Es forçadament un dels onors suprèms que i pòt aspirar un escrivan, economista, scientific e quitament un politician. Pasmens, dins l'istòria del liurament del prèmi Nobel, que remonta a 1895, pas totes los ganhants an pogut o an volgut acceptar los guierdons.
Lo sistèma qu'atribuís la reconeissença foguèt establit per l’inventor de la dinamita Alfred Nobel, per reconéisser als individús o las organizacions qu'ajan menat a bon tèrme de contribucions excepcionalas a l'umanitat dins l’annada que precedís son liurament.
Cada persona premiada recep una medalha, un diplòma e una soma d’argent.
Tre que se faguèt lo primièr liurament en 1901, lo Comitat Norvegian del Nobel a gaireben autrejat 600 prèmis dins las divèrsas categorias: fisica, quimia, medecina, sciéncias economicas, literatura e patz.
Mas i aguèt qualques premiats que volguèron pas acceptar lo guierdon o que foguèron obligats de lo refusar. Perque a degun escaparà pas las repercussions e las intencions politicas que se pòdon amagar darrièr lo liurament de prèmis coma lo de la Patz.
Jean-Paul Sartre
L’escrivan francés Jean-Paul Sartre foguèt un dels principals representants de l’existencialisme a França.
La granda òbra de Sartre, L’Èsser e lo Nonres, qu'expausèt de manièra teorica sas tèsis sus l’existencialisme, a sas raices fòrtament ancoradas dins la catastròfa que signifiquèt per Euròpa la Segonda Guèrra Mondiala.
La siá òbra subrepassèt la perspectiva filosofica e inventèt lo concèpte del comunisme existencialista, que lo representèt magistralament dins son roman La Nausèa de 1939.
Aquí i representa l’òme a la deriva dins un univèrs sens Dieu, ostatge de sa pròpria libertat.
En 1964, li concediguèron lo Prèmi Nobel de Literatura, mas lo refusèt perque aviá “totjorn declinat las distincions oficialas”, çò soslinha lo sit web del Prèmi Nobel. Sartre lo considerava coma un “prèmi borgés”.
Lê Ðức Thọ
En 1973, lo Nobel de la Patz foguèt concedit a l’encòp al secretari d’estat dels Estats Units Henry Kissinger e al general e diplomatic vietnamian Lê Ðức Thọ.
Los dos foncionaris foguèron essencials per la signatura de l’acòrdi de patz que se signèt per metre fin a la guèrra de Vietnam.
L’acòrdi foguèt signat pels dos foncionaris e lo president vietnamian Nguyễn Văn Thiệu e permetèt una alta al fuòc e un escambi de presonièrs de guèrra.
Ça que la, Lê Ðức Thọ acceptèt pas lo prèmi amb l’argument qu'en Vietnam i aviá pas de patz.
Boris Pasternak
En 1958, lo romancièr e poèta moscovita Boris Pasternak foguèt nomenat al Nobel de Literatura per “sos importants succèsses tant dins la poesia lirica contemporanèa coma dins lo domeni de la granda tradicion epica russa”, çò indica lo sit web de l’organizacion del Nobel.
Mas, e mai s’al començament acceptèt l’onor, l’autor de Doctor Zhivago foguèt obligat per las autoritats sovieticas de declinar lo prèmi.
“Lo trabalh de Pasternak —çò soslinha l’organizacion— abordèt divèrses tèmas coma la natura, la vida, l'umanitat e l’amor”.
Son òbra mai aclamada, Doctor Zhivago, tracta de la Russia de la Revolucion Socialista de 1905 fins a la Segonda Guèrra Mondiala.
Las òbras de Pasternak foguèron enebidas en 1958 per l'Union dels Escrivans Sovietics après l'autrejament del Nobel.
La mesura foguèt aplicada fins en 1988, quand foguèt levada pel dirigent sovietic reformista Mikhail Gorbachiov.
Mas las òbras completas foguèron pas jamai publicadas dins son país natal fins en 2004.
Pensavan que Doctor Zhivago èra contra la revolucion, que fasiá lo retrach de l’estat sovietic jos d'aspèctes fòrça negatius.
Tres refuses per òrdre d’Hitler
Hitler emetèt un decrèt qu'enebissiá que quin ciutadan alemand que foguèsse recebèsse lo Prèmi Nobel.
“Aquel decret es estat emés per evitar la repeticion dels «vergonhoses faches del passat»”, que supausadament fan referéncia al Prèmi Nobel de la Patz que foguèt concedit al pacifista alemand, Carl Von Ossietzky.
Ossietzky, qu’èra tanben jornalista, s’èra opausat dobertament al nazisme e a Hitler. Foguèt empresonat en 1931 e foguèt mandat dins un camp de concentracion.
Adolf Hitler enebiguèt a tres premiats alemands de recebre lo prèmi.
Richard Kuhn
Kuhn foguèt un bioquimista que ganhèt lo Nobel de Quimia en 1938 per lo sieu trabalh suls carotenoïdes e sus las vitaminas.
“Après identificar dos tipes desparièrs de carotèns amb d’autres dos cercaires, Richard Kuhn establiguèt l’existéncia d’un tresen tipe en 1933. Menèt tanben de recèrcas importantas sus de substàncias restacadas nomenadas carotenoïdes. Son desvolopament de tecnicas cromatograficas foguèt important per l’isolament e la produccion pura de las substàncias”, çò indica l’organizacion.
Adolf Butenandt
Lo tanben bioquimista Adolf Butenandt obtenguèt lo Nobel de quimia en 1939 per sas recèrcas sus las ormònas sexualas. Li foguèt concedit amb lo scientific croat Leopold Ružička.
Dins las annadas 1930, Butenandt contribuiguèt a cartografiar divèrsas ormònas que se presentan respectivament en cò d’òmes e de femnas.
“Après determinar la composicion de l’ormòna sexuala femenina estrogèna, pervenguèt de definir son estructura e una ormòna restacada, l’estriòl. Reüssiguèt tanben de produire, pel primièr còp, una ormòna sexuala masculina de l'estat pur e de ne determinar sa composicion quimica. Foguèt nomenada androsteròna”, çò explica l’organizacion.
Gerhard Domagk
Gerhard Domagk foguèt un patològ e bacteriològ que ganhèt lo Nobel de Medecina en 1939.
“Pendent lo sègle XIX, los doctors descobriguèron que fòrça malautiás son causadas per d’infeccions, per atacas de microorganismes. Aquò menèt a examinar de produches quimics per combatre de bacterias e d'autres microorganismes. L’enjòc se considerava coma impossible, mas en 1932 Gerhard Domagk e sos collègas demostrèron amb d’experiéncias sus de mirgas que las sulfamidas podián èsser emplegadas per contracarrar las bacterias que causan l’empoisonament del sang. La descobèrta venguèt la basa per la creacion de divèrses medicaments sulfa, lo primièr tipe d’antibiotic”, çò indica l’organizacion.
Puèi, los tres scientifics recebèron lo diplòma e la medalha, mas pas l’argent que lo compren lo prèmi.
Aquesta nòva es adaptada de Geopolítica.cat amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Lo sistèma qu'atribuís la reconeissença foguèt establit per l’inventor de la dinamita Alfred Nobel, per reconéisser als individús o las organizacions qu'ajan menat a bon tèrme de contribucions excepcionalas a l'umanitat dins l’annada que precedís son liurament.
Cada persona premiada recep una medalha, un diplòma e una soma d’argent.
Tre que se faguèt lo primièr liurament en 1901, lo Comitat Norvegian del Nobel a gaireben autrejat 600 prèmis dins las divèrsas categorias: fisica, quimia, medecina, sciéncias economicas, literatura e patz.
Mas i aguèt qualques premiats que volguèron pas acceptar lo guierdon o que foguèron obligats de lo refusar. Perque a degun escaparà pas las repercussions e las intencions politicas que se pòdon amagar darrièr lo liurament de prèmis coma lo de la Patz.
Jean-Paul Sartre
L’escrivan francés Jean-Paul Sartre foguèt un dels principals representants de l’existencialisme a França.
La granda òbra de Sartre, L’Èsser e lo Nonres, qu'expausèt de manièra teorica sas tèsis sus l’existencialisme, a sas raices fòrtament ancoradas dins la catastròfa que signifiquèt per Euròpa la Segonda Guèrra Mondiala.
La siá òbra subrepassèt la perspectiva filosofica e inventèt lo concèpte del comunisme existencialista, que lo representèt magistralament dins son roman La Nausèa de 1939.
Aquí i representa l’òme a la deriva dins un univèrs sens Dieu, ostatge de sa pròpria libertat.
En 1964, li concediguèron lo Prèmi Nobel de Literatura, mas lo refusèt perque aviá “totjorn declinat las distincions oficialas”, çò soslinha lo sit web del Prèmi Nobel. Sartre lo considerava coma un “prèmi borgés”.
Lê Ðức Thọ
En 1973, lo Nobel de la Patz foguèt concedit a l’encòp al secretari d’estat dels Estats Units Henry Kissinger e al general e diplomatic vietnamian Lê Ðức Thọ.
Los dos foncionaris foguèron essencials per la signatura de l’acòrdi de patz que se signèt per metre fin a la guèrra de Vietnam.
L’acòrdi foguèt signat pels dos foncionaris e lo president vietnamian Nguyễn Văn Thiệu e permetèt una alta al fuòc e un escambi de presonièrs de guèrra.
Ça que la, Lê Ðức Thọ acceptèt pas lo prèmi amb l’argument qu'en Vietnam i aviá pas de patz.
Boris Pasternak
En 1958, lo romancièr e poèta moscovita Boris Pasternak foguèt nomenat al Nobel de Literatura per “sos importants succèsses tant dins la poesia lirica contemporanèa coma dins lo domeni de la granda tradicion epica russa”, çò indica lo sit web de l’organizacion del Nobel.
Mas, e mai s’al començament acceptèt l’onor, l’autor de Doctor Zhivago foguèt obligat per las autoritats sovieticas de declinar lo prèmi.
“Lo trabalh de Pasternak —çò soslinha l’organizacion— abordèt divèrses tèmas coma la natura, la vida, l'umanitat e l’amor”.
Son òbra mai aclamada, Doctor Zhivago, tracta de la Russia de la Revolucion Socialista de 1905 fins a la Segonda Guèrra Mondiala.
Las òbras de Pasternak foguèron enebidas en 1958 per l'Union dels Escrivans Sovietics après l'autrejament del Nobel.
La mesura foguèt aplicada fins en 1988, quand foguèt levada pel dirigent sovietic reformista Mikhail Gorbachiov.
Mas las òbras completas foguèron pas jamai publicadas dins son país natal fins en 2004.
Pensavan que Doctor Zhivago èra contra la revolucion, que fasiá lo retrach de l’estat sovietic jos d'aspèctes fòrça negatius.
Tres refuses per òrdre d’Hitler
Hitler emetèt un decrèt qu'enebissiá que quin ciutadan alemand que foguèsse recebèsse lo Prèmi Nobel.
“Aquel decret es estat emés per evitar la repeticion dels «vergonhoses faches del passat»”, que supausadament fan referéncia al Prèmi Nobel de la Patz que foguèt concedit al pacifista alemand, Carl Von Ossietzky.
Ossietzky, qu’èra tanben jornalista, s’èra opausat dobertament al nazisme e a Hitler. Foguèt empresonat en 1931 e foguèt mandat dins un camp de concentracion.
Adolf Hitler enebiguèt a tres premiats alemands de recebre lo prèmi.
Richard Kuhn
Kuhn foguèt un bioquimista que ganhèt lo Nobel de Quimia en 1938 per lo sieu trabalh suls carotenoïdes e sus las vitaminas.
“Après identificar dos tipes desparièrs de carotèns amb d’autres dos cercaires, Richard Kuhn establiguèt l’existéncia d’un tresen tipe en 1933. Menèt tanben de recèrcas importantas sus de substàncias restacadas nomenadas carotenoïdes. Son desvolopament de tecnicas cromatograficas foguèt important per l’isolament e la produccion pura de las substàncias”, çò indica l’organizacion.
Adolf Butenandt
Lo tanben bioquimista Adolf Butenandt obtenguèt lo Nobel de quimia en 1939 per sas recèrcas sus las ormònas sexualas. Li foguèt concedit amb lo scientific croat Leopold Ružička.
Dins las annadas 1930, Butenandt contribuiguèt a cartografiar divèrsas ormònas que se presentan respectivament en cò d’òmes e de femnas.
“Après determinar la composicion de l’ormòna sexuala femenina estrogèna, pervenguèt de definir son estructura e una ormòna restacada, l’estriòl. Reüssiguèt tanben de produire, pel primièr còp, una ormòna sexuala masculina de l'estat pur e de ne determinar sa composicion quimica. Foguèt nomenada androsteròna”, çò explica l’organizacion.
Gerhard Domagk
Gerhard Domagk foguèt un patològ e bacteriològ que ganhèt lo Nobel de Medecina en 1939.
“Pendent lo sègle XIX, los doctors descobriguèron que fòrça malautiás son causadas per d’infeccions, per atacas de microorganismes. Aquò menèt a examinar de produches quimics per combatre de bacterias e d'autres microorganismes. L’enjòc se considerava coma impossible, mas en 1932 Gerhard Domagk e sos collègas demostrèron amb d’experiéncias sus de mirgas que las sulfamidas podián èsser emplegadas per contracarrar las bacterias que causan l’empoisonament del sang. La descobèrta venguèt la basa per la creacion de divèrses medicaments sulfa, lo primièr tipe d’antibiotic”, çò indica l’organizacion.
Puèi, los tres scientifics recebèron lo diplòma e la medalha, mas pas l’argent que lo compren lo prèmi.
Aquesta nòva es adaptada de Geopolítica.cat amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari