotidian regionau d’informacion” evocava “las culturas minusculas” esglachadas per l’inexorabla pujada de las vilas, de l’industrializacion e de la quimizacion qui escanan los auserons, plan mei benlèu que los caçaires a la matòla o los palomaires de la Sent-Luc[1]. Gran amator de corridas de toros, l’editorialista ne disèva pas arren sus aquera practica importada d’Espanha mes, totun, convocaca Claude Lévi-Strauss qui – causa chic coneishuda – comencèt la soa brilhanta e longa carrièra com professor de filosofia au licèu Victor-Duruy, au Mont de Marsan. Los politics, evidentament presents a la tribuna d’aqueth rassemblament, joguèren donc lo registre de la “ruralitat”. A maugrat que se’n defendossin, qu’i avè com un petit aire de “dejà vist” pr’amor tot lo monde se sovienen de la braca istòria e de l’evolucion deu movement CPNT dens las annadas 1990.
Esprit, ès aquí?
Consolessa màger deu Mont, Geneviève Darrieussecq que hiquè quitament un charmant petit berret negre suu cap après aver arcuelhut tot aqueth monde a la tribuna. Juste après, lo poderós senator Jean-Louis Carrère, comencèt en díser dus o tres mots en gascon a perpaus deu micrò. “Tè, çò disót quauqu’un a còsta de jo, qu’arretròba sobtament sa lenga!”. E, arron, lo capulat, defensor acarnassit de las caças tradicionaus, lejó de sa votz puishenta e pedagogica, sus un gran carton, escrivuda en letras de motle, la “Charte du droit des libertés culturelles minoritaires”. Que’s reclama d’un “Esprit du Sud” e qu’entenen prononciar los mots “lenga occitana de Gasconha”! Lo saunei que passava...
Lo “Sent Esperit deu Mijorn” en persona qu’averé trucat? Lo Paraclet e seré, enfin, vienut ajudar los nòstes òmis politics? N’èm pas a la Pentacòsta, totun… Tots ne son pas trucats, segurament, mes quauques uns van probablament estar tocats de glossolalia au flor e a mesura que s’apròchan las eleccions de 2017, prometoras evidentament de cambiaments pregonds.
Arron, a la coda-li-coda, seguín elejuts e representants deus caçaires, deus espòrts o de la grana codina estelada... Lo president en pè de la crampa d’agricultura de la “Novèla Aquitània”, lo landés Dominique Graciet (FDSEA), prenó tanben la paraula. E seré donc la medisha causa, la ruralitat, per un petit productor de la Montanha lemosina o d'Agenés, per un gran maine viticòl de Medòc o per ua enterpresa agricòla de centenats d’ectaras en Grana Lana?
En òc tanben
Quauques valents qui defenen la lenga occitana dens las Lanas, èran presents. Autorn deu Yan Cozian quauques sonaires hadóren quitament enténer las bohas landesas en preludi a las presas de paraula. Lo Se canti que retroní quitament au debut. E lo brave Guy Juzan, sòci deu “Cercle des Démocrates”, cafè associatiu de Labrit, estó invitat tà cantar dus coplets e l’arrepic de l’Imne landés que poderén comparar – deferéncia guardada cap aus provençaus – a la mistralenca Copa Santa. Ua banderòla (“Tà que vivi la lenga gascona”) se podèva apercéber e quauques drapèus de Gasconha o dab la crotz occitana s’agitavan de temps en quan. Sustot quan, de l’empont enlà, lo Tederic Cahuzac, hòrt investit dens Gascon Lanas[2] e l’Ostau occitan (IEO Gironda), disó quauques mots en òc.
Tot aquò èra lo rebat evident d’un estacament pregond au país, de la volontat de’s disferénciar de la “França d’en haut”, deu poder deus decideires qui, dempuish longtemps, ne tienen pas compte deus indigènes de las campanhas e de las seuvas. Mes, es bon tot aquera amalgama[3] on mesclan e practicas contestadas e temptativas de recuperacion? E posqui tot aquò, au mensh, alimentar ua bona reflexion! Que desbocarà sus qué?
Joan Jacme Fénié
[1] ”A la Sent-Luc, lo gran truc”, ce ditz un arreproèr gascon qui hè atau allusion au gran passatge de las palomas, decap a la fin d’octobre.
[2] Acronime per lo “Gropament associatiu per la sauvaguarda de la cultura d’òc dens las nòstas Lanas”.
[3] Dens l’edicion landesa deu jornau Sud-Ouest (01/10/2016), lo dessenhaire Lasserpe qu’ic a resumit hòrt ben.
Bohaires sus l'empont
Lo senator Carrere e la cònsol màger deu Mont de Marsan
Tederic Cahuzac pronóncia un devís en gascon
Banderòla en occitan
Dessenh de Lasserpe publicat sus Sud Ouest lo 1r d'octòbre 2016
Editorial d'Yves Harté sus Sud Ouest publicat lo 1r d'octòbre de 2016
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#12 Ajoste que, segur, l'i a daus chaçaires e daus especistas pertot, au centre (PS), dins la quita mança , l'i daus conauds pertot, mas son plan mai nombrós a drecha, subretot permieg los qu'ausan sens vergonha manifestar per lo drech de tuar emb plaser e sadisme.
Hum, sabem ben que lo vòte FN es plan naut chas los chaçaires qu'es pas una invencion de ma part e CPNT, hum, son a mança benleu ?
Tant qu'a çò que ditz Maurici, desolat mas tant que pòde far cagar lo monde emb mon "obsession", contunharai siriá mas perque 75 miliards de béstias son tuadas chasca annada per lo solet plaser gustatiu daus umans (que tròban qu'es pas important lol puta d'antropocentrisme). Passe sus las insurtas, qu'es pietadós.
#8 Una lenga se pòt pas cantonar a dire una causa. La lenga occitana coma las autras. Quitament se partagi pas lors idèas, cresi que serà una bona causa lo jorn ont los meetings del FN se faràn en occitan. Coma serà una bona causa quand los ecologistas, los caçaires, los dentistas, los sindicalistas, los clubs de petanca e los de paint-ball botaràn en dabans la lenga.
Aprèp podren debatre en òc de saber se volèm del FN, de l'ecologia, de la caça, dels dentistas, dels sindicats, de la petanca o del paint-ball.
#8 Vos, sètz un pauc monomaniac amb vòstre lamanhòl vegan o ne sabi pas qué. Avètz pas un petit quicòm risolièr dins vòstra vida? Fasètz pas pro l'amor a vòstra femna (se n'avètz una)? Aquò vos rend nerviós? Caldriá un pauc cambiar lo disc. Avètz tanben de pichonas facilitats de pensada, de pichons abracats ideologics per
far una matrifusa entre los caçaires landés e lo FN. Es una granda putasseria que los esquèrristas (es a dire los traïdors de l'esquèrra revolucionària vertadièra) de vòstra familha sabon plan far. Vos farai remarcar que las Landas vòton pel PS e l'Enric Emmanuelli dempuèi de decenias. E vos farai tanben remarcar que l'Enric Emmanuelli es pas un socialista bòbò-caviar parisenc mas un socialista de l'esquèrra vertadièra, pas un neo-cons-neo-fascista-sionista partidari del Zemmour coma vos e vòstres amics verds amb camisas negras.
Anatz donc vos far ficre, sioplèt. Me far plaser d'insolentar los nècis, mas soi pas segur qu'anatz lo comprendre tot.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
#12 Ajoste que, segur, l'i a daus chaçaires e daus especistas pertot, au centre (PS), dins la quita mança , l'i daus conauds pertot, mas son plan mai nombrós a drecha, subretot permieg los qu'ausan sens vergonha manifestar per lo drech de tuar emb plaser e sadisme.
Hum, sabem ben que lo vòte FN es plan naut chas los chaçaires qu'es pas una invencion de ma part e CPNT, hum, son a mança benleu ?
Tant qu'a çò que ditz Maurici, desolat mas tant que pòde far cagar lo monde emb mon "obsession", contunharai siriá mas perque 75 miliards de béstias son tuadas chasca annada per lo solet plaser gustatiu daus umans (que tròban qu'es pas important lol puta d'antropocentrisme). Passe sus las insurtas, qu'es pietadós.
#8
Fa lo parralèl entre caçaires e FN es:
1/ un insult a l'intelligència
2/ una provocacion
3/ Los dos mon capitani
#8 Una lenga se pòt pas cantonar a dire una causa. La lenga occitana coma las autras. Quitament se partagi pas lors idèas, cresi que serà una bona causa lo jorn ont los meetings del FN se faràn en occitan. Coma serà una bona causa quand los ecologistas, los caçaires, los dentistas, los sindicalistas, los clubs de petanca e los de paint-ball botaràn en dabans la lenga.
Aprèp podren debatre en òc de saber se volèm del FN, de l'ecologia, de la caça, dels dentistas, dels sindicats, de la petanca o del paint-ball.
#8 Vos, sètz un pauc monomaniac amb vòstre lamanhòl vegan o ne sabi pas qué. Avètz pas un petit quicòm risolièr dins vòstra vida? Fasètz pas pro l'amor a vòstra femna (se n'avètz una)? Aquò vos rend nerviós? Caldriá un pauc cambiar lo disc. Avètz tanben de pichonas facilitats de pensada, de pichons abracats ideologics per
far una matrifusa entre los caçaires landés e lo FN. Es una granda putasseria que los esquèrristas (es a dire los traïdors de l'esquèrra revolucionària vertadièra) de vòstra familha sabon plan far. Vos farai remarcar que las Landas vòton pel PS e l'Enric Emmanuelli dempuèi de decenias. E vos farai tanben remarcar que l'Enric Emmanuelli es pas un socialista bòbò-caviar parisenc mas un socialista de l'esquèrra vertadièra, pas un neo-cons-neo-fascista-sionista partidari del Zemmour coma vos e vòstres amics verds amb camisas negras.
Anatz donc vos far ficre, sioplèt. Me far plaser d'insolentar los nècis, mas soi pas segur qu'anatz lo comprendre tot.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari